Փաստ ինֆո

Այսօրվանից՝ հունիսի 1-ից, ուժի մեջ մտավ նոր Ընտրական օրենսգիրքը:

Ըստ այդմ, ուժը կորցրած ճանաչվեց 2011 թվականի մայիսի 26-ին ընդունված ՀՀ ընտրական օրենսգիրքը, բացառությամբ մինչև 2017 թվականի սեպտեմբերի 1-ը նշանակվող՝ համայնքի ղեկավարի և ավագանու անդամների ընտրությունների: Դրանք կազմակերպվում և անցկացվում են 2011 թվականի մայիսի 26-ի Ընտրական օրենսգրքի կանոնակարգումներին համապատասխան:

Նորամուծություններից է այն, որ Վանաձորն ու Գյումրին, Երևանի օրինակով, քաղաքապետ կընտրեն ոչ ուղղակի ընտրություններով:

Նոր օրենսգիրքն ուժի մեջ մտնելուց հետո Գյումրի և Վանաձոր համայնքներում անցկացվում են ավագանու ընտրություններ՝ նոր ԸՕ-ով նախատեսված համամասնական ընտրակարգով, իսկ համայնքի ղեկավարի և ավագանու անդամի ընտրություններ չեն անցկացվում: Մինչև 2017 թվականի սեպտեմբերի 1-ը Գյումրի և Վանաձոր համայնքներում նշանակվող ավագանու ընտրությունների քվեարկությունը կազմակերպվում և անցկացվում, իսկ ընտրությունների արդյունքներն ամփոփվում են 2011 թվականի մայիսի 26-ի Ընտրական օրենսգրքի՝ Երևանի ավագանու ընտրության համար սահմանված կանոնակարգումներին համապատասխան:

Մինչև 2017 թվականի սեպտեմբերի 1-ը Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը կարող է որոշում կայացնել առանձին համայնքներում տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների քվեարկությունը նոր ԸՕ-ի կանոնակարգումներին համապատասխան կազմակերպելու և անցկացնելու մասին` որպես փորձարարական ծրագիր:

Ընտրությունների քվեարկության կազմակերպման նոր կարգի համաձայն` այն իրականացվելու է էլեկտրոնային գրանցման սարքերի օգտագործմամբ:

Հաջորդ նորամուծությունը ԱԺ-ն 100 տոկոս համամասնական ընտրակարգով ընտրությունների արդյունքներով ձևավորման կարգն է, ըստ որի կայուն մեծամասնություն է համարվում 54 և ավելի տոկոս հավաքած քաղաքական ուժը, և այս դեպքում ընտրությունները համարվում են ավարտված: Հակառակ դեպքում անցկացվում է ընտրությունների երկրորդ փուլ, որտեղ առաջին փուլը հաղթահարած քաղաքական ուժերը կարող են միավորվել դաշինքներում:

ԸՕ-ն սահմանում է, որ ԱԺ պատգամավորների նվազագույն թիվը 101 է: Ընտրություններն անցկացվում են համամասնական ընտրակարգով, Հանրապետության ողջ տարածքն ընդգրկող մեկ բազմամանդատ ընտրատարածքից` կուսակցությունների համապետական և տարածքային ընտրական ցուցակներով առաջադրված պատգամավորի թեկնածուների թվից:

Ազգային ժողովի ընտրությունների ժամանակ Հայաստանի Հանրապետությունում կազմվում է 13 ընտրական տարածք, որից 4-ը՝ Երևանում, 9-ը՝ մարզերում:

Մինչև նոր Ազգային ժողովի ընտրությունը ներկայիս Ազգային ժողովի համամասնական ընտրակարգով ընտրված և լիազորությունները վաղաժամկետ դադարած պատգամավորի մանդատը կտրվի այդ կուսակցության ընտրական ցուցակի հերթական հաջորդ թեկնածուին, իսկ մեծամասնական ընտրակարգով ընտրված և լիազորությունները վաղաժամկետ դադարած պատգամավորի մանդատը կմնա թափուր:
Նոր ԸՕ-ում ավելացվել է կանանց քվոտան: Թեև ամրագրված է 30/70 հարաբերակցությունը, այն է` յուրաքանչյուր սեռի ներկայացուցիչներն ընտրական ցուցակում պետք է ներկայացված լինեն առնվազն 30 տոկոսի չափով, սակայն այս նորմը կգործի 2022 թ.-ից հետո, մինչ այդ կգործի 25/75 հարաբերակցությունը:

Վերանայված է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կազմավորման կարգը:

Գործող ԿԸՀ-ի անդամներին նշանակել է Հանրապետության Նախագահը` ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի, ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախագահի, ՀՀ փաստաբանների պալատի նախագահի առաջարկությամբ: Ընդ որում՝ ԿԸՀ-ի անդամներից երեքը նշանակվել են ՄԻՊ-ի, երկուսը` Վճռաբեկ դատարանի նախագահի, երկուսը` Փաստաբանների պալատի նախագահի առաջարկությամբ:

Նոր ԸՕ-ի համաձայն՝ ԿԸՀ նախագահին և մյուս անդամներին Ազգային ժողովի իրավասու մշտական հանձնաժողովի առաջարկությամբ ընտրում է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երեք հինգերորդով, վեց տարի ժամկետով: Ընդ որում՝ նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ ընտրվել ԿԸՀ անդամ, ներառյալ հանձնաժողովի նախագահ:

Նոր Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը պետք է կազմավորվի մինչև 2016 թվականի նոյեմբերի 1-ը:

Աղբյուր` Փաստինֆո