Փաստ ինֆո

Հայաստանի արդարադատության համակարգը օրենքների տեսակետից բավականին լավն է. առաջին ատյանի դատարանն ընդհանուր գործերը քննող դատարան է, վերաքննիչ դատարանը բողոքների շրջանակում իրավունքն ու փաստը քննող դատարան է, իսկ Վճռաբեկ դատարանը՝ օրենքի միատեսակ կիրառությունն ապահովող, իրավունքի դատարան է: Քրեական դատավարության օրենսդրության հարցում էլ կլինի լուրջ առաջընթաց, եթե Հայաստանը հաշվի առնի եվրոպացի ու ռուսաստանցի դատավարագետների առաջարկությունները: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի լրագրողին հայտնեց փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանը՝ պատասխանելով ամանորյա հարցին՝ ի՞նչ կուզեիք, որ Ձմեռ պապիկը տար Հայաստանի դատաիրավական և նախաքննական համակարգերին:

Ըստ Ն.Բաղդասարյանի, խնդիրն այս պահին ոչ թե օրենքների, այլ մարդկանց մեջ է, այսինքն՝ իշխանությունները պետք է հասկանան, որ փոփոխելով Սահմանադրությունը, անգամ օրենքները փոփոխելով,  էլի ոչ մի բան չի փոխվի, եթե պահպանվեն ներկայումս պաշտոնավարող դատավորները: Ըստ փաստաբանի, այս գործընթացում ամենաբարդ գործը հասկանալն է, թե ինչպես կարելի է փոփոխել դատավորներին, որպեսզի նոր մտածելակերպ ունեցող անկաշկանդ մարդիկ գան դատական համակարգ: «Եթե դա չանենք, սակայն իդեալական օրենքներ գրենք թղթի վրա, ոչինչ չի փոխվի, միևնույն է»:

Նիկոլայ Բաղդասարյանը նշեց, որ Հայաստանի պարագայում կիրառելի չէ Սինգապուրի տարբերակը, որտեղ դատավորներին հանեցին, նրանց պաշտոններում նշանակեցին փաստաբաններին: «Եթե այսօր Հայաստանում դատավորներին հանեն ու նրանց տեղում փաստաբաններ նշանակեն, վախենում եմ ավելի վատ վիճակ լինի, քան թե կա: Մեր լուծումն այն է, որ նախ տարանջատենք գործերի կատեգորիաները՝ կարևորագույն՝ սպանություն և այլն, ու ոչ կարևորագույն՝ հինգ հազար դրամի գողություն և այլն, և փորձենք կարևորագույն գործերը քննող դատավորների ցանկը համալրել երիտասարդ, նոր մտածելակերպ ունեցող դատավորներով: Պետք է քաղաքական կամք լինի, որպեսզի նշանակվեն մարդիկ, որոնք իրականում անկախ լինեն, ճիշտ կիրառեն օրենքները», - ասաց Ն.Բաղդասարյանն՝ ընդգծելով, որ իրականում անկախ դատավորներ Հայաստանում կան, օրինակ՝ Վազգեն Ռշտունու կողմից քննված գործերը ցույց են տալիս նրա՝ որպես իրավաբանի, անկախությունը:

«Բայց երբ նայում եմ Գյումրու դատավորին, որը քննում է Պերմյակովի գործը, ես չեմ տեսնում այնտեղ անկախ դատավոր, ես տեսնում եմ մի մարդ, որին ինչ ասեն, կանի: Այդպիսի դատավորների համար պետք է տրվի գոնե ժամանակավոր լուծում, նրանք պետք է այն գործերը քննեն, որոնք իրենցից մեծ վտանգ չեն ներկայացնում, և որոնցից կախված չեն մարդկանց ճակատագրերը:

Նախաքննական մարմնի հետ կապված, ըստ փաստաբանի, անհրաժեշտ են օրենսդրական փոփոխություններ: «Ես այն փաստաբաններից եմ, որ ժամանակին ասել եմ, այսօր էլ այն տեսակետին եմ, որ եթե մենք չունենանք լավ քննիչներ, որևէ արդարադատություն իրականացնող չի լինի»,- ասաց Նիկոլայ Բաղդասարյանը՝ նշելով, որ այսօր քննչական մարմիններում աշխատում են անփորձ մարդիկ:

«Պետք չէր բոլոր քննիչներին, որոնք փորձ ունեին, հանել կամ տեղափոխել այլ պաշտոնի, և նրանց փոխարեն ընդունել միայն նորաթուխ քննիչների: Ես ընդունում եմ, որ երիտասարդները պետք է պաշտոնների նշանակվեն, սակայն դա պետք է լինի համաչափորեն՝ նրանց հետ միասին լինեն փորձառու, միջին տարիքի քննիչներ: Բայց եթե բոլոր փորձ ունեցողներին կուտակել ես Երևանում, իսկ շրջաններ տեղաբաշխել ես միայն անփորձ քննիչների, դժվար թե այդ լուծումը ճիշտ համարվի»,- ասաց փաստաբանը: