Թեմաներ
Ուրբաթ 11 / 22 / 2024
Փոխարժեք
+ °C
+ °C

Ամենակարևոր իրավական լուրերը Հայաստանից` Telegram-ում

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

11/21/2024   23:47 Սպիտակ տունը պատասխանել է ռուսական «Орешник» հրթիռի արձակմանը 11/21/2024   23:33 Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան 11/21/2024   23:23 Մանկապարտեզներին մատակարարվող սննդի որակը Երևանի քաղաքապետարանն առավել խիստ է հսկում 11/21/2024   23:06 Էլեկտրաէներգիայի՝ վաղվա անջատման հասցեները 11/21/2024   22:53 Չեխիայում մոտ հազար ուժայիններ բողոքում են ցածր աշխատավարձի դեմ 11/21/2024   22:36 Մհեր Գրիգորյանն ընդունել է Հայաստանում Իսպանիայի նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռիկառդո Մարտինես Վասկեսին 11/21/2024   22:22 Սիրիայում հրթիռակոծվել է ԱՄՆ-ի ռազմաբազան 11/21/2024   22:11 Ոստիկանի նախկին կինը խաղամոլության պատճառով թունավորել է 14 ընկերների 11/21/2024   21:51 Արմավիրի մարզում տեսախցիկն արձանագրել է «BMW»-ի և ջերմաքարշ գնացքի բախումը. քննչական բաժինն ու ոստիկանությունն էլ պարզել են մահացածի ինքնությունը 11/21/2024   21:35 Ռուսական նորագույն զենքին հակազդելու միջոցներ գոյություն չունեն. Պուտին 11/21/2024   21:29 Վարորդը մահացել է, ուղևորները տեղափոխվել են հիվանդանոց 11/21/2024   21:24 Թաթոյանն անդրադարձել է սահմանային և իրավական անվտանգության մարտահրավերներին և Արցախից հայերի զանգվածային բռնի տեղահանմանը 11/21/2024   20:59 Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի արտգործնախարարի հետ 11/21/2024   20:46 Պաղեստինը պաշտպանել է Նեթանյահուի եւ Գալանտի ձերբակալման ՄՔԴ-ի օրդերը 11/21/2024   20:36 Հեղափոխությունը մտնում է «յակոբինյան» փուլ. Փաշինյանն էլ չգիտեր, որ պետք է հեռացնի այդ մարդկանց․ Շարմազանով (Տեսանյութ) 11/21/2024   20:35 Ինչ ժառանգություն թողեց Վահե Ղազարյանը 11/21/2024   20:32 Բասկետբոլի մեր թիմը հանդիպելու է բավական ուժեղ Ավստրիայի հավաքականի հետ 11/21/2024   20:20 Պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող տղամարդն ինքնախոստովական ցուցմունքը տվել է ԱԱԾ-ում ծեծի ենթարկվելուց հետո․ նրան դիմակավորված անձինք ձերբակալել են 7 տարեկան երեխայի աչքի առաջ. պնդում է կինը 11/21/2024   20:14 Եւս մեկ բրոնզե մեդալ 11/21/2024   20:07 «Ռոսկոմնադզորն» արգելել է գիտական տարածել VPN-ի մասին 11/21/2024   19:59 Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում. «Գեղարդ» հիմնադրամ 11/21/2024   19:42 Ֆինլանդիան կդադարի փախստականներին մշտական կացության կարգավիճակ տալ 11/21/2024   19:29 Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա 11/21/2024   19:20 Ուսանողների մոտ պայքարելու մոտիվացիա կա, հեշտ չի լինելու նրանց Բրյուսովի շենքերից հանելը. Ցոլակ Ակոպյան 11/21/2024   19:06 Ժամկետային զինծառաողներ Սամվել Գրիգորյանն ու Հրայր Ալիխանյանը նվաճել են բրոնզե մեդալներ 11/21/2024   18:59 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում զբաղեցնում է 1-ին հորիզոնականը 11/21/2024   18:58 Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին 11/21/2024   18:51 Նորվեգիայի թագաժառանգ արքայադստեր որդուն ձերբակալել են բռնաբարության մեղադրանքով 11/21/2024   18:45 Շատ ճիշտ գնահատական է, կամավորականությունը պետություն չունենալու մասին է. Մովսես Հակոբյան 11/21/2024   18:18 ՀՀ ԱԳ նախարարն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին 11/21/2024   18:01 Հակակոռուպցիոն կոմիտեի պաշտոնյաները ոսկեջրած արծաթյա ժամացույցներ են նվեր ստացել . «Հետք» 11/21/2024   17:56 Կումայրիի համայնքային ոստիկանները ապօրինի ձեռնարկատիրությամբ զբաղվելու դեպքեր են բացահայտել 11/21/2024   17:52 Խափանման միջոց կալանքի կիրառման դեպքերը նվազել են 6 տոկոսային կետով, իսկ անազատության հետ չկապված խափանման միջոցների կիրառման դեպքերն ավելացել են կրկնակի. Ամփոփում 11/21/2024   17:49 Ինչ կանոններ պետք է պահպանել ընթրելիս չգիրանալու համար 11/21/2024   17:48 «Ուղարկեց պատերազմ, գլուխները կերավ, իսկ հիմա ասում է՝ կամավորությունը սուտի բան ա». Իգոր Սարգսյանի կարծիքով՝ Փաշինյանը սկսել է Ալիեւի հերթական պահանջի կատարումը 11/21/2024   17:45 Վարչապետն ընդունել է ԳԴՀ Բունդեսթագի պատվիրակությանը 11/21/2024   17:22 Ասեղի պատճառով տղամարդու դեմքը մի քանի անգամով այտուցվել է 11/21/2024   17:16 Մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգում փախստականներին վերաբերելի խնդիրները կարևորագույններից են, սակայն հաճախ դրանք չեն արժանանում պատշաճ ուշադրության․ Անահիտ Մանասյան 11/21/2024   17:12 Վտանգավոր սննդամթերքի թողարկումը կասեցվել է 11/21/2024   17:04 Կարեն Սարուխանյանը շարունակո՞ւմ է մնալ Գյումրիի քաղաքապետի՝ ՔՊ-ի թեկնածուն. Էմմա Պալյանը՝ Սարուխանյանի մասին գյումրեցիների կարծիքի վերաբերյալ 11/21/2024   16:40 Արտածին դրական գործոնները թուլանում են։ Կառավարությունից պահանջվում են հրատապ գործողություններ. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ 11/21/2024   16:37 Ռոմանոս Պետրոսյանը կփոխարինի՞ Ռուտամ Բադասյանին 11/21/2024   16:26 Հայաստանը 6 ամսով սահմանափակում է կենդանի խոզերի ներմուծումը 11/21/2024   16:24 Հանրային գիտակցությունը պատրաստում են իշխանությունը Նիկոլ Փաշինյանի կնոջը փոխանցելուն. վաղն ասելու են՝ Ալիևի հետ կին ուղարկենք բանակցելու. Չախալյան (տեսանյութ) 11/21/2024   16:22 ՄՔԴ-ն Նեթանյահուին ձերբակալելու օրդեր է տվել 11/21/2024   16:15 Ով էր ճեպազրույցի ժամանակ զանգել Զախարովային 11/21/2024   15:46 Օրբանի կարծիքով՝ Արևմուտքի հինգդարյա գերիշխանությունն ավարտվել է 11/21/2024   15:45 Պարեկային ոստիկանությունը պետության աչքն է, տեսնո՞ւմ են մայրուղին քանդում են, պետք է թույլտվությունն ուզեն. Փաշինյան (տեսանյութ) 11/21/2024   15:30 Հավաք անցկացնելուն մասնակցելու նպատակով անձանց նյութապես շահագրգռելու վարույթի նյութերն ուղարկվել են դատարան 11/21/2024   15:19 ՊԵԿ-ը կանխել է ավելի քան 550․000 ԱՄՆ դոլար շուկայական արժեքով, առանձնապես խոշոր չափերի «կոկաին» տեսակի թմրամիջոցի ներմուծումը
11/20/2024   15:33 Հայաստանը կանանց ձեռքերում է. Իշխանությունում ևս մեկ թև է ձևավորվել՝ Աննա Հակոբյանինը 11/20/2024   11:17 «Պզոն» «Օրենքով գող» չէ ՝ ըստ դատական ակտի․ նա արդարացվել է 11/21/2024   21:29 Վարորդը մահացել է, ուղևորները տեղափոխվել են հիվանդանոց 11/20/2024   20:14 Այս երկրում ինձ որևէ մեկը նման հրահանգ չի կարող տալ. Քպական պատգամավոր 11/20/2024   19:43 Սա նշանակում է, որ առաջիկայում պետք է պաշտոնանկ արվի Ալեն Սիմոնյանը, իսկ Լենա Նազարյանն ընտրվի նաև Ազգային ժողովի նախագահ․ Ղազարյան 11/21/2024   13:58 ԲԴԽ բոլոր նախագահների լիազորություններն են դադարեցվել՝ նախատեսված ժամկետից շուտ. Սա խոսում է իշխանությունների թևերի բաժանման սկզբունքի ի սպառ բացակայության մասին. Վարդազարյան 11/21/2024   08:30 Ո՞վ է Դիմել Քյարամյանին՝ Աղազարյանի որդու քրգործով. հայտնի են անուններ. բացահայտում. «Ժողովուրդ» 11/20/2024   08:07 Ով կփոխարինի Գնել Սանոսյանին․ «Հրապարակ» 11/20/2024   12:51 ՔՊ-ական պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը հրաժարվում է վայր դնել մանդատը, նա խորհրդարանում է 11/20/2024   07:58 ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի թմրանյութի թեստը դրական է. ինչ է սպասվում Գյումրիում. «Ժողովուրդ» 11/20/2024   23:23 Էլեկտրաէներգիայի՝ վաղվա անջատման հասցեները 11/20/2024   08:18 Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է․ «Հրապարակ» 11/21/2024   08:17 Փաշինյանը թիմակիցներից մի քանիսին էլ է ուղարկել արյան անալիզ հանձնելու․ «Հրապարակ» 11/21/2024   08:23 Անդրանիկ Քոչարյանն ու Սիսակ Գաբրիելյանը թեժ վեճ են ունեցել. ներթիմային գզվռտոցը շարունակվում է. «Ժողովուրդ» 11/20/2024   19:01 Խոշոր ավտովթար՝ Շիրակի մարզում․ Մարալիկում բախվել են դիզվառելիք տեղափոխող «ԿամԱԶ»-ն ու «Nissan»-ը. 3 վիրավորներից 2-ը ՌԴ քաղաքացիներ են 11/20/2024   18:20 Կինը 9-ամյա տղային թողել է անտառում ու թաքցրել նրա հետքերը 11/21/2024   14:49 Երեք օրվա ընթացքում Ֆրանցիսկոս Պապին երկու անգամ ողջունելու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան 11/20/2024   20:00 Առեղծվածային դեպք՝ Երևանում. Հաղթանակի կամրջի տակ հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին. փրկարարներն այն դուրս են բերել մեծ դժվարությամբ 11/21/2024   21:51 Արմավիրի մարզում տեսախցիկն արձանագրել է «BMW»-ի և ջերմաքարշ գնացքի բախումը. քննչական բաժինն ու ոստիկանությունն էլ պարզել են մահացածի ինքնությունը 11/21/2024   12:29 Մարտից հետո արցախցիներին 50 հազար դրամի աջակցությունը կնվազեցվի 40 հազարի ու կտրվի միայն թիրախային խմբերին

Նորայր Նորիկյան. Անհրաժեշտ է ճիշտ վայրում և ճիշտ կերպով օգտագործել ադրբեջանական վայրագությունների վերաբերյալ ապացույցները 04/18/2016   14:33  |  Մեկնաբանություն

Իրավասու ատյանները պետք է մշակեն և սեղմ ժամկետում ներկայացնեն ճանապարհային քարտեզ կամ հստակ իրավական ուղեցույց` ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ընթացքում   ադրբեջանական վայրագությունների եւ այլ հանցագործությունների վերաբերյալ ՄԱԿ-ի քրեական դատարան եւ ՄԻԵԴ դիմելու հստակ իրավասությունների և հիմքերի մասին։ Քիչ առաջ նման հայտարարությամբ է հանդես եկել փաստաբան Նորայր Նորիկյանը։

Ադրբեջանի կողմից ս.թ. ապրիլի սկզբին ԼՂՀ դեմ սանձազերծված ռազմական արկածախնդրության ընթացքում այդ երկրի զինված ուժերի ստորաբաժանումների կամ այդ երկրում գտնվող դեռևս չպարզված այլ անձանց կողմից խոշտանգվել և անարգվել են ԼՂՀ պաշտպանության բանակի թվով 18 զինծառայողների դիեր, որոնք հետագայում փոխանցվել են ԼՂՀ ներկայացուցիչներին: Բացի դրանից, մամուլում հայտնվեցին տեսանյութեր, որոնցում հստակ երևում է, թե ինչպես են մի խումբ անձինք ցուցադրում գյխատված ԼՂՀ ՊԲ զինծառայողի գլուխը, ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղում իրենց իսկ տանը հայտնաբերվեցին գնդակահարված տարեցների դիակները` ականջները կտրված վիճակում, դպրոց գնալու ճանապարհին ադրբեջանական ռմբակոծության հետևանքով զոհվեց 12 տարեկան երեխա, վիրավորվեցին այլ երեխաներ:

«Ակնհայտ է, որ նշված վայրագություններն ու խոշտանգումները միջազգային մարդասիրական իրավունքի, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ կոնվենցիաներով ամրագրված դրույթների կոպտագույն խախտումներ են, որոնք բոլոր դեպքերում ենթադրում են պատասխանատվություն։ Ինչպես այդ օրերին, այնպես էլ այժմ տարբեր մակարդակներով ու տարբեր հարթությունների վրա մի շարք անձանց և մասնագետների կողմից քննարկվում է Ադրբեջանին և այդ վայրագություններն իրականացրած ենթադրյալ անձանց պատասխանատվության ենթարկելու հնարավորության և անհրաժեշտության հարցը` հղում կատարելով մի շարք կոնվենցիաների և կանոնադրությունների: Քննարկումներից կարելի է հանգել հետևության, որ առաջարկվում է հիշատակված հարցերով դիմել ինչպես ՄԱԿ-ի Քրեական, այնպես էլ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարա»,- ֆեյսբուքում գրել է փաստաբանը`  կարևորելով  ինչպես մամուլի, այնպես էլ տարբեր անձանց միջոցով հանրայնացվի և միջազգային հանրությանը ներկայացվի Ադբեջանի կողմից իրականացված վայրագություններն ամբողջությամբ:

Որքան էլ զգացական և բարոյական հարթության վրա  դատապարտելի լինեն այդ վայրագությունները, այդուհանդերձ, նկատի ունենալով, որ քննարկվող հարցը գտնվում է բացառապես իրավական հարթության վրա, հետևանք է ԼՂՀ և Ադրբեջանի միջև ծագած ռազմական կոնֆլիկտի, հարցին, ինչպես նկատում է փաստաբանը, պետք է մոտենալ բացառապես այդ դիտանկյունից և նրբանկատորեն` խուսափելով որևէ կերպ վնասել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ինքնիշխան շահերը: Եւ ներկայացրել իր նկատառումները՝ վայրագությունների առնչությամբ  ՄԱԿ-ի քրեական, այնպես էլ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան դիմելու վերաբերյալ:

Կից ներկայացնում ենք իրավական վերլուծությունները՝

«Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրությունն ընդունվել է 1998 հուլիսի 17-ին Հռոմում տեղի ունեցած Միավորված ազգերի կազմակերպության Լիազոր ներկայացուցիչների դիվանագիտական կոնֆերանսում, որն ուժի մեջ է մտել 2002-ի հուլիսի 1-ին:

Չնայած ՀՀ-ը նշված կանոնադրությունն ստորագրել է 1999-ի հոկտեմբերի 1-ին, սակայն մինչ օրս չի վավերացրել: Ըստ տեղեկությունների` Ադրբեջանը նույնպես չի վավերացրել:

2004թ. օգոստոսի 13-ին ՀՀ Սահմանադրական դատարանի ՍԴՈ-502 որոշմամբ 1998 թ. հուլիսի 17-ին Հռոմում ստորագրված` Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրության մասին համաձայնագրում (կից հայտարարությամբ) ամրագրված այն պարտավորությունը, ըստ որի Միջազգային քրեական դատարանը լրացնում է ՀՀ ներպետական քրեական իրավազորության մարմինները (Կանոնադրության նախաբանի 10-րդ մաս և 1-ին հոդված), ճանաչվել է ՀՀ սահմանադրության 91- 92 հոդվածներին չհամապատասխանող:

Նույն որոշմամբ Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրության 105 հոդվածի դրույթներով ստանձնած պարտավորությունները, որոնցով բացառվում է դատապարտված անձանց ներպետական ընթացակարգով ներման իրավունքի և համաներման հնարավորության իրացումը, նույնպես ճանաչվել են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 40 հոդվածի, 55 հոդվածի 17 կետի, 81 հոդվածի 1-ին կետի պահանջներին չհամապատասխանող:

Հարկ է նշել, որ Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրության 5 հոդվածով ամրագրված է Դատարանին ընդդատյա հանցագործությունների շրջանակը:

Այդ հանցագործություններն են`

1.Ցեղասպանության հանցագործությունը,
2.Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունները,
3.Պատերազմական հանցագործությունները:

Ընդ որում` դատարանին ընդդատյա են ոչ միայն միջազգային բնույթ ունեցող զինված ընդհարումների ժամանակ կատարված պատերազմական հանցագործությունները, այլև միջազգային բնույթ չունեցող զինված ընդհարումների ժամանակ կատարված պատերազմական հանցագործությունները, ինչպես նաև ագրեսիայի հանցագործությունը:

Կանոնադրությունն ամրագրում է, որ ագրեսիայի նկատմամբ Դատարանն իր իրավազորությունը կիրականացնի միայն այն ժամանակ, երբ Կանոնադրության 121 և 123 հոդվածների համաձայն կընդունվի այդ հանցագործությունը սահմանող և այն պայմաններն ամրագրող դրույթը, որոնց դեպքում Դատարանն իրականացնում է իր իրավազորությունն այդ հանցագործությունների նկատմամբ:

Դատարանի կողմից Կանոնադրության 5 հոդվածում նշված հանցագործությունների համար պատասխանատու անձանց նկատմամբ իր իրավազորությունն իրականացնելու առիթ կարող են հանդիսանալ.

-Կանոնադրության մասնակից պետության կողմից Դատախազին այն իրավիճակի ներկայացումը, որի դեպքում ենթադրաբար կատարվել է մեկ կամ մի քանի նման հանցագործություն,
-ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից Դատախազին այն իրավիճակի ներկայացումը, որի դեպքում ենթադրաբար կատարվել է մեկ կամ մի քանի նման հանցագործություն,
-Դատախազի կողմից այդ հանցագործությունների կապակցությամբ քննություն նախաձեռնելը:

Կանոնադրությունը սահմանում է Դատարանի կողմից գործի ընդունելիության մասին որոշում կայացնելու կարգը, գործի ընդունելիությունը մերժելու հիմքերը, գործի ընդունելիության մասին որոշման բողոքարկման կարգը:

Կանոնադրության 29-րդ հոդվածի համաձայն` Դատարանին ընդդատյա հանցագործությունների նկատմամբ վաղեմության ժամկետ չի կիրառվում: Կանոնադրությունն ամրագրում է Դատարանի կողմից քննության, քրեական հետապնդման և քրեական իրավունքի միջազգային չափորոշիչներն ու սկզբունքները:

Մասնավորապես, ոչ ոք չի կարող Կանոնադրության հիման վրա քրեական պատասխանատվության ենթարկվել, եթե կատարման պահին տվյալ արարքը Դատարանին ընդդատյա հանցագործություն չէ (nullum crimen sine lege), Դատարանի կողմից մեղավոր ճանաչված անձը կարող է պատժվել միայն Կանոնադրության համապատասխան (nulla poena sine lege), Կանոնադրության դրույթները չեն կարող կիրառվել մինչև դրա ուժի մեջ մտնելը կատարված արարքի համար (ratione personae):

Կանոնադրությունն ամրագրում է նաև Դատարանի գործունեության հիմքում ընկած` քրեական իրավունքի այնպիսի սկզբունքներ, ինչպիսիք են անհատական պատասխանատվության, պաշտոնական դիրքը վկայակոչելու անթույլատրելիության, ինչպես նաև միևնույն հանցագործության համար անձին կրկին պատասխանատվության ենթարկելու անթույլատրելիության սկզբունքները (ne bis in idem):

Կանոնադրությունը նաև իրավական երաշխիքներ է ստեղծում Կանոնադրությամբ նախատեսված հանցագործությունների կատարման համար պատասխանատու անձանց արդար դատաքննության իրավունքի իրացումն ապահովելու համար:

Մասնավորապես, երաշխավորվում է դատաքննության կազմակերպումը մեղադրյալի պարտադիր ներկայությամբ, ամրագրվում է անմեղության կանխավարկածի իրավունքը, Միջազգային քրեական դատարանի Դատական պալատը կրում է դատաքննությունն անաչառ և առանց ձգձգումների կազմակերպելու, մեղադրյալի իրավունքները հարգելու, տուժողներին ու վկաներին պաշտպանելու պարտականություն:

Կանոնադրությունը նաև երաշխավորում է Դատարանի կողմից իրականացվող քննությանը մասնակից այլ անձանց` վկաների, տուժողների իրավունքների պաշտպանությունը:

Կանոնադրության 75 հոդվածը տուժողներին ընձեռում է վնասի հատուցում ստանալու հնարավորություն:

Վերը նշվածը հնարավորություն է տալիս հանգելու պարզ հետևության, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը` որպես ինքնիշխան պետություններ, չեն կարող դիմել դատախազին` այն իրավիճակի ներկայացումը, որի դեպքում ենթադրաբար կատարվել է մեկ կամ մի քանի նման հանցագործություն:

Դատախազը չի կարող ինքնուրույնաբար հանցագործությունների կապակցությամբ քննություն նախաձեռնել, քանի որ կանոնադրության նորմերը չեն գործում Հայաստանի և Ադրբեջանի տարածքում:

Մնում է միայն ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից Դատախազին այն իրավիճակի ներկայացմամբ դիմելու հնարավորությունը, որի դեպքում ենթադրաբար կատարվել է մեկ կամ մի քանի նման հանցագործություն:

Բայց այս դեպքում էլ դեռևս պետք է հստակեցնել այն սուբյեկտների շրջանակը, ովքեր օժտված են ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդին դիմելու իրավասությամբ, որի մասին կխոսենք առավել ստորև` ընդգծելով նաև այն իրողությունը, որ անգամ եթե ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը դիմի դատախազին, ապա նա չի կարող հանցագործության կատարման ենթադրյալ վայրերում նախաձեռնել քննություն, քանի որ, ինչպես նշեցինք արդեն վերևում, կանոնադրության նորմերը չեն գործում Հայաստանի և Ադրբեջանի տարածքում:

Բոլորովին այլ ընթացակարգ է սահմանված Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան դիմելու համար:

Հայաստանի Հանրապետությունը և Ադրբեջանի Հանրապետությունը հանդիսանում են բարձր պայմանավորվող կողմ, ստորագրել և վավերացրել են ՄԻԵԿ-ը /Այսուհետ` կոնվենցիա/ կից արձանագրություններով:

Կոնվենցիայի 32-րդ հոդվածի համաձայն` Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի իրավազորությունը տարածվում է այն բոլոր հարցերի վրա, որոնք վերաբերում են Կոնվենցիայի և նրան կից Արձանագրությունների դրույթների մեկնաբանմանն ու կիրառմանը և որոնք հանձնվում են 33, 34 և 47-րդ հոդվածների դրույթներով նախատեսված դեպքերում:

Կոնվենցիայի 33-րդ հոդվածի համաձայն` Ցանկացած Բարձր պայմանավորվող կողմ կարող է Դատարան դիմել Կոնվենցիայի և նրան կից Արձանագրությունների դրույթների ցանկացած ենթադրվող խախտման հարցով, որ թույլ է տվել մեկ այլ Բարձր պայմանավորվող կողմ:
Կոնվենցիայի 34-րդ հոդվածի համաձայն` Դատարանը կարող է գանգատներ ընդունել ցանկացած անձից, ոչ կառավարական կազմակերպությունից կամ անձանց խմբից, որոնք պնդում են, թե դարձել են սույն Կոնվենցիայով կամ նրան կից Արձանագրություններով ճանաչված իրենց իրավունքների՝ որևէ Բարձր պայմանավորվող կողմի թույլ տված խախտման զոհ: Բարձր պայմանավորվող կողմերը պարտավորվում են որևէ կերպ չխոչընդոտել այդ իրավունքի արդյունավետ իրականացմանը:

Կոնվենցիայի 35-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` Դատարանը կարող է գործը քննության ընդունել միայն այն բանից հետո, երբ սպառվել են միջազգային իրավունքի հանրաճանաչ նորմերին համապատասխան իրավական պաշտպանության բոլոր ներպետական միջոցները, և վերջնական որոշման կայացման օրվանից հետո վեց ամսվա ընթացքում:

Ստացվում է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը` որպես Բարձր պայմանավորվող կողմ, Կոնվենցիայի և նրան կից Արձանագրությունների դրույթների ցանկացած ենթադրվող խախտման հարցով կարող է դիմել Դատարան, եթե կարողանա ապացուցել, որ հանցագործությունները կատարել է Ադրբեջանի Հանրապետությունը:

Երկրորդ, ցանկացած անձ, անձանց խումբ կամ ոչ կառավարական կազմակերպություններ նույնպես կարող են դիմել Դատարան, եթե կարողանան հիմնավորել, որ դարձել են Կոնվենցիայով կամ նրան կից Արձանագրություններով ճանաչված իրենց իրավունքների՝ Ադրբեջանի կողմից թույլ տված խախտման զոհ:

Սակայն պետք է նկատի ունենալ, որ Դատարանը ֆիզիկական անձանց և ոչ կառավարական կազմակերպության դիմումները քննարկման կարող է ընդունել միայն այն ժամանակ, երբ սպառվել են ներպետական պաշտպանության բոլոր միջոցները և 4 ամսվա ընթացքում` հաշվարկված ազգային համապատասխան մարմնի վերջնական որոշման կայացման ամսաթվից:

Վերը նշվածը հնարավորություն է տալիս հանգելու հետևության, որ միջազգային վերը հիշատակված դատարաններին դիմելու համար բավականին բարդ ընթացակարգ է սահմանված` սկսած ապացուցման բեռից, վերջացրած դիմող սուբյեկտների հստակեցումից, դիմելու ձևից և իրավասությունից:

Չհավակնելով որևէ կոնկրետ դիրքորոշում հայտնել վերը նշված հարցերի վերաբերյալ այն պարզ գիտակցամբ, որ գործ ունենք բավականին զգայուն հարցերի հետ, որոնք շոշափում են մարդկանց անձնական ողբերգությանը, և այս կամ այն դիրքորոշումը կարող է հավելյալ սպասումների պատուհան ստեղծել, այդուհանդերձ, գտնում եմ, որ հիշատակված թեմաներով հանդես եկող անձինք, կազմակերպությունները կամ պետական իրավասու ատյանները պետք է մշակեն և սեղմ ժամկետում ներկայացնեն ճանապարհային քարտեզ կամ հստակ իրավական ուղեցույց` հիշատակված դատարաններ դիմելու հստակ իրավասությունների և հիմքերի վերաբերյալ, որոնցում, ի թիվս այլոց, կլինեն նաև հետևյալ հարցերի պատասխանները.


1.Ո՞վ է պետք է իրականացնի փաստահավաք առաքելություն և մեկտեղի կատարված խոշտանգումների և այլ ենթադրյալ հանցագործությունների վերաբերյալ առկա ապացույցները` Հայաստանի՞, թե՞ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը՞, անձի՞նք, անձանց խումբը՞, թե՞ ոչ կառավարական կազմակերպությունները:
2.Կոնվենցիաներով ամրագրված ենթադրյալ խախտումներից և հանցագործություններից կոնկրետ որո՞նք են կատարվել Ադրբեջանի Հանրապետությա՞ն, որո՞նք` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարածքում:
3.Եթե հանցագործությունները կատարվել են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարածքում, Հայաստանի Հանրապետությունն ո՞ր իրավասությամբ պետք է դիմի Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան:
4.Ո՞վ պետք է դիմի ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդին` Հայաստանի՞, թե՞ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը՞, անձի՞նք, անձանց խումբը՞, թե՞ ոչ կառավարական կազմակերպությունները:
5.Ո՞ր իրավական ակտին հղում տալով կարելի է հիմնավորել, որ այդ հանցագործությունները ՄԱԿ-ի քրեական դատարանին ընդդատյա հանցագործություններ են` այն դեպքում, երբ այդ դատարանի կանոնադրության դրույթները չեն գործում ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև Հայաստանի տարածքում:
6.Ինչպե՞ս է ապահովվելու Դատարանի գործունեության հիմքում ընկած այնպիսի սկզբունքի գործադրումը, ինչպիսին է անհատական պատասխանատվության սկզբունքը, այլ կերպ ասած` ի՞նչ գործիքակազմի գործադրմամբ պետք հիմնավորվի, որ հանցագործությունները կատարել են կոնկրետ այս կամ այն անձինք:
7.Եթե ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի միջոցով հնարավոր լինի դիմել ՄԱԿ-ի քրեական դատարանի դատախազին, վերջինս ո՞ր իրավասության շրջանակներում պետք է նախաձեռնի քննություն հանցագարծության կատարման վայրերում:
8.Հայաստանի Հանրապետության` որպես բարձր պայմանավորվող կողմի` Կոնվենցիայի և նրան կից Արձանագրություններով ամրագրված կոնկրետ ո՞ր իրավունքներն են խախտվել:
9.Ադրբեջանի Հանրապետությունը` որպես բարձր պայմանավորվող կողմի` Կոնվենցիայի և նրան կից Արձանագրություններով ամրագրված կոնկրետ ու՞մ և ո՞ր իրավունքներն է խախտել:
10.Նկատի ունենալով, որ խոշտանգման ենթարկված քաղաքացիները հանդիսացել են ԼՂՀ քաղաքացիներ, իսկ զինծառայողները` ԼՂՀ ՊԲ զինծառայողներ, Հայաստանի Հանրապետությունն իրավական ո՞ր նորմին հղում կատարելով պետք է կարողանա հիմնավորել, որ իրավասու է ներկայացնել նշված սուբյեկտների շահերը հիշատակված դատարաններում:
11.Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը իրավական ինչպիսի՞ նորմերի հղում տալով կարող է իրացնել խոշտանգման կամ այլ հանցագործության ենթարկված իր քաղաքացիների և զինծառայողների խախտված իրավունքների պաշտպանությունը նշված դատարաններում:
12.Խոշտանգման ենթարկված անձանց հարազատները կամ այլ անձինք իրավական ի՞նչ ընթացակարգով պետք է հաղթահարեն Կոնվենցիայի 35-րդ հոդվածով ամրագրված դրույթները:

Չեմ բացառում, որ առաջադրված հարցերը կարող է կրեն շտկման անհրաժեշտություն, ինչպես նաև լինեն լրացուցիչ այլ հարցեր:

Այդուհանդերձ, կարևորելով հարցի լրջությունը, ինձ համար էլ ավելի կարևոր է քննարկվող հարցի հետագա ընթացքը և ենթադրյալ ավարտը:

Որևէ դեպքում պետք է խուսափել այնպիսի ջանքերի գործադրումից, որը հետագայում կարող է ստեղծել փակուղի:

Հետևաբար, այս օրերին հանրության մեջ տարբեր հարթակներում քննարկվող այս հարցերին պետք է մոտենալ զգուշորեն և սթափ, որպեսզի հետագայում հնարավոր լինի ճիշտ վայրում և ճիշտ կերպով օգատգործել ձեռք բերված հանցագործությունների ապացույցները:
Այս առումով հարկ եմ համարում պարզապես ընդգծել, որ թեև այն բանին, որ ինչպես ՀՀ ազգային անվտանգության ռազմավարությամբ, այնպես էլ ՀՀ ռազմական դոկտրինով Հայաստանի Հանրապետությունը հանդիսանում է ԼՂՀ և նրա ժողովրդի անվտանգության երաշխավորը, բայց դա չի նշանակում, որ այդ երաշխավորության իրացումը կամ հիշատակված հարցերի լուծման ընթացքը պետք է ստորադասի ԼՂՀ ինքնիշխանությունն ու անկախությունը:

Հիշատակված հարցերի լուծման ճանապարհին կարևոր ու հուսադրող քայլ է ս.թ. ապրիլի 4-ին ԼՂՀ դատախազության կողմից հարուցված քրեական գործը, որով պարզվել է, որ Ադրբեջանի Հանրապետության զինված ուժերը, խախտելով ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտության շրջանակներում 1994թ. մայիսի 12-ին ուժի մեջ մտած` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության, Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարների կողմից ստորագրած հրադադարի մասին համաձայնագրի պայմանները, 2016թ. ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը ցամաքային զորքերի, օդուժի, հրթիռա-հրետանային միջոցների և զրահատեխնիկայի կիրառմամբ ագրեսիայի ակտ են իրականացրել ԼՂՀ-ի դեմ` խախտելով համաձայնագրի կողմ հանդիսացող Լեռնային Ղարաաբաղի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը:

