Փաստ ինֆո

 

«Вести» ռուսաստանյան հեռուստաալիքը հարցազրույց է հրապարակել ՌԴ վարչապես Դմիտրի Մեդվեդևի հետ՝ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման շուրջ: 

 

1994թ.-ից Լեռնային Ղարաբաղում հրադադար է հաստատվել: Եվ, հանկարծ, հակամարտության կտրուկ սրում, երբ հարևանությամբ գտնվող Սիրիայում չէր հասցրել ինչ-որ կերպ խաղաղվել: Ինչպե՞ս էր հնարավոր դա կանգնեցնել, ո՞ւմ է ձեռնտու այդ այս սրումը: Այս հարցերին Վեստի վ սուբբոտու ծրագրին պատմել է Բաքու այցելած ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը: 

 

 

- Թերևս, Դուք իրավացի եքմ ուղիղ չվերթերը Երևանից Բաքու կարելի է մատների վրա հաշվել, ինչն ինքնին վկայում է կրքերի բորբոքման և խնդրի խորության մասին: Այն բանից հետո, ինչ տեղի է ունեցել, ամենագլխավորն, ինձ թվում է, անել ամենը, ինչ կախված է և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի հետ գործընկերային ու դաշնակցային հարաբերություններ ունեցող,  ազդեցիկ երկրից՝ Ռուսաստանի Դաշնությունից, որպեսզի այս հակամարտությունը չձգձգվի, անցում չկատարի մշտական փուլ: Այդ պատճառով մեր Նախագահը զանգահարեց և՛ նախագահ Ալիևին, և՛ Նախագահ Սարգսյանին, ցույց տվեց մեր դիրքորոշումը, այն կայանում է նրանում, որ ոչ մի դեպքում չի կարելի թույլ տալ սրում, ով էլ որ ինչ սկսած լիներ, ինչպիսին էլ չլինեին դատողությունները, այժմ կարևորը հանդարտվել, դադարել կրակել, զինադադար հայտարարել և նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ: Հետո հետևեցին այլ շփումներ: Մոսկվա էին ժամանել գլխավոր շտաբերի ներկայացուցիչները՝ քննարկելու համար հրադադարի կոնկրետ ռազմական ասպեկտները,  եղան դիվանագիտական շփումներ: Քանի որ նախատեսվում էր իմ հատուկ այցը Հայաստան, նպատակահարմար էր համարվել, որպեսզի  ես այցելեմ և՛ Հայաստան, և՛ Ադրբեջան, և ես այդ պետությունների ղեկավարների հետ տեղում քննարկեցի իրավիճակը: Ինձ հաջողվեց դա անել: Եվ ես արդեն ունեմ իմ պատկերացումները, թե ինչպես են զարգացել իրադարձությունները և, ամենագլխավորը,  ինչ է պետք նախաձեռնել: 

 

 

- Չէ հա, մենք գիտենք, թե ինչի մասին է խոսք գնում: Ես այդ խնդիրը ոչ մեկ անգամ եմ քննարկել տարբեր կազմերով, բայց նույն մասնակիցների՝  և՛ Նախագահ Սարգսյանի, և՛ նախագահ Ալիևի հետ: Ընդհանուր առմամբ, երևի, եղել է մեկուկես տասնյակ այդպիսի հանդիպում: Եվ հետո դրանք շարունակվել են Նախագահ Վլադիմիր Պուտինի, ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի և այլ մասնակիցների  մասնակցությամբ: Այդ պատճառով  դա պարզապես խոսակցություն էր, թե ինչ է կարելի և ինչ չի կարելի: 

 

 

- Այժմ ոչինչ հնարավոր չէ թաքցնել: Սակայն դա չէ գլխավորը: Գլխավորը նման իրավիճակում ոչ թե ցացադրել բաշխումը, թե ով ուր է առաջացել և նույնիսկ տխուր հետևանքներն ամփոփել, թեև դա շատ ծանր ու բարդ թեմա է, գլխավորը ցույց տալ հանդարտվելու, կրակը դադարեցնելու անհրաժեշտությունը: Հենց դրանով էլ զբաղվում էին ռուսաստանյան ներկայացուցիչները: Եվ ես ուրախ եմ, որ դա հաջողվեց անել, համենայն դեպս, ներկա պահի դրությամբ: 

 

 

- Հրադադար է հայտարարվել: Այն պահպանվում է: Եթե կա էլ փոխհրաձգություն, դրանք մենազարկերի բնույթ են կրում: Սակայն լայնածավալ ռազմական գործողություններ՝ ծանր տեխնիկայի, հրետանու օգտագործմամբ, չկա: 

 

 

- Ես կոնսպիրոլոգիական թեորիաների երկրպագու չեմ: Սակայն դա չի նշանակում, որ հակամարտությունը զարգանում է անօդ տարածությունում, ստերիլ դաշտում, երբ միայն կողմերն են իրար հետ հակամարտում, երբեմն դա անցում է կատարում թեժ փուլ, ուղեկցվում է զինուժի գործողություններով՝ զոհերով և այլն: Անպայման ընդհանուր իրավիճակի, մարդկանց տրամադրությունների, այս կամ այն որոշումն ընդունելու վրա ազդում է շրջակա միջավայրը: Կան մի շարք ուժեր, որոնք բավականաչափ ուշադիր վերլուծում են այդ հակամարտության հետևանքները և դրա ազդեցությունը և՛ Մերձավոր Արևելքում, և՛ ՌԴ-ի վրա, և հակառակը: Այա պատճառով ես չեմ բացառում, որ այդ դեպքում էլ գոյություն ունեն գործոններ, որոնք դրսից ազդում են այդ հակամարտության վրա: Դուք նշեցիք թուրքական գործոնը, և երևի, այն կա թեկուզ այն պատճառով, որ Թուրքիան արտահայտել է իր դիրքորոշումը: 

 

 

- Միանգամայն ճիշտ է: Հանդարտվելու կոչ անելու փոխարեն որոշակի գնահատականներ են տրվել: Ինչի՞ համար: Կրակի մեջ յուղ լցնելու համար: Դա չի կարող չզգաստացնել: 

 

 

- Այստեղ ամեն ինչ հասկանալի է: Ե՛վ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի հետ մեզ կապում է դարավոր հարաբերությունները: Մենք առանձնահատուկ պատմական կապեր ունենք, որոշակի ժամանակահատվածում ընդհանուր պետական պատմություն: Մենք ունենք գործընկերային հարաբերություններ: Մենք ուղղակի կողք-կողքի ենք ապրում: Եվ մարդկանց մեծ թիվ և՛ Հայաստանում, և՛ Ադրբեջանում աշխատում են Ռուսաստանյան Դաշնությունում: Այսինքն՝ մեր շփումներն այնքան բազմաչափ են, որ նման իրավիճակների առաջացման դեպքում մեր գործընկերները մեզ են դիմում օգնության ու աջակցության, այն մի շարք միջնորդական ծառայությունների համար, որոնցով զբաղվում է Ռուսաստանի Դաշնությունը: Այս իրավիճակում Ռուսաստանի դերակատարումը լիովին օրգանական է հենց այն պատճառով, թե ինչպես են կապված մեր երկրները: 

 

 

- Ռուսաստանը գործընկեր երկիր է այդ երկու պետությունների համար: 

 

 

- Հայաստանի համար մենք նաև հանդես ենք գալիս որպես ՀԱՊԿ շրջանակներում դաշնակից: Բայց մենք բոլորս ունենք միջպետական հարաբերություններ: Նրանք հիմնված են համաձայնագրերի, այդ թվում՝ ռազմատեխնիկական ոլորտում համագործակցության: Մեկ րոպե պատկերացնենք, որ Ռուսաստանը հրաժարվեց այդ դերակատարումից: Մենք հրաշալի հասկանում ենք, որ այդ տեղը դատարկ չի մնա: Զենք կգնեն այլ երկրներից: Նրանց մահաբերության աստիճանը դրանից չի նվազի: Բայդ միաժամանակ դա կարող է խախտել հավասարակշռությունը, որը գոյություն ունի: Մենք հասկանում ենք, որ ինչպիսին են մեր գործընկերների  պահանջները: Եվ բոլորը պատկերացնում են ինչպիսին է տարածաշրջանում ուժերի բաշխումը: Այդ պատճառով ես վստահ չեմ, որ այդ շուկա այլ երկրներից զենքի մատակարարների գալը կթեթևացնի իրավիճակը: Ես կարծում եմ, որ ավելի շուտ այդ իրավիճակն ավելի կբարդանա: 

 

 

- Ես կարծում եմ, որ զենքը կարող է և պետք է ձեռք բերվի ոչ միայն այն բանի համար, որպեսզի այն ինչ-որ կերպ օգտագործվի, այլև նրա համար, որ զսպման գործոն հանդիսանա: Եվ այդ պահը պետք է գնահատեն հակամարտության բոլոր կողմերը: 

 

 

- Բոլորը ցանկանում են մասնակցել հակամարտության լուծմանը, փոխել իրավիճակը: Եվ դրանում շատ քաղաքական գործիչները միանգամայն արդարացված տեսնում են իրենց պատասխանատվությունը ապագա սերունդների առջև: Այսիքնն՝ կարևոր է ապագա սերունդներին փոխանցել հակամարտություն, որը ոչ թե սառեցվել է,  այլ լուծվել: 

 

 

- Խնդիրն այն է, որ հակամարտության ցանկացած լուծում ինչ-որ մեկին ձեռք կտա, իսկ ինչ-որ մեկին՝ ոչ: Ընտրություն կատարելով սառեցված վիճակում հակամարտությունը պահպանելու, այսինքն՝ հրաժարվելով, որպեսզի  այն արագ լուծվի, և մարդու կյանքի արժեքի միջև, որը դրվում է հակամարտության լուծման զոհասեղանին, ես այնուամենայնիվ ընտրում եմ երկրորդը, այսինքն՝ ավելի լավ է պահպանվի այն իրավիճակը, որը կա, քան արյուն հեղվի: