Փաստ ինֆո

ՀՀ սահմանադրական բարեփոխումների նախագծի 2-րդ գլխում՝ Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները,  տեղ է գտել նոր դրույթ: Մասնավորապես, 23-րդ հոդվածում, որտեղ ամրագրված է մահապատժի արգելքը,  տեղ է գտել դրույթ, ըստ որի «Կյանքից զրկելը չի համարվում սույն հոդվածի խախտում, եթե այն հետևանք է այնպիսի ուժի գործադրման, որը բացարձակապես անհրաժեշտ է»: Թեեւ այս նորմը տարաբնույթ մեկնաբանությունների տեղիք է տվել առ այն, թե այդպիսով հիմք ե ստեղծվում վենդետայի համար, սակայն նշենք, որ դա նոր նորմ չէ:

Նույնաբովանդակ դրույթ կա նաև Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի երկրորդ՝ Կյանքի իրավունքը, հոդվածում:  Կոնվենցիան ամրագրում է, որ  «կյանքից զրկելը չի համարվում սույն հոդվածի խախտում, եթե այն հետևանք է ուժի գործադրման, ինչը բացարձակապես անհրաժեշտ է՝

«ա».  ցանկացած անձի անօրինական բռնությունից պաշտպանելու համար,

«բ».   օրինական ձերբակալում իրականացնելու կամ օրինական հիմքերով կալանավորված անձի փախուստը կանխելու համար,

«գ».  խռովությունը կամ ապստամբությունը  ճնշելու նպատակով օրենքին համապատասխան գործողություն ձեռնարկելու համար»:

Սահմանադրության բարեփոխումների նախագիծը մշակող մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ Վարդան Պողոսյանի պարզաբանմամբ` սահմանադրական բարեփոխումների նախնական  նախագծում  ևս թվարկվել էին ՄԻԵԿ-ում առկա հիշյալ կետերը՝  առանց որևէ փոփոխության, դրանց շուրջ բուռն քննարկումներ էին տեղի ունեցել, մասնավորապես, «բ»  և «գ»  կետերի առնչությամբ: Հանձնաժողովը եկել է եզրահանգման, որ այդ կետերն այդ տեսքով մեր սահմանադրությունում ամրագրել չի կարելի, առավել ևս որ,  «գ»  կետում առկա «խռովություն կամ ապստամբություն»  իրավական տերմիններ մեզանում գոյություն չունեն:  

«Առաջինը նույն Կոնվենցիան է այդ խոչընդոտը հանդիսանալու, ինչպես էլ որ մեկնաբանենք այդ Կոնվենցիան, ՄԻԵԴ դատական նախադեպեր կան, որոնք ինչ-որ առումով անդրադարձել են այս հարցին, չնայած  չեն տվել սպառիչ պատասխաններ»,- ասել էր  Վարդան Պողոսյանը՝  հավելելով, որ Հայաստանի գործող Սահմանադրությունը և առաջարկվող սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծը հստակ ամրագրում են, որ մարդու հիմնական  իրավունքների սահմանափակումները չեն կարող գերազանցել այն սահմանը, որը սահմանված է Հայաստանի ստանձնած միջազգային պարտավորություններով, և այդ դրույթը պարզապես սահմանադրության մակարդակով արգելելու է, որպեսզի հանկարծ օրենսդիրը այս կետերի թվում՝ չորրորդ,  հինգերորդ, վեցերորդ, յոթերորդ պատճառներ գտնի ու օրենքով լեգիտիմացնի ուժի գործադրումը:

Վ.Պողոսյանը նշեց, որ  Սահմանադրական հանձնաժողովը մեկ անգամ ևս հանրային քննարկումների արդյունքում կանդրադառնա այդ հարցին և կփորձի գտնել այնպիսի ձևակերպումներ, որը մի կողմից չլինի այնպիսի լակոնիկ,  ինչպես Հանձնաժողովի  առաջարկած տեքստում է, բայց նաև չպարունակի այն անորոշությունները, որոնք կան Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի տեքստում: