Սահմանադրության նախագծի մարդու իրավունքների գլխում առկա է հետընթացների կույտ. Հայկ Ալումյան

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

01/19/2025 21:47 Վերին Լարսի անցակետը փակ է բեռնատարների համար. Հակոբյան 01/19/2025 21:36 Թուրքիայի ՆԳՆ-ն շնորհակալություն է հայտնել Հայաստանի Արդարադատության փոխնախարարին 01/19/2025 21:21 ԱՄՆ-ում TikTok կայքն աշխատում է, սակայն հավելվածը ներբեռնելնհնարավոր չէ 01/19/2025 21:03 Իրանը կզարգացնի ռազմական համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ. Մասուդ Փեզեշկիան 01/19/2025 20:41 Երևանում անչափահաս տղան «Mercedes»-ով բախվել է «07»-ին, ապա՝ երկաթե սյանը 01/19/2025 20:20 Մերկելը Եվրոպային կոչ է արել միավորվել Թրամփի պատճառով 01/19/2025 20:00 Բժիշկը նախազգուշացրել է արագ նիհարելու տխուր հետևանքների մասին 01/19/2025 19:46 Հունվարի 20-ին ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը փակ կլինի 01/19/2025 19:36 Ստամբուլում տեղի է ունեցել ոգեկոչման արարողություն` ի հիշատակ սպանության զոհ դարձած Հրանտ Դինքի (տեսանյութ) 01/19/2025 19:24 Հայաստանի իշխանություններն ակնհայտորեն բացարձակ անտարբեր են Արցախի ղեկավարների ճակատագրի վերաբերյալ․ ՀԱԿ 01/19/2025 19:07 Թուրքական հատուկ ստորաբաժանումների ծառայողները թուրքական ինքնաթիռով են ժամանել Հայաստան 01/19/2025 18:50 Ծաղկաձոր քաղաքում և Սպիտակի ոլորաններում ձյուն է տեղում 01/19/2025 18:36 Ռեժիսոր Տիգրան Քեոսայանը դեռ կոմայի մեջ է 01/19/2025 18:19 Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան» ՍՊԸ-ի պահեստամասերի և սպասարկման բաժնի ղեկավարի երկու «Lexus»-ները 01/19/2025 17:59 Հայաստանը Թուրքիային է արտահանձնել երկու անձի. ԱԳՆ 01/19/2025 17:48 Բժիշկը բացատրել է դաշտանադադարի տհաճ ախտանիշի առաջացման պատճառները 01/19/2025 17:35 Զովունիում բախվել են «ԳԱԶ 3110»-ն ու «Volkswagen»-ը․ վերջինը կիսակողաշրջված հայտնվել է բնակչի այգում 01/19/2025 17:17 Թրամփը կոչ է արել փրկել Tik Tok-ը 01/19/2025 17:07 Վաշինգտոնում ստորագրված փաստաթղթով ոչ միայն աղավաղվել են միջազգային կազմակերպությունների արձանագրած որակումները, այլև փորձ է արվել կանխորոշելու միազգային դատական ատյանների վճիռները. Գեւորգ Դանիելյան 01/19/2025 16:53 Միածնաէջ Մայր Տաճարում գերիների համար աղոթք է կատարվել 01/19/2025 16:35 Գերմանական խոշոր բանկը կկրճատի հազարավոր աշխատակիցների 01/19/2025 16:16 Պուտինի նվերը Իրանի նախագահին՝ ի հիշատակ Մոսկվա այցի 01/19/2025 16:05 Համաձայն եմ Դանա Ուայթի հետ․ հայտնի է Ծառուկյանի ապաքինման ժամկետը 01/19/2025 15:51 Արագածոտնում ընտանիքի 5 անդամ շմոլ գազից թունավորման հետևանքով տեղափոխվել է հիվանդանոց 01/19/2025 15:31 Հայտնի է ռուս դպրոցականների ճաղատանալու պատճառը 01/19/2025 15:15 Պուտինը Լուկաշենկոյին հաջողություն է մաղթել առաջիկա ընտրություններում 01/19/2025 15:00 Պետերբուրգում պարզել են տաճարի մոտ տաբատը հանած դեռահասների ինքնությունը 01/19/2025 14:41 Նիգերիայում բենզատարի պայթյունի հետեւանքով 70 մարդ Է զոհվել (տեսանյութ) 01/19/2025 14:36 Հանրապետության ողջ տարածքում սպասվում է ձյուն 01/19/2025 14:14 Իսրայելը բանտերից ազատ կարձակի 90 պաղեստինցի կանանց՝ ՀԱՄԱՍ-ի երեք պատանդների դիմաց 01/19/2025 14:03 Ռուսաստանում ևս Tiktok-ի աշխատանքում խափանում է տեղի ունեցել 01/19/2025 13:45 Արագածոտնի մարզի Թալին համայնքում գործարկվելու են էլեկտրական շչակներ 01/19/2025 13:31 Ֆրանսիայի հրապարակում բախվել են Jaguar-ը, Opel-ն ու Kia-ն․ կա վիրավոր 01/19/2025 13:13 Գազայի հատվածում հրադադարի մասին համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտնում այսօր 01/19/2025 13:00 Հանրապետության մի շարք հասցեներում կդադարեցվի ջրամատակարարումը 01/19/2025 12:48 Ադրբեջանը ռուս-իրանական վերահսկողության տակ է անցնում. քաղաքագետ 01/19/2025 12:29 Բայդենը փորձում է բարդացնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները Թրամփի համար. Լավրով 01/19/2025 12:12 Կատարվելու են պայթեցման աշխատանքներ 01/19/2025 11:52 Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների գործով երկու գանգատ է ներկայացվել ՄԻԵԴ 01/19/2025 11:36 Կրակոց՝ Կոտայքի մարզում․ կասկածյալը վիրավորի եղբայրն է 01/19/2025 11:11 Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 7 ավտոմեքենա 01/19/2025 10:59 Ոստիկանական մեքենայի մասնակցությամբ ՃՏՊ՝ Ադրբեջանում․ երկու երեխա է մահացել 01/19/2025 10:44 Tik Tok-ն արգելափակվել է ԱՄՆ-ում 01/19/2025 10:27 Հանրապետությունում առանձին շրջաններում սպասվում է ձյուն 01/19/2025 10:10 Թրամփը ժամանել Է Վաշինգտոն երդմնակալության 01/19/2025 09:52 Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բեռնատարների համար 01/19/2025 09:36 Կալիֆորնիայի բնակչուհին պատմել է, թե ինչպես են հարեւանները փրկել իր տունը կրակից 01/19/2025 09:21 ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ 01/18/2025 21:55 Հոսանքազրկումներ Երևանում ու գրեթե բոլոր մարզերում՝ երկուշաբթի 01/18/2025 21:38 Ֆրանսիան շարունակում է խորացնել պաշտպանական համագործակցությունը Հայաստանի հետ. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան

01/19/2025 19:07 Թուրքական հատուկ ստորաբաժանումների ծառայողները թուրքական ինքնաթիռով են ժամանել Հայաստան 01/18/2025 13:31 Որևէ խորհրդի անդամ լինելու ոչ պատրաստակամություն եմ հայտնել, ոչ էլ՝ կլինեմ, ես որևէ մեկին չեմ միացել, իրենք են ինձ միացել․ Միքայել Սրբազան 01/18/2025 17:16 Բոլոր գերիները, պահվող անձինք, ազատազրկվածները, որոնք երբևէ եղել են Ադրբեջանի իրավազորության ներքո, ենթարկվել են անմարդկային վերաբերմունքի․ Զեյնալյան 01/17/2025 22:51 Արման Ծառուկյանը հրաժարվել է UFC 311-ում Մախաչովի դեմ պայքարից 01/17/2025 22:03 Ազատի զինվորական կացարանում հրդեհից հետո մարմինները եղել են «բռնցքամարտիկի» դիրքով, կարծես կծկված լինեին․ դասակի նախկին հրամանատարի հարցաքննությունը 01/18/2025 18:52 Վլադիմիր Պուտինի ավագ եղբոր մասին որոշ տեղեկություններ են պարզվել 01/18/2025 20:04 «Քեզ ասու՛մ եմ ներկա դիր, դու՛ չես որոշողը, դու՛ փոքր մարդ ես». Ավանի թիվ 57 մնակապարտեզի ղեկավարը բաց նամակ է հղել Ավինյանին 01/18/2025 13:35 Amnesty International-ն արձագանքել է Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությանը 01/18/2025 11:52 Թրամփը երդմնակալության հաջորդ օրն իսկ կսկսի միգրանտների արտաքսումը. WSJ 01/18/2025 08:07 Ինչու ՀՀ վարչապետը չի հրավիրվել ինաուգուրացիային․ «Հրապարակ» 01/18/2025 11:12 Արդար ժողովրդին Աստված ինքը կօժտի արդար լիդերներով, իսկ անարդար ժողովուրդն էլ կզրկվի արդար լիդերներ ունենալու շնորհից. Փաշինյան 01/19/2025 15:00 Պետերբուրգում պարզել են տաճարի մոտ տաբատը հանած դեռահասների ինքնությունը 01/18/2025 18:19 Վիտալի Բալասանյանը հրապարակել է իր նամակը նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կողմերի ղեկավարներին 01/18/2025 15:04 Իրանի իշխանությունները՝ Ռաիսիի ուղղաթիռի վթարի մասին 01/18/2025 08:15 10 տարում ԱԺ կրտսեր փորձագետից՝ ՀՀ Գլխավոր հարկադիր կատարող․ ով է Սիրո Ամիրխանյանը. «Ժողովուրդ» 01/18/2025 20:30 Ալիեւի պրովոկացիան ձախողվեց. Գրիգոր Բալասանյան (տեսանյութ) 01/18/2025 21:55 Հոսանքազրկումներ Երևանում ու գրեթե բոլոր մարզերում՝ երկուշաբթի 01/18/2025 15:37 Վահրամ Սահակյանի վերաբերյալ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել 01/19/2025 16:05 Համաձայն եմ Դանա Ուայթի հետ․ հայտնի է Ծառուկյանի ապաքինման ժամկետը 01/18/2025 08:26 Ձվածեղ պատրաստող բռնապետը ստիպում է իրեն տեսնելիս ոտքի կանգնել. «Ժողովուրդ»

Սահմանադրության նախագծի մարդու իրավունքների գլխում առկա է հետընթացների կույտ. Հայկ Ալումյան 08/29/2015 19:01 | ԼՐԱՀՈՍ

Սահմանադրությունում փոփոխությունների նախագծից տպավորություն է ստեղծվում, որ մինչև հիմա գործող Սահմանադրության մեջ այնքան շատ են եղել մարդու իրավունքները ու այնքան են դրանք չարաշահվել, որ դա արդեն պետության համար դարձել է խնդիր, ու պետությունը որոշել է կրճատել մարդկանց իրավունքները:

Այս մասին «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում նշեց փաստաբան Հայկ Ալումյանը՝ հավելելով. «Ուղղակի անբացատրելի է, որ հանկարծ Սահմանադրության մեջ մարդու իրավունքներն ու ազատությունները կամ դրանց պաշտպանության մեխանիզմներն ավելի ընդլայնելու փոխարեն փորձ է կատարվում նեղացնել դրանք»:

Նախագծի՝ մարդու իրավունքներին ու ազատություններին գլխում, ըստ փաստաբանի, զգալի հետընթաց, ավելին՝ հետընթացների մի ամբողջ կույտ կա:

Առաջին հերթին՝ խախտվել է գլխավոր սկզբունքը՝ ժողովրդավարության կոնցեպցիան: Փաստաբանը պարզաբանեց, որ մինչև երկրորդ համաշխարհային պատերազմը ժողովրդավարությանը տրվել էր մեծամասնություն իշխանություն սահմանումը, սակայն այդ դասական սահմանումը երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ իր զարհուրելի դեմքը ցույց տվեց՝ ֆաշիստական Գերմանիայի փորձի վրա, այնտեղ 90 տոկոսը որոշում էր, որ տասը տոկոսը՝ հրեաները, չպետք է ապրեն: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո սահմանումը փոխվեց՝ Ժողովրդավարությունը մեծամասնության սահմանափակ իշխանությունն է, սահմանափակումը հենց մարդու հիմնական իրավունքներն ու ազատություններն են, այդտեղ մեծամասնությունն իրավունք չունի մտնել:

«Այսինքն՝ ուզում ես եղիր 51, 75, 99 կամ 99.99 տոկոս մեծամասնություն, ցանկացած հարց դու կարող ես քո ուզած ձևով որոշել՝ բացի մարդու հիմնական իրավունքներից ու ազատություններից, դրանք չեն կարող սահմանափակվել, չեն կարող փոխվել դեպի նվազեցում՝ այսօր սա է ժողովրդավարության սկզբունքը»,- ասաց Հայկ Ալումյանը:

Սահմանադրական փոփոխությունները մշակողները, սակայն, որոշել են, որ հանրաքվեով կարող են նվազեցնել մարդու իրավունքները: Առայժմ, ըստ փաստաբանի, համեմատաբար քիչ են որոշել նվազեցնել, բայց արդեն առկա է ժողովրդավարության կոնցեպցիայի խախտում: «Խախտել են գլխավոր սկզբունքը, դրանից հետո թե որերորդ հանրաքվեից հետո այստեղ կսկսեն մարդ ուտել, դա միայն ժամանակի հարց է»,- ասաց Հայկ Ալումյանը:

Նախագծով հետընթաց է ապրում սեփականության իրավունքը. եթե գործող Սահմանադրությամբ մարդը կարող է սեփականությունից զրկվել դատական կարգով, ապա նախագծի 58-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն, դատական որոշում պետք չի լինելու սեփականությունից զրկելու համար: «Սա ուղղակի խայտառակ քայլ է, որը մեզանից յուրաքանչյուրին անմիջականորեն վերաբերվում է ու անմիջականորեն մեր իրավունքները կրճատում է: Խայտառակ է նաև այն պատճառով, որ պարզ երևում է, ցցված են ականջները այն կազմակերպության, ում համար այդ փոփոխությունն առաջարկվում է: Արագաչափերի համար կարելի՞ է Սահմանադրություն փոխել, չի կարելի»,- ասաց փաստաբանը:

Մինչև հիմա սահմանվում էր, որ յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի անել այն ամենը, ինչն արգելված չէ օրենքով: Երևի համարվել է, որ սա մեծ արտոնություն է և այն չարաշահվում է, որոշվել է մի քիչ փոքրացնել դաշտը՝ հիմա թույլատրվում է անել ամեն ինչ, եթե դա չի հակասում Սահմանադրությանն ու օրենքներին:

Գործող Սահմանադրությամբ ամրագրվում է, որ ոչ ոք չի կարող կրել օրենքով չնախատեսված պարտականություններ, մինչդեռ նախագծում այդ դրույթը հանվել է, այսինքն՝ դաշտ է բացվել, որպեսզի վաղը մարդկանց ծանրաբեռնեն պարտականություններով, որոնք օրենքով նախատեսված չեն:

Ֆիզիկական ու հոգեկան անձեռնմխելիության իրավունքի վերաբերյալ նախագծի 24-րդ հոդվածից պարզվում է, որ ֆիզիկական ու հոգեկան անձեռնմխելիությունը կարող է սահմանափակվել օրենքով: «Ես ուղղակի չեմ պատկերացնում, թե ինչի՞ համար, ի՞նչ օրենքի համար է այստեղ դաշտ բացվում»:

Նույն այդ հոդվածի երրորդ մասում սահմանվում է, որ «Բժշկության և կենսաբանության ոլորտներում, մասնավորապես, արգելվում են՝

1. եվգենիկական փորձերը, …»:

«Ի՞նչ են նշանակում եվգենիկական փորձերը, ես ունեմ երկու բարձրագույն կրթություն, ես չգիտեմ՝ ի՞նչ է նշանակում եվգենիկական, կարող է փորփրեմ, մի տեղից գտնեմ, բայց Դիլիջանի գյուղերից մեկի տատիկը չի փնտրելու, ինքը շատ-շատ գնալու է գյուղի ուսուցիչներից մեկին հարցնի, նա էլ իր պատկերացումներին համապատասխան ասի, թե ինչ է նշանակում եվգենիկական փորձեր: Այդպիսի բաներ Սահմանադրության մեջ չի կարելի գրել»,- ասաց Հ.Ալումյանը:

Դեպի նվազեցում է փոփոխվել նաև ցուցմունք տալու պարտականությունը: Եթե գործող Սահմանադրությամբ ամրագրվում է, որ ոչ ոք պարտավոր չէ ցուցմունք տալ իր կամ իր մերձավոր ազգականների վերաբերյալ, հիմա ասվում է՝ իր մերձավոր ազգականների դեմ: Այսինքն՝ եթե չես ուզում ցուցմունք տալ, ուրեմն սկսում են մտածել, որ այն տեղեկությունները, որ դու գիտես, քո դեմ են, դրա համար չես ուզում տալ»:

Ոնց որ հարկն է այլանդակել են անմեղության կանխավարկածը: Հայտնի է, որ անմեղության կանխավարկածն երեք բաղադրիչ ունի՝ ոչ ոք չի կարող մեղավոր ճանաչվել այլ կերպ, քան դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով, ոչ ոք պարտավոր չէ ապացուցել իր անմեղությունը, չփարատված կասկածները մեկնաբանվում են հօգուտ անձի, մինչդեռ նախագծում թողնված է միայն առաջին բաղադրիչը:

Այլանդակվել է նաև ապացույցների անթույլատրելիության վերաբերյալ դրույթը: Առաջարկվում է ապացույցն անթույլատրելի ճանաչել, եթե ձեռք է բերվել հիմնական իրավունքների խախտմամբ կամ եթե այն արդար դատաքննության իրավունքը խաթարող ապացույց է: Մինչդեռ գործող Սահմանադրությունն ամրագրում է, որ օրենքի խախտմամբ ձեռք բերված ապացույցների օգտագործումը անթույլատրելի է: Փաստաբանը՝ անդրադառնալով առաջարկվող նորամուծությանը, նշեց, որ միշտ չէ, որ հնարավոր է ապացուցել, որ, օրինակ՝ քննիչի կողմից կատարված կեղծիքը խախտում է հիմնական իրավունքներից մեկը, կեղծիքը կեղծիք է, դա պետք է անթույլատրելի դարձնի ապացույցը:

Նախագիծն ինքնին սկսվում է տվյալների խեղաթյուրմամբ ու խտրականությամբ: Այսպես, նախաբանում բառացիորեն ասվում է հետևյալը. «Հայ ժողովուրդը, հիմք ընդունելով Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրում հաստատագրված հայոց պետականության հիմնարար սկզբունքները և համազգային նպատակները, իրականացրած ինքնիշխան պետության վերականգնման իր ազատասեր նախնիների սուրբ պատգամը, նվիրված հայրենիքի հզորացմանը և բարգավաճմանը, ապահովելու համար սերունդների ազատությունը, ընդհանուր բարեկեցությունը, քաղաքացիական համերաշխությունը, հավաստելով հավատարմությունը համամարդկային արժեքներին, ընդունում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը»:

Ըստ Հայկ Ալումյանի, նախ հայ ժողովուրդը չէ այս Սահմանադրությունն ընդունում, քանի որ Սահմանադրության փոփոխությունների հանրաքվեին իրավունք ունի մասնակցել աշխարհասփյուռ հայ ժողովրդի երևի 25 տոկոսը միայն: Եվ քվեի իրավունք ունեցողներից բոլորը չեն, որ հայ են. «Ինչպե՞ս կարելի է հենց Սահմանադրության ամենասկզբում խտրականություն մտցնել: Հայաստանում ապրող մեր եզդի եղբայրները ինչո՞ւ պետք է իրենց զգան երկրորդ սորտի մարդ: Պետք է լինի՝ Հայաստանի ժողովուրդը»:

Լուսանկարը՝ PanARMENIAN Photo-ի