Փաստ ինֆո

Հայաստանի քննչական կոմիտեի գործունեության մեկամյա ժամանակաշրջանն էլ բավարար է ասելու, որ ՀՀ քննչական կոմիտեն լուրջ դերակատարություն է ստանձնել հանցավորության դեմ պայքարում, մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության, պետականության և իրավակարգի ամրապնդման գործում: Այս մասին նշել  է   ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Աղվան Հովսեփյանն իր  շնորհավորական ուղերձում՝  նվիրված ՀՀ քննչական կոմիտեի ծառայողի օրվան:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2015 թվականի սեպտեմբերի 25-ի որոշմամբ հոկտեմբերի 8-ը սահմանվել է ՀՀ քննչական կոմիտեի ծառայողի օր: «Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեի մասին» օրենքն ուժի մեջ է մտել 2014 թվականի հունիսի 28-ին,, սակայն Քննչական կոմիտեն լիարժեք սկսել է գործել հոկտեմբերի 8-ից, այսինքն՝   մասնագիտական տոնը համընկնում է Կոմիտեի ծննդյան մեկամյա տարեդարձի հետ:

Ա.Հովսեփյանը նշել է, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի գործունեության առաջին իսկ օրերից անհրաժեշտ էր միջոցներ ձեռնարկել նորաստեղծ կառույցի առջև ծառացած առաջնային և հրատապ իրավական, կադրային և նյութատեխնիկական խնդիրները լուծելու ուղղությամբ: Կառույցի կայացման ընթացքը եղել է աննախադեպ ու ծայրահեղ լարված:

Առաջնային և ամենակարևոր խնդիրներից մեկը քննչական կոմիտեի և դեպարտամենտի գործունեության իրավական հիմքերի ձևավորման աշխատանքներն էին: Կարճ ժամանակաշրջանում մշակվել  և ընդունվել են հինգ տասնյակից ավելի նորմատիվ և ներքին իրավական ակտեր: Ձևավորվել են կոմիտեի և դեպարտամենտի կառուցվածքները, կոլեգիալ մարմինները և այլ ստորաբաժանումներ: Կատարվել են կադրային նշանակումներ՝ 118 թափուր հաստիքներ համալրվել են որակյալ կադրերով:

ՔԿ ղեկավարն   տոնական օրվա պայմաններում  իր շնորհավորական ուղերձում նպատակահարմար չի համարել  հանգամանորեն ներկայացնել ՔԿ  աշխատանքի վիճակագրությունը, սակայն նշել է, որ այն վկայում է, որ իրավապահ մյուս մարմինների հետ նպատակասլաց համագործակցության շնորհիվ Կոմիտեն ակտիվորեն ներգրավվել է հանցավորության դեմ պայքարում, նկատելիորեն բարելավվել է նախաքննության որակը:

2015 թվականի վեց ամիսների ընթացքում դատարան է ուղարկվել 1243 քրեական գործ նախորդ տարվա 888 գործի դիմաց, ինչը 355-ով ավել է: 2014 թվականի երկրորդ կիսամյակ է փոխանցվել 487-ով պակաս գործ: Կիսամյակի ընթացքում էապես կրճատվել են նախաքննության ժամկետները, 50 տոկոսով կրճատվել է մեկ տարուց ավելի քննվող քրեական գործերի թիվն ու անհիմն կարճված և կասեցված գործերը:

Միաժամանակ Ա.Հովսեփյանը  նշել  է  քննիչների ծանրաբեռնվածության մասին՝  20.400 գործ՝  նախորդ տարվա 16.616 գործի դիմաց, այսինքն՝   23 տոկոսով ավելի: Մեկ քննիչի ծանրաբեռնվածությունը 45 գործ է, իսկ մերժված նյութերով հանդերձ՝ 65, նշել է քննչական մարմնի ղեկավարը:   Ա.Հովսեփյանը համեմատելու համար հայտնել է, որ Ռուսաստանում այդ թիվը կազմում է 36, Վրաստանում՝ 5 ու միայն Բելառուսում և Տաջիկստանում՝ 45 գործ:

«Անելիքները դեռ շատ են: Քննիչների 60 տոկոսը մինչև երկու տարվա աշխատանքային փորձ ունի: Շարունակելու ենք կադրերի հետ տարվող աշխատանքը:   Գիտակցելով, որ Կոմիտեի գործունեության արդյունավետության բարձրացման երաշխիքներից է ազնիվ, սրտացավ և արհեստավարժ քննիչների առկայությունը, համակարգը համալրելու ենք հենց այդպիսի քննիչներով՝ հետևողականորեն կիրառելով քննչական ծառայության կայունության, քննիչներին ներկայացվող պահանջների միասնականության, նրանց իրավական և սոցիալական պաշտպանվածության սկզբունքները: Անհրաժեշտ է հարգել քննիչի  դատավարական ինքնուրույնությունը, չխոչընդոտել նրա ստեղծագործական բարդ աշխատանքին, այլ հոգատարությամբ նպաստել նրա գործունեությանը»,- հայտարարել է Աղվան Հովսեփյանը:

ՔԿ նախագահն ընդգծել է, որ հասարակությունը մեծ սպասելիք ունի նորաստեղծ քննչական կոմիտեից, ինչի մասին են վկայում քաղաքացիներից արդեն իսկ ստացված հազարավոր նամակները: Այդ խնդիրն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է, որ ՀՀ քննչական կոմիտեի գործունեությունը համապատասխանի ժողովրդավարության չափանիշներին, և քննիչներն ապահովեն ազգային օրենսդրության ու միջազգային ճանաչում ստացած նորմերի անշեղ կիրառումը:

Ա.Հովսեփյանն արձանագրել է, որ Կոմիտեի մարմինների և ստորաբաժումների գերակշիռ մեծամասնությունը դեռևս չունի առանձնացված շենքային պայմաններ, դրանք շատ սուղ են: Պարզ է, որ մեկ աշխատանքային սենյակում 3 քննիչի առկայության դեպքում էապես նվազում է կատարված քննչական գործողությունների արդյունավետությունը:

Ըստ Քննչական կոմիտեի ղեկավարի, քննիչների հետ տարվում է հետևողական ուսուցում, մեթոդական, կազմակերպչական և դատավարական բնույթի ամենօրյա աշխատանք՝ քննության տակտիկային և մեթոդիկային տիրապետելու, հանցագործությունների բացահայտման գործում օպերատիվ-հետախուզական, փորձաքրեագիտական և մյուս մարմինների հետ պատշաճ համագործակցություն ապահովելու, դատավարության մասնակիցների իրավունքները հարգելու, օրենսդրական փոփոխություններին իրազեկ լինելու, կոնկրետ հանցատեսակների քննության բնագավառում մասնագիտանալու ուղղությամբ:

Ներկայացվող բարձր պահանջների պայմաններում քննիչների տեխնիկական հագեցվածության ապահովման առումով դեռևս շատ անելիքներ կան: Այդ նպատակով ՔԿ-ի  կողմից մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության քննչական կոմիտեում բարեփոխումների 2015-2017 թվականների ռազմավարությունը, մասնավորապես՝ նախաքննության կազմակերպման գործում գիտության և տեխնիկայի նվաճումները ներդնելու, տարբեր գերատեսչությունների տեղեկատվական շտեմարաններից օպերատիվ կերպով տեղեկություններ ստանալու կառուցակարգեր ստեղծելու, քրեական դատավարության ոլորտում մարդկային և նյութական ռեսուրսները խնայելու և նպատակային օգտագործելու ուղղությամբ:

«Մենք լավ պատկերացնում ենք, գիտենք մեր անելիքներն ու ամեն ինչ անելու ենք դրանք կարճ ժամանակահատվածում իրականացնելու համար: Վստահեցնում եմ, որ այդ նպատակին հասնելու համար ոչինչ չենք խնայի: Օգտվելով առիթից՝ ցանկանում եմ խորին շնորհակալություն հայտնել հանրապետության Նախագահին, Կառավարությանն ու Ազգային ժողովին համակարգի կենսական և կարևորագույն խնդիրները լուծելու գործում հոգածություն ցուցաբերելու համար»,- նշել է Աղվան Հովսեփյանը: