Փաստ ինֆո

2003թ. Նուբարաշենի խճուղում կատարված աղմկահարույց  սպանությունների գործով այսօրվա դատական նիստում ճառերով հանդես եկավ պաշտպանական կողմը:

Շահադիտական դրդումներով, պատվերով երկու կամ ավելի անձանց  սպանություն կատարելու մեջ մեղադրվող Անդրանիկ Երեմյանի պաշտպան Ինեսսա Պետրոսյանը խնդրեց  դատարանին ճանաչել և հռչակել իր պաշտպանյալի անմեղությունը  առաջադրված մեղադրանքում, քանի որ, ըստ պաշտպանի,  դատարանում չի հիմնավորվել Անդրանիկ Երեմյանին առաջադրված մեղադրանքը, հակառակը՝  ապացուցվել է  նրա անմեղությունը:

Պաշտպանը նշեց, որ դատարանում հրապարակված  մի շարք վկաների նախաքննական ցուցմունքները   չեն կարող գնահատվել  որպես ապացույց և դրվել դատավճռի հիմքում:  Վկաների   ցուցմունքների հրապարակումը կհամարվեր իրավաչափ, եթե գործում լինեին ապացույցներ, որոնք կբացառեին նրանց դատարան ներկայանալու հնարավորությունը: Մինչդեռ տվյալ դեպքում  դատարանը   առանց որևէ լուրջ հիմնավորում ունենալու հրապարակել է բացակա անձանց նախաքննական ցուցմունքները՝ դրանով իսկ խախտելով Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով երաշխավորված՝ իր դեմ ցուցմունք տված անձին  հարցաքննելու ամբաստանյալների իրավունքը:

Ըստ Ի. Պետրոսյանի, լուսանկարով ամբաստանյալների ճանաչման արձանագրությունները և գործում առկա այլ արձանագրությունները  օրինական ճանապարհով ձեռք բերված ապացույցներ չեն  ոչ միայն այն հիմքով, որ վկաները հստակ նշել են, որ փաստացի ճանաչման գործողություն տեղի չի ունեցել,  այլ նաև այն հիմքով, որ  լուսանկարով անձի ճանաչման գործողությունը տեղի է ունեցել Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին ՀՀ օրենքի   էական խախտումներով:

Ինչպես երևում է  քրեական գործի նյութերից, արձանագրությանը կցված լուսանկարներում պատկերված անձանցից որևէ մեկի համաձայնությունը առկա չէ: Ավելին, գործի նյութերում առկա չեն  նաև տվյալներ, թե վարույթն իրականացնող մարմնի մոտ այդ լուսանկարները որտեղից են հայտնվել, կամ դրանք ով է տրամադրել քննիչին, այսինքն, բացակայում է նաև դրանք ձեռք բերելու աղբյուրը:   ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 105-րդ հոդվածի 1-ին մասի 7-րդ կետի համաձայն` քրեական գործով վարույթում մեղադրանքի հիմքում չեն կարող դրվել և որպես ապացույց օգտագործվել այն նյութերը, որոնք ձեռք են բերվել անհայտ կամ դատական նիստում չբացահայտվող աղբյուրից:

Պաշտպանը պնդեց  իր միջնորդությունները  անձին լուսանկարով ճանաչելու արձանագրություններն  օգտագործման համար անթույլատրելի ճանաչելու մասին:

Պաշտպանական կողմն ընդգծեց, որ անհասկանալի է, թե ինչո՞ւ  մեղադրանքի կողմը իր մեղադրական ճառում  որևէ կերպ չանդրադարձավ նախաքննական մարմնի կողմից ստացված դատագենետիկական փորձաքննության արդյունքներին, որը նշանակվել էր անմիջապես դատակենսաբանական փորձաքննության արդյունքները ստանալուց հետո, դա արդարացի չէ:  «Ամբողջությամբ մեղադրողն  իր ճառում հրապարակեց մի եզրակացություն,  որը նախաքննական մարմինը բավարար չի համարել և որից անմիջապես հետո նշանակել է դատագենետիկական փորձաքննությունը»,- ասաց Ի.Պետրոսյանը: Պաշտպանը հավելեց, որ հրապարակված առաջին  եզրակացությունից պարզ էր դառնում,  որ այն հիմնված է ենթադրության վրա և ճշգրիտ չէր, քանի որ անընդհատ յուրաքանչյուր պարբերության մեջ նշվում էր, որ «կարող է համընկնել Ա. Երեմյանի արյան հետ», մինչդեռ դատագենետիկական եզրակացությունը, որն ավելի ճշգրիտ է, միանշանակ տվել է այդ հարցերի պատասխանը:  «Պարզ և հասկանալի է, մեղադրանքի կողմը ամեն գնով ջանում է պաշտպանել դատարան ուղարկված անհիմն գործը,  որն ընդհանրապես որևէ ապացույցով չի հիմնավորվում»:

Ի.Պետրոսյանը նշեց, որ մի շարք արտասահմանյան երկրներում  օր օրի ավելանում են անմեղ դատապարտյալների արդարացման և ազատ արձակման դեպքերը  ԴՆԹ փորձաքննությունների եզրակացությունների հիման վրա: Մինչդեռ տվյալ դեպքում  գործը ոչ միայն ուղարկվել է դատարան, այլև  մեղադրական եզրակացության մեջ չի ներկայացվել այդ կարևորագույն ապացույցը:

Դիմելով մեղադրողին՝  պաշտպանը հայտարարեց.   «Ինչպե՞ս կարելի է այդ կարևորագույն ապացույցը, որն ապացուցում է իմ պաշտպանյալ Ա. Երեմյանի անմեղությունը իրեն առաջադրված մեղադրանքում,  ընդհանրապես չներառել Ձեր ճառում և որևէ գնահատական չտալ դրան   այն դեպքում,  որ գործի դատաքննության ժամանակ այդ ապացույցը հրապարակվել և հետազոտվել է դատարանում»:

Շահադիտական դրդումներով, պատվերով երկու կամ ավելի անձանց  սպանություն կատարելու  և ապօրինի կերպով զենք, ռազմամթերք ձեռք բերելու, պահելու, կրելու մեջ մեղադրվող Կամսար Հակոբյանի պաշտպան Գիվի Հովհաննիսյանն իր հերթին նկատեց, որ դատարանում հարցաքննվել է 60 վկաներից միայն շուրջ  15-ը, մնացած վկաները չեն ներկայացել դատարան և հրապարակվել են նրանց նախաքննական ցուցմունքները: Պաշտպանը հարց բարձրացրեց՝  այդ դեպքում ո՞րն է դատաքննության իմաստը: 

Գ.Հովհաննիսյանն ընդգծեց, որ իր պաշտպանյալի դեմ առանցքային ցուցմունք տված  վկա Արթուր Սարգսյանը  առեղծված  է, գալիս-գնում է Հայաստան, սակայն դատարան չի ներկայանում և պաշտպանական կողմին անհնարին է դարձել նրան հարցաքննել ու հասկանալ ի վերջո Արթուր Սարգսյանը պատվիրե՞լ է, թե՞  չի պատվիրել սպանությունը: Ի դեպ, պաշտպանը նշեց, որ իր պաշտպանյալ  Կամսար Հակոբյանը հայտարարում է, որ չի ճանաչել Արթուր Սարգսյանին:    Մնացած ցուցմունքները, ըստ Գիվի Հովհաննիսյանի,  ամբաստանյալի առօրյային են վերաբերվում և ոչ թե սպանությանը:

Գ.Հովհաննիսյանը  հայտնեց, որ  ապօրինի զենքի հոդվածի մասով  մեղադրանքը վաղեմության ժամկետն  անցել է  և այդ մասով քրեական հետապնդումը պետք է դադարեցվի, իսկ սպանության հոդվածով պաշտպանը միջնորդեց ճանաչել իր պաշտպանյալի անմեղությունը: 

Անդրադառնալով մեղադրողի ճառին՝  պաշտպանը նկատեց, որ մեղադրողը սպանության հոդվածի  սանկցիայով նախատեսված ամենախիստ պատիժն է  պահանջել՝ ցմահ ազատազրկում, թեև այն, որ 12 տարվա ընթացքում ամբաստանյալի կողմից որևէ վարկաբեկող արարք թույլ չի տրվել,  նվազեցնում է արարքի վտանգավորության աստիճանը:

Դատարանը՝ ճշտելով, որ Կամսար Հակոբյանը չի առարկում ապօրինի զենքի հոդվածի մասով քրեական հետապնդումը դադարեցնելու դեմ, որոշում կայացրեց այդ մասով քրեական գործը կարճելու մասին՝  վաղեմության ժամկետները անցնելու հիմքով:

Ամբաստանյալ Անդրանիկ Երեմյանն իր ճառում նշեց, որ իր պաշտպանը ներկայացրել է իր անմեղության ապացույցները, մասնավորապես՝ դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացությունը, և հույս հայտնեց, որ դատարանը արդար կլինի: Իսկ ամբաստանյալ Կամսար Հակոբյանը միացավ իր պաշտպանի ճառին և նորից պնդեց, որ ինքն իրեն մեղավոր չի ճանաչում:

Հաջորդ դատական նիստում ամբաստանյալները հանդես կգան վերջին խոսքով,  և դատարանը կհեռանա խորհրդակցական սենյակ՝ վերջնական դատական ակտ կայացնելու: