Փաստ ինֆո

Ազգային ժողովում կառավարության կողմից այսօր առաջին ընթերցմամբ ներկայացվեց Հայաստանի Հանրապետության դատական և մի շարք այլ օրենսգրքերում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենսդրական փաթեթը: Ըստ այդմ, մասնավորապես, նախատեսվում, որ դատավորների ընդհանուր ժողովն իր կազմից կձևավորի դատավորների գնահատման հանձնաժողով, սահմանվում են գնահատման չափանիշները:

Ինչպես նշեց հարակից զեկուցող՝ ԱԺ պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ, անկախ պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանը, կառավարության ներկայացուցչի հետ նախնական քննարկումների ժամանակ հանձաժողովի կողմից բարձրացված հիմնական սկզբունքային հարցը դատավորների լիազորությունների դարարեցման կարգին էր վերաբերում, որ գնահատման չափանիշների կիրառման արդյունքում դատավորի լիազորությունները կարող են դադարեցվել: Ըստ նրա՝ այդ հնարավորությունը, որը հանձնաժողովի կարծիքով, ըստ էության, նոր լծակ կարող է հանդիսանալ դատական իշխանության համար՝ չունեցած անկախությունն ավելի նվազեցնելու, հանձնաժողոկանաների պնդմամբ հանվել է:

Է.Մարուքյանը նշեց, որ կան մի շարք այլ խնդիրներ, որոնք, իրենց կարծիքով, նույնպես  պետք է վերանայվեն: Օրինակ, գնահատման ժամանակահատվածի ժամկետի հետ կապված: Կառավարությունն առաջարկում է դատավորներին գնահատել երեք տարին մեկ, մինչդեռ ԱԺ հանձնաժողովն առաջարկել է այդ ժամկետը սահմանել հինգ կամ առնվազն չորս տարի:

«Ա՛յ սիրելիներս, մենք ջրից դուրս ենք գալիս, ընկնում ենք ջրհորը,  հիմա մի հատ էլ գնահատման հանձնաժողով ենք սարքում, դեռ լավ է, փառք Աստծո, մեզ հաջողվեց ամենամյա գնահատումները գոնե այստեղ  դարձնել երեքամյա, որն էլի խայտառակ  բան է»,-հայտարարեց հանձնաժողովի մեկ այլ անդամ, «Հայ ազգային կոնգրես» խմբակցության անդամ, նախկին զինդատախազ Գագիկ Ջհանգիրյանը՝ հավելելով, թե «այսինքն՝ մենք դատավորներին նայում ենք  այնպես, ինչպես գործադիր մարմնի  աշխատակիցներին, իրենց բերում ենք, երեք տարին մեկ գնահատում ենք»:

Գ.Ջհանգիրյանի համոզմամբ՝ արվող բոլոր  փոփոխությունները  ներկայացվում են որպես միջազգային պահանջների կատարում,  «բայց մենք այս  ստրկատիրական կարգերը դատական համակարգում փոխում ենք ճորտատիրականով»: 

«Ո՞րն  է ստրուկի և ճորտի տարբերությունը:  Ստրուկը հողին կպած չէ, ճորտը հողին կպած է: Հիմա, սրանց մենք կպցնում ենք այդ իրենց զբաղեցրած աթոռին, ասում ենք՝ այ, որ դու մնաս այստեղ, պիտի քեզ տարին մեկ՝ քանակական, իսկ երեք տարին մեկ՝ որակական գնահատական տան, խելոք մնաս՝ էթիկան քո նկատմամբ վարույթ չի հարուցի, կարգապահականը միջնորդություն չի տանի արդարադատության խորհուրդ և այլն»,-ասաց Գ.Ջհանգիրյանը:

Ըստ նրա՝ կառավարության կողմից առաջարկվող «մեթոդները կոսմետիկ, թերապևթիկ են, որոնք չեն լուծելու այն չարորակ ուռուցքի խնդիրը, որը մեր դատական համակարգում արդեն վաղուց բույն է դրել և սարդոստայն հյուսել իր կողքը»:

Գ.Ջհանգիրյանի գնահատմամբ, այս փոփոխություններով դատարանի կամ դատավորի անկախության խնդիր չի լուծվում: «Այդ հանձնաժողովները տեղափոխելով դատավորների միություն կամ ժողով՝ մենք լրացուցիչ լծակներ ենք ստանում նույն դատավորի վրա: Գնահատման համակարգը մտցնելով՝ մենք լրացուցիչ հնարավորություն ենք ստանում կամ լծակ ենք ստանում դատավորի ինքնուրույնությունը սահմանափակելու առումով: Որպեսզի շատ չխտացնեմ գույները, ես ուղղակի ասեմ, որ խնդիրը համակարգային, արմատական լուծման կարիք ունի»,-ընդգծեց նա:

ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության անդամ Էլինար Վարդանյանը ևս համամիտ էր Գ.Ջհանգիրյանի հայտնած գնատականներից շատերի:  «Ստացվում է, որ մենք մի համակարգի ներսում  ստեղծում ենք մեկ այլ կառույց, որտեղ ընդգրկված են տվյալ կառույցի ներկա կամ նախկին անդամները, ովքեր պետք է գնահատեն տվյալ կառույցի աշխատողին: Բնականաբար, այդ կառույցի ներսում գործող կառույցը նրա ղեկավարի անմիջական ազդեցության տակ է լինելու»,-ասաց նա՝ կարծիք հայտնելով, որ «այս տեսքով նախագիծը չի կարելի ընդունել, որովհետև այն լրացուցիչ խնդիրներ է ստեղծելու հենց դատավորների համար՝ լրացուցիչ կախվածություն առաջացնելու առումով, և դատավորների առանց այն էլ նվազ, շատ չափավոր ինքնուրույնությունը լրացուցիչ վտանգի տակ ենք դնում»: