Փաստ ինֆո

 

Լույս է տեսել  Արթուր Ղամբարյանի  «Ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործման ուղիները Հայաստանի Հանրապետությունում» գիրքը:

 

Աշխատանքում համառոտ կերպով ներկայացվում են ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի ընդհանուր բնութագիրը,  ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործման ուղիները Հայաստանի Հանրապետությունում: 

 

Մասնավորապես, աշխատությունում վերլուծություն է կատարվում, թե ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի ինչ  առանձնահատկություններ կան  քրեական արդարադատության տարբեր մոդելներում, ինչպիսին է ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի ընդհանուր բնութագիրը Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի հայեցակարգում:

 

Վերլուծությունում տեղ են գտել նաև  «Ապացույցներ հավաքելու ոլորտում պաշտպանի իրավունքների կատարելագործման ուղիները դատավարագիտության մեջ և արտասահմանյան երկրների քրեական դատավարությունում», «Ապացույցներ հավաքելու ոլորտում պաշտպանի իրավունքների կատարելագործման ուղիները դատավարագիտության մեջ»,  «Ապացույցներ հավաքելու ոլորտում պաշտպանի իրավունքների կատարելագործման ուղիները արտասահմանյան երկրների քրեական դատավարությունում», «Ապացույց հավաքելու ոլորտում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործման ուղիները Հայաստանի Հանրապետությունում»,  «Ապացույցներ հավաքելու նպատակով դատարան դիմելու պաշտպանի իրավունքի տեսական և գործնական հիմքերը», «Պաշտպանի կողմից հեռախոսազանգերի վերծանումները (հաղորդակցվողների գտնվելու վայրի և տեղաշարժի մասին տեղեկությունը) դատարանի որոշմամբ պահանջելու իրավունքը», «Պաշտպանի կողմից բանկային (նոտարական) և հարակից գաղտնիք պարունակող տեղեկությունները դատարանի որոշմամբ պահանջելու իրավունքը», Պաշտպանի կողմից անվտանգության տեսախցիկների, ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտումներ հայտնաբերելու նպատակով տեսանկարահանող կամ լուսանկարահանող սարքերի ձայնագրառումները կամ լուսանկարները պահանջելու իրավունքը», «Պաշտպանի կողմից նյութեր պահանջելու իրավունքի ապահովման իրավական կառուցակարգերը», «Պաշտպանի հարցման դատավարական կարգը, արձանագրության ձևի և բովանդակության սահմանումը», «Ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործմանն ուղղված նվազագույն միջոցառումները» գլուխները: 

 

Հեղինակը կատարված վերլուծության հիման վրա առաջարկում է իրականացնել հետևյալ նվազագույն միջոցառումները.

 

«Ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործումը»  վերտառությամբ վերլուծության քննարկումների կազմակերպում և լրամշակում: Այս նպատակով առաջարկվում է «Ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի կատարելագործումը» վերտառությամբ վերլուծությունը քննարկել նախ՝ իրավաբան գիտնականների շրջանակում, մասնավորապես՝ «Քրեական արդարադատություն»  գիտավերլուծական խորհրդում, որին կհրավիրվեն քրեական դատավարության մասնագետներ: Երկրորդ՝ վերլուծությունը շրջանառության մեջ դնել ՀՀ փաստաբանական պալատում և  առաջատար փաստաբանական գրասենյակներում   և շահագրգիռ պետական գերատեսչություններում: Երրորդ՝ ներկայացված առաջարկությունների և նկատառումների հիման վրա լրամշակել վերլուծությունը:

 

Նվազագույն միջոցառումների շարքում է նաև  Հայեցակարգի մշակումը:  Մասնավորապես, առաջարկվում է լրամշակված վերլուծության հիման  վրա նախապատրաստել «Ապացուցման գործընթացում պաշտպանի կարգավիճակի զարգացման հեռանկարները»  վերտառությամբ հայեցակարգ, որը կբավարարի հայեցակարգի ձևին և բովանդակությանը ներկայացված պահանջները: Որպես հայեցակարգի հավելված՝ պետք է պատրաստել հայեցակարգից բխող միջոցառումների (գործողությունների)   ժամանակացույց: Հայեցակարգը և ժամանակացույցը անհրաժեշտ է քննարկել շահագրգիռ ինստիտուտների մասնակցությամբ:

 

Օրենսդրական նախաձեռնությունների շարքում նշվում է, որ Հայեցակարգի հիման վրա  պետք է նախապատրաստել օրենսդրական փոփոխություններ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքում,  «Փաստաբանության մասին» ՀՀ օրենքում, «Վարչական իրավախախտումների մասին» ՀՀ օրենսգրքում, նախագծերը ՀՀ Փաստաբանական պալատի աջակցությամբ   ներկայացնել ՀՀ կառավարություն կամ ՀՀ արդարադատության նախարարություն:

 

Հեղինակը գտնում է, որ մինչև օրենսդրական փոփոխությունների նախապատրաստումը անհրաժեշտ է  իրականացնել հետևյալ հրատապ գործողությունները՝

 

-   Միջնորդել ՀՀ մարդու  իրավունքների պաշտպանին, դիմել ՀՀ սահմանադրական դատարան՝ ՀՀ գործող քրեական  դատավարության  օրենսգրքի  պաշտպանի կողմից որոշակի ապացույցներ հավաքելու օրենսդրական բացերը ՀՀ Սահմանադրությանը հակասող ճանաչելու խնդրանքով:

-   Նախապատրաստել ՀՀ փաստաբանական պալատի իրավասու մարմնի իրավական ակտի նախագիծ, որով կսահմանվեն փաստաբանների կողմից հարցում իրականացնելու և այն արձանագրելու միասնական ընթացակարգերը: