Աղջիկ փախցնելը ոչ թե ազգային ավանդույթ է, այլ՝ քրեական հանցագործություն

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

11/22/2024 17:59 «Ֆազ»-ը սպանվել է գլխի շրջանում ստացած հրազենային վնասվածքներից. Մեղադրյալներն են՝ «Չաղ Ռուստամը» և Աշոտ Կուրեղյանը. Հայտնի է ով կքննի 11/22/2024 18:36 Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը 11/21/2024 21:29 Վարորդը մահացել է, ուղևորները տեղափոխվել են հիվանդանոց 11/22/2024 15:19 Հաջիևն ասել է՝ ինչ պայմանով հայերը կարող են վերադառնալ Արցախ 11/21/2024 21:51 Արմավիրի մարզում տեսախցիկն արձանագրել է «BMW»-ի և ջերմաքարշ գնացքի բախումը. քննչական բաժինն ու ոստիկանությունն էլ պարզել են մահացածի ինքնությունը 11/22/2024 15:04 Քաղաքապետարանի աշխատակիցները բռնի ուժով իջեցրին ավտոբուսից. TelCell-ի ապարատը կտրոն չի տալիս, ես էլ 100 դրամանոց չունեի.Ահազանգ բնակչից 11/21/2024 20:20 Պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող տղամարդն ինքնախոստովական ցուցմունքը տվել է ԱԱԾ-ում ծեծի ենթարկվելուց հետո․ նրան դիմակավորված անձինք ձերբակալել են 7 տարեկան երեխայի աչքի առաջ. պնդում է կինը 11/21/2024 16:37 Ռոմանոս Պետրոսյանը կփոխարինի՞ Ռուտամ Բադասյանին 11/21/2024 18:45 Շատ ճիշտ գնահատական է, կամավորականությունը պետություն չունենալու մասին է. Մովսես Հակոբյան 11/21/2024 20:36 Հեղափոխությունը մտնում է «յակոբինյան» փուլ. Փաշինյանն էլ չգիտեր, որ պետք է հեռացնի այդ մարդկանց․ Շարմազանով (Տեսանյութ) 11/22/2024 23:07 Խոշոր ավտովթար՝ Երևանում. բախվել են «Toyota»-ն ու «Mercedes GLE»-ն, վերջինս կոտրել է խաչմերուկը կարգավորող լուսակիրը ու հայտնվել հետիոտնի անցման վայրում. կան վիրավորներ 11/22/2024 10:50 Ողբերգական վթար Երևանում.մահացածը մոտոցիկլի վարորդ պարեկն է. shamshyan.com 11/22/2024 08:09 Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին. «Ժողովուրդ» 11/22/2024 20:19 Մեծ տոկոսը կտրելու եմ կացնային ձեւով. Փաշինյան 11/22/2024 08:19 3 միլիոն դրամը փող չԷ՞․ «Հրապարակ» 11/21/2024 20:35 Ինչ ժառանգություն թողեց Վահե Ղազարյանը 11/21/2024 17:04 Կարեն Սարուխանյանը շարունակո՞ւմ է մնալ Գյումրիի քաղաքապետի՝ ՔՊ-ի թեկնածուն. Էմմա Պալյանը՝ Սարուխանյանի մասին գյումրեցիների կարծիքի վերաբերյալ 11/21/2024 16:15 Ով էր ճեպազրույցի ժամանակ զանգել Զախարովային 11/23/2024 08:03 Ովքեր եւ ինչ ձեւաչափով կընտրեն Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահ. թեկնածությունն է առաջադրելու նաեւ Էդգար Ղազարյանը. «Ժողովուրդ» 11/21/2024 19:20 Ուսանողների մոտ պայքարելու մոտիվացիա կա, հեշտ չի լինելու նրանց Բրյուսովի շենքերից հանելը. Ցոլակ Ակոպյան

Աղջիկ փախցնելը ոչ թե ազգային ավանդույթ է, այլ՝ քրեական հանցագործություն 01/25/2016 17:30 | Քրեական խրոնիկոն

Հունվարի 24-ին ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանը` դատավոր Ս.Մարաբյանի նախագահությամբ, Ապարան քաղաքում, դռնբաց դատական նիստում արագացված կարգով քննեց Արագածոտնի մարզի Ռյա-Թազա գյուղից 4 երիտասարդների նկատմամբ հարուցված քրեական գործն ու նրանց դատապարտեց 4 տարվա ազատազրկման:

Եզդի և հայ երիտասարդները մեղադրվում էին «աղջիկ փախցնելու» կամ, ինչպես ՀՀ Քրեական օրենսգիրքն է բնորոշում, մարդու առևանգման մեջ, այն էլ` մի քանի անձանց կողմից և անչափահասի առևանգման:

Քրեական այս հանցագործությունն սկսվել էր իբրև ամենասովորական սիրային պատմություն: Արագածոտնի մարզի Ռյա-Թազա գյուղի անչափահաս բնակիչ Ռոբերտ Բրոյանը սիրահարվել էր համագյուղացի աղջկան` անչափահաս Գոհարին, ու որոշել ամուսնանալ նրա հետ:

Տղայի սիրո մասին իմանալով` հորեղբայրը` Ռոստամ Բրոյանը, հոր հորեղբորորդի Ազիզ Բրոյանը, համագյուղացիներ Ռոմիկ Միրզոյանն ու Ահմադ Հսոյանը որոշել էին յուրովի օգնել նրան:

2015թ. հունվարի 25-ին՝ ժամը 20:00-ի սահմաններում, նրանք Գոհարի նկատմամբ բռնություն գործադրելով՝ դուրս էին բերել իր տնից, նրա կամքին հակառակ նստեցրել ավտոմեքենան ու «փախցրել»:

Իսկ «փախցնելու» պատճառն այն է, որ Գոհարի ընտանիքն այլ հավատքի է դավանում և օրինական կարգով նրան սիրահարված տղայի հետ չէին համաձայնի ամուսնացնել:

Դրա համար էլ տղամարդիկ գաղտագողի մտել էին տուն, ընտանիքի անդամներից թաքուն առևանգել աղջկան ու բռնի ուժով նստեցնելով ավտոմեքենան՝ տարել:

Եվ այսպես, ամբստանյալները թեև ընդունեցին իրենց առաջադրված մեղադրանքն, ու դատավարությունն իրականացվեց արագացված կարգով, այդուհանդերձ, ցանկանում ենք կանգ առնել դատարանի ներկայացրած որոշ մեկնաբանությունների վրա:

Դատարանը, անդրադառնալով ամբաստանյալների կատարած արարքի հանրային վտանգավորության բնույթի և աստիճանի գնահատմանը, արձանագրում է հետևյալը.

Ամբաստանյալներին մեղսագրվող ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131-րդ հոդվածի 2-րդ մասը հանդիսանում է ծանր հանցագործություն, իսկ դրա սանկցիան նախատեսում է պատիժ՝ բացառապես ազատազրկման ձևով, ընդ որում՝ 4-8 տարի ժամկետով:

Դատելով սանկցիայի նվազագույն չափից՝ դատարանն արձանագրում է, որ այն առավել բարձր հանրային վտանգավորությամբ է օժտված, քանի որ սանկցիայի նվազագույն չափը՝ 4 տարի ժամկետով ազատազրկումը, գրեթե մոտ է ծանր հանցագործությունների հաշվարկման հիմք հանդիսացող պատժի այն նվազագույն շեմին՝ հինգ տարուն, որից բարձր ազատազրկումը՝ մինչև 10 տարի ժամկետով, հիմք է արարքը դասելու ծանր հանցագործությունների շարքին:

Օրենսդրի կողմից ծանրացուցիչ հանգամանքներում «Մարդուն առևանգելը» հանցավոր արարքի համար 4-8 տարի ժամկետով ազատազրկում նախատեսելը և, ըստ այդմ, նաև ծանր հանցագործությունների շարքին դասելը, պայմանավորված է քրեաիրավական պաշտպանության տակ վերցված սոցիալական բարիքի կամ բարիքների նշանակությամբ և դրանց դեմ ուղղված ոտնձգությունները կանխելու օբյեկտիվ անհրաժեշտությամբ:

Դատարանի գնահատմամբ՝ այդպիսի արժեք է նախևառաջ ՀՀ Սահմանադրությամբ ամրագրված անձի անձնական և ֆիզիկական ազատությունը, երեխայի իրավունքները, ազատությունները և օրինական շահերը, առողջությունը՝ որպես հանցագործության անմիջական օբյեկտ:

Սույն քրեական գործի հանգամանքների պայմաններում այդպիսիք են հանդիսանում կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարությունը և խտրականության արգելքը, ամուսնանալու ազատությունը, մասնավոր և ընտանեկան կյանքի, պատվի ու բարի համբավի անձեռնմխելիությունը, բնակարանի անձեռնմխելիությունը և այլն:

Դատարանի հետևությունը նախևառաջ պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ ամբաստանյալներին մեղսագրվում է միանգամից երկու ծանրացնող հանգամանքների պայմաններում մարդուն առևանգելու արարքի կատարումը, այն է՝ նախնական համաձայնությամբ խմբի կողմից անչափահասին առևանգելը:

Ամբաստանյալների և նրանց կատարած արարքի առավել բարձր հանրային վտանգավորության մասին է վկայում նաև այն շարժառիթը և նպատակը, որով առաջնորդվել են վերջինները:

16 տարեկան անչափահասի կամքին հակառակ, ամուսնանալուն հարկադրելու նպատակով և շարժառիթով կատարված առևանգումը, որ. ըստ պաշտպանի, մեղմացնող հանգամանքի դեր է կատարում, քանի որ ընտանիք կազմելու վեհ նպատակ է հետապնդել, դատարանի համոզմամբ, ճիշտ հակառակի մասին են վկայում` կատարած արարքի առավել բարձր հանրային վտանգավորության բնույթի և աստիճանի մասին:

Դատարանի հետևությունները պայմանավորված են նախևառաջ այն հանգամանքով, որ ՄԱԿ-ի մի շարք կոնվենցիաներով, հռչակագրերով, բանաձևերով և հանձնարարականներով ամրագրված է.

1) կանայք և տղամարդիկ իրավահավասար են, սեռի հիմքով խտրականությունն արգելվում է,

2) ամուսնությունը կարող է կնքվել միայն երկու կողմերի լրիվ և ազատ կամահայտնությամբ, որը պետք է արտահայտվի իրենց կողմից անձամբ օրենքին համապատասխան,

3) չափահասության տարիքի հասած տղամարդիկ և կանայք իրավունք ունեն առանց որևէ սահմանափակման ամուսնանալու և հիմնելու ընտանիք, ընդ որում՝ նրանք օգտվում են հավասար իրավունքներով ամուսնանալու հարցում ինչպես ամուսնության մեջ մտնելու, այնպես էլ՝ ամուսնության ընթացքում և դրա լուծելու դեպքում:

Մինչդեռ սույն քրեական գործի փաստական հանգամանքներից երևում է, որ տղամարդը՝ տվյալ դեպքում Ռոբերտ Բրոյանը, առևանգված աղջկա փոխարեն որոշել է տնօրինել նրա իրավունքներն ու ազատությունները՝ կատարել է ամուսնու ընտրություն և որոշել է, որ տուժողը պետք է ամուսնանա և ընտանիք կազմի իր հետ, իրենից ունենա երեխաներ և այլն, և սույն քրեական գործով ամբաստանյալներ Ռոստամ Բրոյանի, Ռոմիկ Միրզոյանի, Ազիզ Բրոյանի և Ահմադ Հսոյանի հետ որոշել են այդ նպատակի իրականացման համար տուժողին առևանգել և նրա կամքին հակառակ, բռնություն կիրառելով նրան հարկադրել ամուսնանալու Ռոբերտ Բրոյանի հետ:

Դատարանի համար առավել ուշագրավ է այն, որ այդ ամենը պաշտպանական կողմը ներկայացնում և հիմնավորում է ազգային փոքրամասնությանը պատկանելու հանգամանքով այն դեպքում, երբ հենց այդ հիմքով նման պատճառաբանություններն ուղղակիորեն հակասում են «ազգային փոքրամասնությանը պատկանելու» հիմքով խտրականության արգելքի սկզբունքի գաղափարախոսությանը, որոնք ամրագրված են միջազգային և ներպետական իրավական ակտերով:

Պաշտպանական կողմի տեսակետից, փաստորեն, ստացվում է, որ ազգությամբ եզդի ազգաբնակչության մոտ կանանց և տաղամարդկանց իրավահավասարություն չկա, կինն իր կամքով ամուսին ընտրելու և ընտանիք կազմելու ազատություն չունի և այլն, նրա փոխարեն այդ իրավունքներն ու ազատություններն իրականացնում է տղամարդը միանձնյա, առանց կնոջ համաձայնության և կարծիքի, ընդ որում, ըստ պաշտպանի, դա բնական է ու իրավաչափ:

Մինչդեռ, հենց այդ գաղափարախոսությունը, պրակտիկան և սովորույթները փոփոխելու պարտականություն է դրված ՄԱԿ-ի անդամ յուրաքանչյուր պետության վրա՝ ըստ «Ամուսնանալու համաձայնություն տալու, ամուսնության տարիքի և ամուսնության գրանցման» մասին ՄԱԿ-ի 1962 թվականի նոյեմբերի 7-ի և «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման» մասին 1981 թվականի սեպտեմբերի 3-ի Կոնվենցիաների:

Դատարանի գնահատմամբ՝ հենց այդ պարտավորությունների կատարման անհրաժեշտությամբ էր պայմանավորված այն հանգամանքը, որ ՀՀ օրենսդիրը՝ 2003 թվականին ընդունված և գործող ՀՀ քրեական օրենսգրքով հրաժարվել է նախկին՝ 1961 թվականի քրեական օրենսգրքում նախատեսված «ամուսնության նպատակով աղջկան առևանգելու» արտոնյալ հատուկ հանցակազմից (118-րդ հոդված) և իրավամբ այդ նպատակը, շարժառիթը չի առանձնացրել նաև որևէ հանցակազմի, այդ թվում՝ առևանգման հանցակազմի հատկանիշ կամ տարր, հատկապես մեղմացման առումով ինչպես նախկինում էր. հիշյալ արարքի համար նախատեսված էր պատիժ ազատազրկման ձևով մինչև 2 տարի ժամանակով կամ ուղղիչ աշխատանքներով մինչև մեկ տարի ժամանակով:

Դատարանի համար առավել ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ սույն քրեական գործով տուժողը եղել է ոչ միայն անչափահաս (16 տարեկան), այլև հանցանքի կատարման պահին լրացած չի եղել նաև նրա օրենքով նախատեսված ամուսնության նվազագույն տարիքը, այն է՝ 17 տարին: Դատարանի գնահատմամբ՝ այս հանգամանքն ավելի է բարձրացնում կոնկրետ դեպքում կատարված հանցագործության հանրային վտանգավորությունը, քանի որ ինչպես նշվեց՝ միջազգային իրավական ակտերով ուղղակիորեն ամրագրված է երեխաներին ամուսնացնելու նվազագույն տարիքի սահմանման անհրաժեշտությունը և դրա պահպանման պետության պոզիտիվ պարտականությունը և այդ տարիքը չլրացած անձանց ամուսնության արգելքը:

Հետևաբար, դատարանի գնահատմամբ՝ ամբաստանյալները 16 տարեկան անչափահաս տուժողին նրա կամքին հակառակ ամուսնանալուն հարկադրելու նպատակով և բռնություն կիրառելով առևանգելով, ոտնձգել են ոչ միայն անչափահաս տուժողի ազատության, առողջության և այլ արժեքների նկատմամբ, այլև երեխայի իրավունքների, ազատությունների, օրինական շահերի, ինչպես նաև ամուսնանալու ազատության, տղամարդկանց հետ իրավահավասարության և դրա հետ կապված այլ արժեքների նկատմամբ: Դատարանի կարծիքով՝ հենց սրանում էլ արտահայտվում է սույն հանցագործության առավել բարձր հանրային վտանգավորությունը:

Անդրադառնալով կոնկրետ դեպքում ամբաստանյալների կատարած գործողությունների հանրային վտանգավորության բնույթի և աստիճանի գնահատմանը, դատարանը ընդգծում է, որ ամբաստանյալները գործել են հանդուգն և արարքը կատարել են բնակարան մուտք գործելով: Ամբաստանյալ Ռոստամ Բրոյանը խոհանոցում գտնվող անձանց վրա դուռը փակելով, իսկ Ազիզ Բրոյանը տուժողին օգնության հասած անչափահաս Սաշա Մհոյանին բռնելով, որպեսզի Ռ.Միրզոյանը և Ա.Հսոյանը կարողանան առանց խոչընդոտների տուժողին բնակարանից դուրս բերեն և տեղավորեն մեքենան, ըստ էության ոտնձգել են ոչ միայն տուժողի, այլև տուժողի հարազատների իրավունքների և օրինական շահերի նկատմամբ. տուժողի հարազատները իրենց սեփական բնակարանում զրկվել են ազատ տեղաշարժվելու և անչափահաս Գ.Մհոյանին օգնության հասնելու հնարավորությունից: Դատարանը ուշադրության է արժանացնում հատկապես այն, որ տուժողի մայրը՝ Զ.Մհոյանը հանցանքը կատարելու պահին եղել է հղի, երբ նրա ներկայությամբ և նրա վրա խոհանոցի դուռը փակելով, դստերը բռնություն կիրառելով առևանգել են իր մոտից և նա չի կարողացել որևէ օգնություն ցույց տալ:

Դատարանի գնահատմամբ՝ այս հանգամանքները վկայում են ամբաստանյալների «հանդգնության» և ըստ այդմ՝ ինչպես նրանց, այնպես էլ նրանց կատարած արարքի առավել բարձր հանրային վտանգավորության մասին: Դատարանի կարծիքով՝ ամբաստանյալների վարքագիծն իրենում պարունակում է ցինիզմի, դաժանության, իրենց առավելությունն ընդգծելու տարրեր:

Դատարանը նաև ուշադրություն է հրչավիրում այն փաստին, որ մինչև առևանգելը գոհարն ու Ռոբերտը չեն շփվել միմյանց հետ, թեև եղել են համադասարանցիներ, վերջինը նույնիսկ հասկացնել չի տվել տուժողին, որ իր նկատմամբ զգացմունք ունի, ցանկանում է ամուսնանալ նրա հետ, ինչպես նաև այն, որ թեև տուժողը բողոք չի ներկայացրել, սակայն չի էլ ամուսնացել Ռ.Բրոյանի հետ:

Դատարանը հաշվի է առնում նաև այն, որ ամբաստանյալները առևանգումը կազմակերպել և իրականացրել են այն դեպքում, երբ տեղեկացված են եղել, որ հնարավոր է տուժողին ամուսնացնեն այլ անձի հետ: Այս համատեքստում Դատարանի համար սկզբունքային նշանակություն ունի նաև այն, որ տուժողին առևանգելը պայմանավորված է եղել նրա կրոնական համոզմունքներով, քանի որ ամբաստանյալները գիտակցելով, որ զուտ կրոնական համոզմունքներից ելնելով տուժողը չի ամուսնանա Ռոբերտ Բրոյանի հետ, որոշել են ամուսնության հարցը լուծել հանցավոր ճանապարհով:

Դատարանի գնահատմամբ այս հանգամանքը, ըստ էության, ոտնձգություն է նաև տուժողի կրոնական համոզմունքների նկատմամբ: Այլ կերպ՝ ամբաստանյալները որոշելով կրոնական համոզմունքներին հակառակ հարկադրել տուժողին ամուսնանալ այլ դավանանք ունեցող անձի հետ, որի հետ տուժողը չէր ամուսնանա զուտ այդ հիմքով, փաստորեն, ոտնձգել են նաև տուժողի կրոնական համոզմունքների նկատմամբ:

Դատարանն անդրադառնալով՝ «տուժողին ծնողներին կամավոր վերադարձնելու հանգամանքին», գտնում է, որ պաշտպանական կողմի գնահատականները չեն արտացոլում օբյեկտիվ իրականությունը, քանի որ տուժողին ծնողներին վերադարձնելը տեղի է ունեցել ոչ թե ժամեր անց, այլ հաջորդ օրը, ընդ որում՝ այն պարագայում, երբ տուժողը չի համաձայնվել ամուսնանալ Ռոբերտ Բրոյանի հետ և երբ արդեն իսկ հարուցված է եղել քրեական գործ և ձեռնարկվել համապատասխան միջոցներ նրանց հայտնաբերելու ուղղությամբ:

Առևանգումից որոշ ժամանակ անց ամբաստանյալները տեղյակ են եղել, որ Զ.Մհոյանի բողոքի հիման վրա հարուցվել է քրեական գործ և կատարվում է քննություն, սակայն նրանք տուժողին տեղափոխել են քաղաք Հրազդան և գիշերը պահել իրենց բարեկամների տանը, այսինքն՝ դժվար է ասվածը գնահատել որպես զղջում, երբ հարկադրված տուժողին վերադարձրել են և կամովին ներկայացել ոստիկանություն: