«Կալանքը որևէ մեկին պետք չէ` ո՛չ քննիչին, ո՛չ մեղադրյալին և ո՛չ էլ՝ պետությանը. կալանքը պետք է լինի ծայրահեղ միջոց». Արթուր Ղամբարյան - ՓԱՍՏԻՆՖՈ | Իրավական լուրեր, իրադարձություններ, վերլուծություններ, տեսանյութեր

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

01/19/2025 10:59 Ոստիկանական մեքենայի մասնակցությամբ ՃՏՊ՝ Ադրբեջանում․ երկու երեխա է մահացել 01/19/2025 10:44 Tik Tok-ն արգելափակվել է ԱՄՆ-ում 01/19/2025 10:27 Հանրապետությունում առանձին շրջաններում սպասվում է ձյուն 01/19/2025 10:10 Թրամփը ժամանել Է Վաշինգտոն երդմնակալության 01/19/2025 09:52 Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բեռնատարների համար 01/19/2025 09:36 Կալիֆորնիայի բնակչուհին պատմել է, թե ինչպես են հարեւանները փրկել իր տունը կրակից 01/19/2025 09:21 ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ 01/18/2025 21:55 Հոսանքազրկումներ Երևանում ու գրեթե բոլոր մարզերում՝ երկուշաբթի 01/18/2025 21:38 Ֆրանսիան շարունակում է խորացնել պաշտպանական համագործակցությունը Հայաստանի հետ. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան 01/18/2025 21:20 Ադելիա Պետրոսյանը կրկին լավագույնն է 01/18/2025 21:11 «Որդիների կանչ» ՀԿ-ն իր անվերապահ աջակցությունն է հայտնում Բաքվում դատվող մեր պատանդառված հայրենակիցներին. հայտարարություն 01/18/2025 21:05 «Tesla» ավտոմեքենան ամբողջությամբ այրվել է 01/18/2025 21:02 Թբիլիսիի կենտրոնում՝ Ռուսթավելի պողոտայում խոշոր հրդեհ է 01/18/2025 20:55 Դաշտադեմում խոտածածկ տարածք է այրվել 01/18/2025 20:30 Ալիեւի պրովոկացիան ձախողվեց. Գրիգոր Բալասանյան (տեսանյութ) 01/18/2025 20:19 Ներկայացված խնդիրները մտացածին են. արձագանք` Ավինյանին ուղղված բաց նամակին 01/18/2025 20:10 Խորհրդակցություն` Ռազմական ոստիկանությունում 01/18/2025 20:04 «Քեզ ասու՛մ եմ ներկա դիր, դու՛ չես որոշողը, դու՛ փոքր մարդ ես». Ավանի թիվ 57 մնակապարտեզի ղեկավարը բաց նամակ է հղել Ավինյանին 01/18/2025 19:54 Երևանյան լճից փրկարարները տղամարդու մարմին են դուրս բերել. shamshyan.com 01/18/2025 19:50 Տաջիկստանում ածխահանք է փլուզվել. կա 3 զոհ 01/18/2025 19:10 Վերին Լարսը բացվել է բեռնատարների համար. Հակոբյան 01/18/2025 19:00 Սամվել Բալասանյանի որդու բանտային կալանքը փոխվեց տնային կալանքով 01/18/2025 18:52 Վլադիմիր Պուտինի ավագ եղբոր մասին որոշ տեղեկություններ են պարզվել 01/18/2025 18:28 Գևորգ Պապոյանը Բեռլինում մասնակցել է Պարենի և գյուղատնտեսության միջազգային ֆորումին 01/18/2025 18:19 Վիտալի Բալասանյանը հրապարակել է իր նամակը նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կողմերի ղեկավարներին 01/18/2025 17:59 Կոշում «BYD» ավտոմեքենան բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, ապա քարերին. shamshyan.com 01/18/2025 17:33 Մահացել է նկարիչ Վարդան Սիմոնյանը 01/18/2025 17:16 Բոլոր գերիները, պահվող անձինք, ազատազրկվածները, որոնք երբևէ եղել են Ադրբեջանի իրավազորության ներքո, ենթարկվել են անմարդկային վերաբերմունքի․ Զեյնալյան 01/18/2025 17:03 Դատապարտում եմ այս կեղծ դատավարություններն ու Պետքարտուղարությանը կոչ եմ անում պատժամիջոցներ կիրառել Ալիևի վարչակարգի դեմ. Դինա Տիտուս 01/18/2025 15:58 Մարզվելու համար պայմաններ են անհրաժեշտ. Հովհաննես Ծառուկյանի աջակցությամբ տրամադրվել է նոր գույք (տեսանյութ) 01/18/2025 15:40 Բաքվում, այո, չեն դատում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը, դատում են մեզ․ Առաքելյան 01/18/2025 15:37 Վահրամ Սահակյանի վերաբերյալ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել 01/18/2025 15:28 Թուրքիան հասկանում է Ադրբեջանի մտահոգությունները Հայաստանի վերաբերյալ. Ֆիդան 01/18/2025 15:18 Ջեյհուն Բայրամովը Հաքան Ֆիդանի հետ քննարկել է Հայաստանի հետ խաղաղության գործընթացում առկա խնդիրները 01/18/2025 15:04 Իրանի իշխանությունները՝ Ռաիսիի ուղղաթիռի վթարի մասին 01/18/2025 14:40 Այս քավարանից ելքը մեկն է՝ վերականգնում և վրեժ․ Ոսկանյան 01/18/2025 14:35 Այն, ինչին բախվում է Ռուբեն Վարդանյանն Ադրբեջանում, ծաղր է արդարության նկատմամբ․ Լևոն Արոնյան 01/18/2025 14:31 Առանձին շրջաններում սպասվում է ձյուն 01/18/2025 14:28 Վերին Լարսի անցակետը փակ է բեռնատարների համար. մաքսային կցորդ 01/18/2025 14:00 Հրդեհ կաղամբի պահեստում 01/18/2025 13:56 Մինչև դատավարության մեկնարկն արձանագրվել են արդար դատավարության երաշխիքների լրջագույն խախտումներ. Ռուբեն Վարդանյանի միջազգային պաշտպան 01/18/2025 13:50 Դավիթ Բեկի փողոցում «Մերսեդես»-ով վրաերթի են ենթարկել տղամարդու. shamshyan.com 01/18/2025 13:40 Այսօր, առավել քան երբևէ, պարտավոր ենք կանգնել Ռուբենի կողքին. Նիկոլա Ազնավուր 01/18/2025 13:35 Amnesty International-ն արձագանքել է Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությանը 01/18/2025 13:31 Որևէ խորհրդի անդամ լինելու ոչ պատրաստակամություն եմ հայտնել, ոչ էլ՝ կլինեմ, ես որևէ մեկին չեմ միացել, իրենք են ինձ միացել․ Միքայել Սրբազան 01/18/2025 13:20 ՄԱԿ-ի գրասենյակ է փոխանցվել Վրաստանի հայ համայնք ՀԿ-ի նախագահ Արթուր Միրզոյանի նամակը 01/18/2025 13:13 Ադրբեջանում կապիկի ծաղիկով վարակվելու դեպք է գրանցվել 01/18/2025 13:09 Իրանում դատավորներ են սպանվել 01/18/2025 12:49 Բագրատ Սրբազանի այցը Իրան կրել է մասնավոր բնույթ. պարզաբանում 01/18/2025 12:44 ATLAS գիսաստղը՝ մայրամուտի երկնքում

01/17/2025 15:59 Ալիևը ներողություն կխնդրի՞ Պուտինից. հրապարակվել է կործանված ադրբեջանական ինքնաթիռի անձնակազմի խոսակցությունների սղագրությունը 01/18/2025 13:31 Որևէ խորհրդի անդամ լինելու ոչ պատրաստակամություն եմ հայտնել, ոչ էլ՝ կլինեմ, ես որևէ մեկին չեմ միացել, իրենք են ինձ միացել․ Միքայել Սրբազան 01/18/2025 17:16 Բոլոր գերիները, պահվող անձինք, ազատազրկվածները, որոնք երբևէ եղել են Ադրբեջանի իրավազորության ներքո, ենթարկվել են անմարդկային վերաբերմունքի․ Զեյնալյան 01/17/2025 18:00 Բաքվի բանտում Ռուբեն Վարդանյանին զրկել են ջրից և զուգարանի թղթից. BBC 01/17/2025 22:51 Արման Ծառուկյանը հրաժարվել է UFC 311-ում Մախաչովի դեմ պայքարից 01/17/2025 22:03 Ազատի զինվորական կացարանում հրդեհից հետո մարմինները եղել են «բռնցքամարտիկի» դիրքով, կարծես կծկված լինեին․ դասակի նախկին հրամանատարի հարցաքննությունը 01/17/2025 16:03 Գարիկ Գալեյանը դատապարտվեց ազատազրկման 01/18/2025 18:52 Վլադիմիր Պուտինի ավագ եղբոր մասին որոշ տեղեկություններ են պարզվել 01/17/2025 17:41 Գնամ Եռաբլուր, ասեմ՝ հորդ դատեցին․ Աստղ Գալեյան 01/18/2025 20:04 «Քեզ ասու՛մ եմ ներկա դիր, դու՛ չես որոշողը, դու՛ փոքր մարդ ես». Ավանի թիվ 57 մնակապարտեզի ղեկավարը բաց նամակ է հղել Ավինյանին 01/18/2025 13:35 Amnesty International-ն արձագանքել է Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությանը 01/18/2025 11:52 Թրամփը երդմնակալության հաջորդ օրն իսկ կսկսի միգրանտների արտաքսումը. WSJ 01/17/2025 21:09 Բաքվից հայտարարում են, որ դատավարությունն ուղղված է Հայաստանի դեմ՝ ապացուցելու, թե Հայաստանն ագրեսոր է, իսկ Երեւանը լռում է 01/17/2025 17:01 Ովքեր 2025 թվականին պետք է ներկայացնեն հայտարարագիր 01/17/2025 13:21 Ռուբեն Վարդանյանի՝ Բաքվի բանտում գտնվելու իրական պատվիրատուն ո՛չ թե կատարածու մի պետություն է, այլև՝ Թուրքիան է՝ Արևմուտքի մահակը․․․ 01/18/2025 08:07 Ինչու ՀՀ վարչապետը չի հրավիրվել ինաուգուրացիային․ «Հրապարակ» 01/18/2025 18:19 Վիտալի Բալասանյանը հրապարակել է իր նամակը նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կողմերի ղեկավարներին 01/18/2025 11:12 Արդար ժողովրդին Աստված ինքը կօժտի արդար լիդերներով, իսկ անարդար ժողովուրդն էլ կզրկվի արդար լիդերներ ունենալու շնորհից. Փաշինյան 01/17/2025 14:29 Նիկոլ Փաշինյանն է զանգել Վլադիմիր Պուտինին ու պարզաբանել ԵՄ-ի հետ ստեղծված վիճակը. Պուտինը տվել է իր գնահատականները 01/18/2025 15:04 Իրանի իշխանությունները՝ Ռաիսիի ուղղաթիռի վթարի մասին

«Կալանքը որևէ մեկին պետք չէ` ո՛չ քննիչին, ո՛չ մեղադրյալին և ո՛չ էլ՝ պետությանը. կալանքը պետք է լինի ծայրահեղ միջոց». Արթուր Ղամբարյան 06/30/2014 12:42 | ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾ

Կալանքի` որպես խափանման միջոց կիրառման պրակտիկայի վերաբերյալ հասարակությանը հուզող հարցերի շուրջ «Փաստինֆո»-ի հարցերին պատասխանել է իրավաբանական գիտությունների դոկտոր Արթուր Ղամբարյանը:

- Վերջին շրջանում հասարակության ուշադրության կենտրոնում գտնվող մի շարք քրեական գործերի շրջանակներում պարբերաբար բարձրացվում է կալանքը` որպես խափանման միջոց կիրառման հարցը: Անգամ որոշ իրավաբանների կողմից հայտարարություն եղավ, թե կալանքը կիրառվում է` մեղադրյալին տուժողի հնարավոր վրեժխնդրությունից պաշտպանելու համար: Կարո՞ղ է արդյոք կալանքը կիրառվել` որպես պաշտպանության միջոց:

- Մենք շատ ենք խոսում խափանման միջոցի կիրառման հիմքերի, հիմնավորվածության մասին, բայց հաճախ անտեսում ենք, որ խափանման միջոցը կիրառվում է նաև, այո՛, քրեական դատավարությանը մասնակցող անձանց պաշտպանության նպատակով: Բայց արդյոք նման կարգավորումը ենթադրու՞մ է, որ մեղադրյալին պաշտպանելու համար, որպեսզի տուժող կողմը նրա նկատմամբ ոտնձգություն չիրականացնի, պետք է նրան կալանավորել:

Կարծում եմ` գործող օրենսդրությունը նման հնարավորություն չի նախատեսում: Իհարկե, գործնականում հնարավոր է նման իրավիճակ, որ տուժողները ցանկանան հաշվեհարդար տեսնել մեղադրյալի հետ: Բայց դա չի նշանակում, որ դա կարելի է հիմք ընդունել՝ մեղադրյալին պաշտոնապես ազատությունից զրկելու համար միայն այն պատճառաբանությամբ, որ տուժողները նրան վնաս չպատճառեն: Եթե նման պրակտիկա լինի, դա նշանակում է` պետությունը ցույց կտա իր անգործունակությունը, ցույց կտա, որ ինքը մեղադրյալին այլ եղանակով չի կարողանում պաշտպանել տուժողից:

Գործող Քրեական դատավարության օրենսգրքում հատակ ձևակերպած է հետևյալ միտքը, որ կալանքը կամ խափանման միջոցը՝ որպես պաշտպանության միջոց, կիրառվում է այն դեպքում, որպեսզի բացառվի կասկածյալի կամ մեղադրյալի կողմից այլ անձին վնաս հասցնելու հնարավորությունը: Հստակ է` օրենսդիրը ցանկանում է կալանքը կամ այլ խափանման միջոց կիրառել կասկածյալի կամ մեղադրյալի նկատմամբ, այն դեպքում, երբ վտանգը բխում է մեղադրյալից կամ կասկածյալից, և ոչ թե` նրա նկատմամբ:

Ճիշտն ասած, ինձ համար զարմանալի է, որ նման մեկնաբանություն կարող է տրվել: Ինձ համար զարմանալի է, որ կարելի է խափանման միջոց կիրառել՝ մեղադրյալին պաշտպանելու նպատակով: Դա չի բխում կալանքի ինստիտուտի էությունից:

- Միջազգային փորձն այս հարցի վերաբերյալ ի՞նչ է հուշում: Կա՞ նման դիրքորոշում միջազգային իրավունքի պրակտիկայում, որ հնարավոր է հետագայում ներդրվի նաև մեր երկրում, եթե արդեն այսօր նման միտում նկատվում է:

- Ես փորձեցի նաև ճշտել Եվրոպական դատարանում նման հնարավորություն նախատեսված է, թե՝ ոչ՝ մի փոքր իմանալով նաև ԵԴ իրավամտածողությունը սույն հարցի վերաբերյալ: Համապատասխան մասնագետների հետ զրուցելով՝ փորձեցի պարզել՝ կա՞ արդյոք նման դիրքորոշում, որ կարող են մեղադրյալին զրկել ազատությունից` նրան պաշտպանելու նպատակով: Եվ, համենայնդեպս, մասնագետները, որոնք երկար տարիների փորձ ունեն Եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքի ուսումնասիրության, ինձ հստակ պատասխանեցին, որ նման պրակտիկա իրենց հայտնի չէ, և դա տրամաբանական է:

Ուստ՝ այս կտրվածքով, եթե մենք ունենք իրավակիրառ պրակտիկայում այնպիսի իրավիճակներ, որ տուժողները սպառնում են մեղադրյալին, վնասում են նրա գույքը կամ փորձում են մարմնական վնասվածքներ պատճառել, ապա պետք է փորձել մեղադրյալին պաշտպանել այլ եղանակներով: Քրեական դատավարության օրենսգիրքը` գլուխ 12-ը, նախատեսում է 12-ից ավել պաշտպանության միջոցներ, որոնք կարող են կիրառվել նաև մեղադրյալի նկատմամբ:

Եվ շատ դեպքերում մենք հենց մեղադրյալին պետք է պաշտպանենք մեկ այլ մեղադրյալից: Գործնականում ունենք դեպքեր, երբ երկու մեղադրյալ են, ունեն հակադիր շահեր, և նրանցից մեկը սպառնում է մյուսին: Մենք պետք է փորձենք այդ մեղադրյալին պաշտպանել, բայց ոչ երբեք նրան կալանավորելու եղանակով: Պետք է կալանավորել այն մեղադրյալին, ով վտանգ է ներկայացնում տուժողի, վկայի համար:

- Դուք նշեցիք Քրեական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված պաշտպանության 12 միջոցները, բայց, չէ՞ որ գաղտնիք չէ, որ դրանցից շատերը մեր երկրում ընդհանրապես չեն էլ կիրառվում:

- Իհարկե ոչ բոլորն են ամբողջ ծավալով գործում, քանի որ Քրեական դատավարությանը մասնակցող անձանց պաշտպանության ողջ համակարգի ներդրումը պահանջում է 3 գլոբալ խնդիրների լուծում. 1-ինը` ինստիտուցիոնալ խնդիրներ, 2-րդը` ֆինանսական խնդիրներ և 3-րդը` իրավական կարգավորման խնդիրներ: Մեզ մոտ ցավոք սրտի այս 3 բլոկները կա՛մ թերի են, կա՛մ ընդհանրապես բացակայում են:

Պարզ օրինակ, ինստիտուցիոնալ խնդիր է, պաշտպանության միջոցներ կան, որոնք պետք է կատարվեն հետաքննության մարմնի կողմից` օրենքով, բայց որևէ համակարգում, մասնագիտացված ստորաբաժանում, որի վրա դրված լինի վկաների, տուժողների կամ մեղադրյալների պաշտպանության միջոցների իրականացումը, մենք չունենք: Երկար տարիներ խոսում ենք, և ես անձամբ իմ գիտական գործունեության, իմ պրատկիկ աշխատանքում` Գլխավոր դատախազությունում, նշում ենք, որ ոստիկանությունում պետք է առանձնացվի նման ստորաբաժանում, լինի մի մասնագիտացված ինստիտուտ, որի խնդիրը պետք է լինի պաշտպանել վկաներին, որովհետև վկաների պաշտպանությունը լուրջ մասնագիտական կարողություններ ու հմտություններ է պահանջում:

Ի՞նչ է նշանակում վկաների պաշտպանություն: Դա նշանակում է նրա անվտանգության ապահովում, ընդհուպ մինչև՝ թիկնապահների տրամադրում, նրա հետ հատուկ աշխատանքների իրականացում, դրանք պետք է լինեն հատուկ մասնագետներ: Քննիչը որոշում է կայացնում, որ պետք է այս վկային պաշտպանել, այս մեղադրյալին պաշտպանել, բայց այդ որոշումը կատարող պետք է ունենա: Երբ որ այն կատարող չունի, մնում է թղթի վրա: Այսօր քննիչներից շատերը շատ լավ հասկանում են, որ եթե նույնիսկ իրենք ձևական որոշում կայացրեցին՝ որևէ վկայի անվտանգության միջոց կիրառելու, կատարող մարմինը ոստիկանության համակարգի ներսում, ում ֆունկցիոնալ պարտականությունը կլինի ապահովել քննիչի նշված որոշումը, չկա:

2-րդը ֆինանսավորման խնդիրն է: Կան պաշտպանության միջոցներ, որոնք մեծ ֆինանսավորում են պահանջում: Օրինակ` Քրեական դատավարության օրենսգրքում նախատեսված է բնակության վայրը փոխելը, աշխատանքի վայրը փոխելը, արտաքին տեսքը փոխելը, ընդհուպ մինչև պլաստիկ վիրահատություն: Դրանք բոլորը լուրջ ֆինանսներ պահանջող միջոցներ են, և եթե պետությունը այս պաշտպանության միջոցներին ֆինանսական միջոցներ չի հատկացնում, դրանք, այո’, չեն կարող ռեալ կյանքում իրականացվել:

Եվ ունենք նաև օրենսդրական խնդիրներ: Ճիշտ է, Քրեական դատավարության օրենսգիրքը ինչ-որ ընդհանուր կերպով կարգավորում է, բայց շատ պաշտպանության միջոցների իրականացման համար պետք է նաև ենթաօրենսդրական ակտեր լինեն: Օրինակ` Քրեական դատավարության օրենսգիրքը նախատեսում է անձնագիրը` անձը հաստատող տվյալները փոխելը: Սակայն անձնագրի մասին օրենքոմ, որը իրավական հիմք է, որպեսզի Անձնագրային և վիզաների վարչությունը փոխի մարդու անձնագիրը, նման հիմք նախատեսված չէ:

Այսինքն` քննիչը կարող է ղեկավարվել Քրեական դատավարության օրենսգրքով, որոշում կայացնել՝ անձը հաստատող տվյալները փոխելու, սակայն Անձնագրային և վիզաների վարչությունը կասի` իմ օրենքի մեջ, որով ես եմ ղեկավարվում, նման հիմք նախատեսված չէ, կներե’ք, բայց ես չեմ կարող դա կատարել: Այսինքն` մենք պետք է այս ամբողջ գլոբալ ենթաօրենսդրական դաշտը ներդաշնակեցնենք, որպեսզի եթե քննիչը որոշում կայացնի, իմանա, որ այդ որոշումը ի կատար է ածվելու նաև իրավաբանական տեսանկյունից:

Բայց, իհարկե, սա չի նշանակում, թե պաշտպանության միջոց առհասարակ չի կիրառվում: Մենք ունենք պաշտպանական միջոցներ, որոնք մեծ ծախսեր չեն պահանջում: Օրինակ` պաշտոնական նախազգուշացում: Իմ պրակտիկ աշխատանքում մենք ունեցել ենք մի շարք դեպքեր, օրինակ՝ թրաֆիքինգի գործերով, երբ որ կիրառել ենք պաշտոնական նախազգուշացում:

- Քանի որ խոսեցինք ֆինանսական կարողությունների պատճառով օրենքով նախատեսված, բայց գործնականում չկիրառվող մեթոդների մասին, վերադառնալով խափանման միջոցի հարցին՝ ուզում եմ անդրադառնալ նոր Քրեական դատավարության օրենսգրքի նախագծով առաջարկվող այլընտրանքային միջոցների հարցին: Դրանց թվում ևս կան հավելյալ ծախսեր ենթադրող միջոցներ: Մտավախություն չկա՞, որ դրանք ևս ապագայում ուղղակի կմնան թղթի վրա:

- Քրեական դատավարության օրենսգիրքի նախագծի հապճեպ ընդունման անհրաժեշտությունը հիմնականում պայմանավորված է այլընտրանքային խափանման միջոցների ճկուն համակարգի առկայությամբ:

Ես, թեև չեմ սիրում առանց լուրջ հետազոտության, որոշակի պնդումներ անել, բայց սա այն դեպքն է, երբ վստահաբար կարող եմ ասել` կալանքի ինստիտուտը ավելի թանկ արժե պետության համար, քան տնային կալանքի պարագայում հատուկ տեխնիկական միջոցների կիրառումը: Մենք ունեցել ենք այդպիսի հետազոտություն` «Փրոջեքթ Հարմոնի» կազմակերպության հետ, թե ինչ արժեք է ունենում պետության համար մարդուն կալանքի տակ պահելը:

Օրինակ` ԱՄՆ-ում տարեկան կտրվածքով տղամարդու համար արժենում է 60 000 դոլար, կնոջ համար` 70 000: Հայաստանում նման խորը վերլուծություն, թե կալանքը պետության վրա ինչ գումար է նստում, չկա: Միայն շատ պարզունակ հաշվարկներ են կատարվում, թե օրական ինչ գումար է ծախսվում, ասենք՝ սննդի համար և այլն, օրինակ` 7000 դրամ, բայց իրականում պետք է հասկանանք, որ կալանքը ավելի քան ծախսատար է:

Երբ մեղադրյալը գտնվում է կալանքի տակ, օրինակ, նրան պետք է բերել դատարան, տանել, պրիմիտիվ օրինակներ են, որոնք լուրջ վերլուծության չեն ենթարկվել: Կալանքի ծախսը մի քանի անգամ ավելին է, քան եթե պետությունը բյուջեից տարեկան որոշակի գումար հատկացնի, ասենք, տեխնիկական սարքերը ձեռք բերելու համար, որոնք նոր տեխնոլոգիաների պայմաններում այդքան մեծ թիվ չեն կազմում: Հիմա յուրաքանչյուրի հեռախոսի մեջ կա GPRS, որը շատ հեշտ է կառավարել, և այնպես չէ, որ մենք մեծ թվերի հետ գործ կունենանք:

Կալանքը որևէ մեկին պետք չէ՝ ո՛չ քննիչին, ո՛չ մեղադրյալին, և ո՛չ էլ՝ պետությանը. կալանքը պետք է լինի ծայրահեղ միջոց:

- Այդ դեպքում ի՞նչն է պատճառը, որ այն այդքան տարածված է մեր իրավական համակարգում: Ինչո՞ւ է այն համատարած կիրառվում նախաքննական մարմինների կողմից, և դատարաններն էլ հիմնականում հաստատում են մեղադրյալին կալանավորելու՝ քննիչների որոշումները:

- Ես չեմ մեղադրում որևէ մեկին, միշտ առանձնացրել եմ 2 կարևոր պատճառ` սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ: Օբյեկտիվ պատճառներից մեկն այն է, որ գործող Քրեական դատավարության օրենսգիրքը այլընտրանքային ռեալ խափանման միջոցներ չի նախատեսում, իսկ սուբյեկտիվ խնդիրը իրավամտածողության խնդիրն է: Ցավոք, ինձ թվում էր, թե այս պայմաններում իրավամտածողությունը պետք է փոխվեր, և կալանքի թվերը նվազեին:

Այո', իմ շատ ավագ գործընկերներ դատախազությունում` խորհրդային իրավամտածողության արդյունքում, հակված են դեպի կալանավորումը: Բայց, կարծում եմ ավելի երիտասարդ սերունդը պետք է զերծ լինի այդ մտածողությունից: Ինձ համար դա պետք է լինի ծայրահեղ միջոց, ինձ համար անընդունելի է, որ մարդուն կարելի է կալանավորել, օրինակ, երբ որ մարդը ինքը մեղայականով ներկայանում է, ոչ թե` հետախուզման մեջ լինելով, այլ ի սկզբանե կամավոր եկել խոստովանել է: Ինչպե՞ս կարելի է այդ մարդուն կալանավորել: Եվ, գիտեք, երբեմն հենց քննիչները չեն ցանկանում կալանավորել մարդուն, որովհետև ասում են, եթե մենք կալանավորեցինք այս անձնավորությանը, հաջորդ օրը նա սկսում է մեզ հետ չհամագործակցել:

Բայց նաև հանցագործություններ կան, որոնց դեպքում ոչ ոք իր վրա պատասխանատվություն չի վերցնի այդ մարդուն ազատ արձակի, որովհետև չկա ռեալ այլընտրանքային միջոց: Իսկ նոր Քրեական դատավարության օրենսգիրքը, ես մանրամասն ուսումնասիրել եմ, նախատեսում է շատ գործունակ խափանման միջոցներ, և եթե ներդրվի նաև վերահսկողական պատշաճ մեխանիզմներ, դա պետության բեռը էականորեն կթեթևացնի:

Հարցազրույցը՝ Նելլի Դանիելյանի