Փաստ ինֆո

Այսօր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը հրապարակեց «Չիրագովը և մյուսներն ընդդեմ Հայաստանի» և «Սարգսյանն ընդդեմ Ադրբեջանի» գործով վճիռները։ Վճիռների հրապարակումից հետո ՄԻԵԴ-ում ՀՀ կառավարության ներկայացուցիչ, ՀՀ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանը մեկնաբանեց դատարանի կայացրած վճիռները։
Գևորգ Կոստանյանն ընդգծեց, որ ՄԻԵԴ-ն այս երկու գործերը 2006թ․-ից սկսած զուգահեռաբար քննության է ենթարկել և վճիռներն էլ հրապարակվեցին նույն օրը, ինչը վկայում է, որ 2 գործերի նկատմամբ դատարանը փորձել է հնարավորինս նույնական մոտեցում ցուցաբերել՝ հավասարություն պահելու նպատակով։

««Չիրագովն ընդդեմ Հայաստանի» գործով մի քանի շատ կարևոր դրույթներ կան, որոնց վրա կցանկանայի ուշադրություն հրավիրել։ Առաջինն այն է, որ ՄԻԵԴ-ը, քննարկելով Հայաստանի իրավազորության խնդիրը Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում, եկել է կարևոր եզրահանգման․ ֆիսքել է, որ Հայաստանն ունի ազդեցություն ԼՂՀ-ում և այդ ազդեցությունը դրսևորվում է տնտեսական, սոցիալական, քաղաքական ու տարաբնույթ օժանդակություններ տրամադրելու եղանակով, սակայն միաժամանակ Եվրոպական դատարանը ֆիքսել է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը չի իրականացնում իշխանություն Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ, ինչպես պնդում էին դիմումատուները՝ այս դեպքում ադրբեջանցիները։ Այսինքն, դատարանը ֆիքսում է, որ Լեռնային Ղարաբաղն ունի ինքնուրույն իշխանություն, որն իրականացնում են այն իր տարածքում և ՀՀ-ի իշխանությունը չունի իշխանություն այդ տարածքում։ ՀՀ-ն ունի Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով իրավազորություն ԼՂՀ տարածքում վերոնշյալ օժանդակության ամբողջության ուժով։ Սա կարևորագույն դրույթ է»,- Ստրասբուրգում Panorama.am-ի թղթակցին ասաց Գևորգ Կոստանյանը։

Վճռում կարևորագույն ուղղությունը, ինչպես ասաց Գևորգ Կոստանյանը, նաև այն է, որ ՄԻԵԴ-ը զերծ է մնացել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավիճակի հարցին անդրադառնալուց՝ նկատի ունենալով, որ այս հակամարտության կարգավորման հարթակը Մինսկի խումբն է։

«Եվրոպական դատարանը հարցերին մոտեցել է միայն մարդու իրավունքների տեսակետից՝ սահմանելով, որ «Չիրագովն ընդդեմ Հայաստանի» գործով խախտվել են մարդկանց իրավունքները, սակայն, նկատի ունենալով խնդրի բարդությունը, որ գործ ունենք, ըստ էության, առանձին՝ թեկուզ միջազգային իրավունքի տեսակետից դեռևս չճանաչված մի պետության հետ, հետևաբար 1 տարի ժամանակ է տվել կողմերին, որպեսզի քննարկման առարկա դառնա փախստականներին փոխհատուցման հարցի կարգավորումը»,-ասաց ՀՀ կառավարության ներկայացուցիչը։

Զուգահեռ անցկացնելով «Սարգսյանն ընդդեմ Ադրբեջանի» գործով՝ ՄԻԵԴ-ը կրկին գտել է, որ Ադրբեջանը պատասխանատու է այդ անձանց՝ այս դեպքում հայ փախստականի, իրավունքների խախտման համար և ճանաչել է խախտման փաստը և միևնույն սկզբունքով ժամանակ տալով կողմերին՝ 1 տարվա ընթացքում քննարկել փոխհատուցման չափերը։
«Այս 2 գործերն էլ վերաբերում են կոնկրետ անձանց իրավունքների խախտմանն ու նրանց փոխհատուցմանը։ Սակայն շատ կարևոր է, որ առաջին անգամ իրավական հարթության մեջ քննարկվեց տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանության խնդիրները, որը հիմք է տալիս մյուս տեղահանված անձանց ունենալ այնպիսի գործիքներ, որոնք կարող են օգտագործել՝ իրենց իրավունքները ՄԻԵԴ-ում պաշտպանելու համար», - ասաց Գևորգ Կոստանյանը։