Փաստ ինֆո

ՀՀ վերաքննիչ դատարանը բավարարել է մեղադրողի բողոքը. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածի 1-ին մասով՝ սուտ մատնություն, մեղադրանքում Ռուզաննա Տոնոյանի նկատմամբ Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2016 թվականի փետրվարի 26-ի արդարացման դատավճիռը բեկանվել է ու կայացվել է մեղադրական դատավճիռ:

Վերաքննիչ դատարանը Ռուզաննա Տոնոյանին մեղավոր է ճանաչել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածի 1-ին մասով և դատապարտել պայմանական կալանքի՝ 2 ամիս ժամկետով՝ 1 տարվա փորձաշրջանով:

Ըստ Վերաքննիչ դատարանի, առաջին ատյանի դատարանը Ռուզաննա Տոնոյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածի 1-ին մասով արդարացման դատավճիռ է կայացրել ոչ թե մեղսագրվող արարքը նրա կողմից կատարած չլինելու հիմքով, այլ գողության վերաբերյալ Ռուզաննա Տոնոյանի հաղորդմանը քրեական հետապնդման մարմնի կողմից որևէ իրավական գնահատական չտալու պատճառաբանությամբ: Դա, ըստ վերադաս դատարանի, հիմնավորված չէ և չի բխում ՀՀ քրեադատավարական օրենսդրության պահանջներից:
Գործի փաստական տվյալները վկայում են այն մասին, որ 2014 թվականի սեպտեմբերի 18-ին գողության վերաբերյալ հայտարարություն տալուց անմիջապես հետո, երբ դեռևս քրեական գործ հարուցված չի էլ եղել, նույն օրը կատարված դեպքի վայրի զննության ընթացքում Տոնոյանը հայտնել է, որ ինքը սուտ հաղորդում է տվել, իրականում իր աղջկա տնից որևէ գողություն չի կատարվել` բացատրելով նաև իր այդ քայլի դրդապատճառները:

Նման պայմաններում, ըստ Վերաքննիչ դատարանի, հիմնավորված են դատախազի կողմից վերաքննիչ բողոքում բերված պատճառաբանությունները առ այն, որ «դատարանն իր հետևությունները չի հիմնավորել կոնկրետ գործով ձեռք բերված փաստական տվյալներով, այլ ըստ էության առաջնորդվել է գնահատողական դատողություններով, կանխատեսումներով», և որ անհասկանալի է, թե ըստ առաջին ատյանի դատարանի եզրահանգումների, գողության վերաբերյալ կոնկրետ ինչ դատավարական որոշում պետք է կայացներ նախաքննական մարմինը:

Այս առումով Վերաքննիչ դատարանը փաստել է, որ նախաքննական մարմինն ամեն դեպքում չէր կարող կայացնել որոշում քրեական գործը կարճելու վերաբերյալ, քանի որ այդպիսի հիմքով քրեական գործ հարուցված չի եղել, չէր կարող կայացնել նաև որոշում անձի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու վերաբերյալ, քանզի Ռուզաննա Տոնոյանն իր հաղորդման մեջ որևէ անձի չէր մատնանշել որպես գողության ենթադրյալ կատարողի և որևէ մեկի նկատմամբ նման հետապնդում չէր սկսվել:

«Եթե ենթադրաբար ընդունենք, որ նախաքննական մարմինը ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 181-րդ հոդվածի հիման վրա պետք է որոշում կայացներ Տոնոյանի կողմից տրված հաղորդման կապակցությամբ գողության վերաբերյալ քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին, ապա ինքնին նման որոշում չկայացնելը որևէ ձևով հիմք չի կարող հանդիսանալ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածի 1-ին մասով Ռուզաննա Տոնոյանի նկատմամբ արդարացման դատավճռի կայացման համար, քանի որ նման որոշում կայացնելը կամ չկայացնելը որևէ կերպ չի հիմնավորում կամ հերքում նրան առաջադրված մեղադրանքը, ինչը պետք է գնահատել գործով ձեռք բերված ապացույցների վերլուծությամբ և գնահատմամբ և ոչ թե եզրակացնել թե «դատարանը չի կրում մեղադրանքը ապացուցելու կամ քրեական հետապնդման մարմնի թույլ տված թերացումները վերացնելու պարտականություն», ինչը որևէ մեկի կողմից չի վիճարկվում, քանի որ դատարանի խնդիրը իրականում ոչ թե դա է, այլ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի պահանջները կատարելը, ըստ որի` «Հանցանքը կատարելու մեջ ամբաստանյալի մեղավորությունը կարող է համարվել ապացուցված, եթե դատարանը, ղեկավարվելով անմեղության կանխավարկածով, հիմնվելով պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում դատական քննության ընթացքում գործի հանգամանքների հետազոտման արդյունքների վրա, դատաքննության ժամանակ հետազոտված հավաստի ապացույցների հիման վրա, ամբաստանյալի մեղավորության մասին չփարատվող բոլոր կասկածները նրա օգտին մեկնաբանելով, սույն օրենսգրքի 360 հոդվածի առաջին մասի 1-4-րդ կետերում նշված հարցերին տալիս է հաստատող պատասխաններ»:

Վերաքննիչ դատարանն արձանագրել է, որ առաջադրված մեղադրանքում Ռուզաննա Տոնոյանն իրեն մեղավոր է ճանաչել: Մասնավորապես, նա հայտնել է, որ դուստրն իրեն ընդհանուր առմամբ 40 հազար ռուբլի գումար է ուղարկել, որպեսզի պահի մինչև իր՝ դստեր, վերադարձը, սակայն ինքը ծախսել է այն: Հետագայում դստեր հետ սկայպի միջոցով խոսելով իմացել է, որ դուստրը վերադառնալու է, ընկել է մտածմունքի մեջ, թե որտեղից է վերադարձնելու ուղարկված ընդհանուր 40.000 ՌԴ ռուբլին: Որոշել է մինչ դստեր վերադարձը դիմել ոստիկանություն ու հայտնել, թե իբր դստեր բնակարանից նրա ուղարկած 40.000 ՌԴ ռուբլին գողացվել է, որպեսզի ժամանակ շահի և դստեր վերադառնալու ժամանակ նրան ասի, որ անփութության հետևանքով է կատարվել գողությունն, աղջիկն իրեն է ուղարկել նշված գումարն, իրենից է գողացվել այդ գումարն, և ինքն էլ այն ետ է վերադարձնելու:

Այդ նպատակով միայնակ գնացել է դստեր տուն և ստեղծել գողության իմիտացիա, ապա հաջորդ օրը գնացել է ոստիկանություն և կեղծ հաղորդում տվել, թե իբր դստեր տանից գողություն է կատարվել: Սակայն իր մասնակցությամբ կատարված դեպքի վայրի զննության ընթացքում՝ զղջալով կատարածի համար, հայտնել է ողջ եղելությունը, որ իրականում բնակարանից գողություն չի կատարվել:

Ի դեպ, Ռուզաննա Տոնոյանը նախաքննական մարմնին է ներկայացրել 6.000 ՌԴ ռուբլի և հայտարարել, որ աղջկա ուղարկած ընդհանուր 40.000 ՌԴ ռուբլին ամբողջությամբ ծախսել է, բացառությամբ այդ 6.000 ՌԴ ռուբլու:

Վերաքննիչ դատարանում դատաքննության ընթացքում նույնպես Ռուզաննա Տոնոյանը առաջադրված մեղադրանքում իրեն մեղավոր է ճանաչել` հաստատելով, որ իր դստեր տնից որևէ գողություն չի կատարվել և ինքը դրա վերաբերյալ ոստիկանությունում սուտ հաղորդում է տվել:

Վերաքննիչ դատարանը հանգել է այն հետևության, որ Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2016 թվականի փետրվարի 26-ի արդարացման դատավճիռը չի համապատասխանում քրեական գործով նախաքննության ընթացքում ձեռք բերված և դատաքննության ընթացում հետազոտված ապացույցներին և փաստական տվյալներին, դատավճիռը հիմնավորված և պատճառաբանված չէ, դատավճռում արծարծված են իրարամերժ հետևություններ և մեկնաբանություններ, որոնք չեն բխում քրեադատավարական օրենսդրության պահանջներից: Դատարանն, ըստ Վերաքննիչ դատարանի եզրահանգման, չի գնահատել գործով առկա ապացույցները, և դրանք միմյանց հետ չի համադրել, կատարվել է քրեական դատավարության օրենսգրքի դրույթների սխալ մեկնաբանում, որի արդյունքում կայացված դատական ակտը չի կարող նպաստել պատասխանատվության անխուսափելիության, արդարության սկզբունքների իրականացմանը: Խախտվել են նաև ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 8-րդ հոդվածի 4-րդ մասի, 358-րդ հոդվածի, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 7-րդ հոդվածի պահանջները, կայացված դատավճիռը հակասում է ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշումներին, ուստի Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի արդարացման դատավճիռը պետք է բեկանել, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածի 1-ին մասով Ռուզաննա Տոնոյանի նկատմամբ կայացնել մեղադրական դատավճիռ:

Աղբյուր` Փաստինֆո