Միաժամանակ, ագրեսիվ պատերազմ վարելու ընթացքում Ադրբեջանի Հանրապետության զինված ուժերը ռազմական գերազանցության հասնելու նպատակով, կոպտորեն խախտելով միջազգային իրավունքի նորմերը, պատերազմ վարելու արգելված միջոցների և մեթոդների կիրառմամբ, միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի լուրջ խախտմամբ, ոչ ընտրովի հարձակման օբյեկտներ են դարձրել խորը թիկունքում գտնվող խաղաղ բնակավայրերը, քաղաքացիական բնակչությանը, օբյեկտները՝ դպրոցներ, շինություններ, ճանապարհներ, այլ ենթակառույցներ և առանձին քաղաքացիական անձանց, ինչն առաջացրել է միջազգային իրավունքի պաշտպանության տակ գտնվող բազմաթիվ անձանց մահ, այդ թվում` երեխաների, մեծ չափերի անօրինական, կամայական գույքի ոչնչացում:
Տվյալ փաստերով ԼՂՀ նախաքննություն իրականացնող մարմինների կողմից հարուցվել են քրեական գործեր:

Վերոգրյալը հիմք ընդունելով՝ ԼՂՀ գլխավոր դատախազի որոշմամբ հարուցվել է քրեական գործ ԼՂՀ քրեական օրենսգրքի 410 (Ագրեսիվ պատերազմ) և 416 (Միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի լուրջ խախտումները զինված ընդհարումների ժամանակ) հոդվածների հատկանիշներով:

Միաժամանակ, ԼՂՀ գլխավոր դատախազի հանձնարարությամբ ստեղծվել է քննչական խումբ` ԼՂՀ ոստիկանության քննչական վարչության պետի գլխավորությամբ, և տվյալ գործով նախաքննությունը հանձնարարվել է այդ քննչական խմբին»:
Իմ խորին համոզմամբ, ՀՀ իրավական միտքն այս փուլում պետք է սևեռվի նշված քրեական գործի ուղղությամբ և հնարավոր բոլոր միջոցներով ցուցաբերի իրավական աջակցություն` գործի դրական ելքն ապահովելու համար»:


Հարակից հրապարակումներ`

10:52 18/04/2016  |  ՀՐԱՏԱՊ ԹԵՄԱՀայ-ադրբեջանական պետական սահմանագոտում գրանցվել է հրադադարի խախտման 9 միջադեպ
09:02 18/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍԱդրբեջանական կողմը ձեռնարկել է շուրջ 20 հոգուց բաղկացած դիվերսիոն-հետախուզական խմբի ներթափանցման փորձ. ՊԲ 2 զինծառայող վիրավորվել է
09:26 17/04/2016  |  ՀՐԱՏԱՊ ԹԵՄԱՀակառակորդը կիրառել է տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներ
23:11 16/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍՀակառակորդը կիրառել է 82 միլիմետրանոց ականանետ.
17:26 16/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍ ՊԲ առաջապահ զորամասերը վերահսկում են իրենց վստահված պետական սահմանը
10:50 16/04/2016  |  ՀՐԱՏԱՊ ԹԵՄԱՀայ-ադրբեջանական պետական սահմանագոտու ուղղությամբ ադրբեջանական կողմը տարբեր տրամաչափի հրաձգային և դիպուկահար զինատեսակներից անկանոն կրակահերթեր է արձակել
12:27 15/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍՊատրաստ ենք մինչև վերջ պոստերը պահել, չենք նահանջելու, հետ էրթալու տեղ չունինք. պատմում է գյումրեցի Վահանը
11:17 15/04/2016  |  ՀՐԱՏԱՊ ԹԵՄԱՀայ-ադրբեջանական պետական սահմանագոտու հյուսիսարևելյան հատվածում գրանցվել է հրադադարի խախտման 14 միջադեպ
10:13 15/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍՀակառակորդի կողմից վերջին երկու օրերին նախաձեռնած խախտումներն իրենց բնույթով աստիճանաբար վեր են ածվում միջադեպերի. ՊԲ զինծառայող է զոհվել
09:01 15/04/2016  |  ԼՐԱՀՈՍՊաշտպանության նախարարությունը հանդես է եկել զգուշացում-հայտարարությամբ

Տեսանյութեր

10/07/2024   12:08 Աբովյանը 61 տարեկան է. Ծառուկյանն ասում է՝ այն իր ամենասիրելի քաղաքն է

Տեսադարան

09/02/2024   10:55 Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն է

Մամուլ

Արխիվ

[]