Փաստ ինֆո

«Ես չեմ կարծում, թե բավական է ԱՄՆ-ն ընդունի Հայոց Ցեղասպանությունը, և Հայաստանի համար կսկսվի երջանիկ կյանք»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի կողմից ապրիլի 10-ին ընդունված Հայոց ցեղասպանության փաստը դատապարտող բանաձեւին՝ ասաց Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը:

Հիշեցնենք՝ վերջին 25 տարիներին սա առաջին դեպքն է, որ Սենատում նման փաստաթուղթ է ընդունվում, այն էլ` ձայների 12/ 5 հարաբերակցությամբ: Բանաձևը, որ ապրիլի 3-ից շրջանառության մեջ էր դրվել Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնախմբի նախագահ Ռոբերտ Մենենդեսի եւ սենատոր Մարկ Քիրքի կողմից, Միացյալ Նահանգների նախագահին կոչ է անում ջանքեր գործադրել՝ հայ-թուրքական կայուն, կառուցողական հարաբերությունների հաստատման համար, բայց որոնք հիմնված կլինեն Հայոց ցեղասպանության փաստերի եւ հետեւանքների՝ Թուրքիայի կողմից ամբողջովին ճանաչման վրա:

Բանաձեւը նաև կոչ է անում ԱՄՆ-ի վարչակազմին ու նախագահին այս տարի ապրիլի 24-ը հիշատակել որպես «Հայոց ցեղասպանություն»: 

«Ցեղասպանության եւ մարդկության հանդեպ այլ հանցագործությունների ճանաչումը շատ կարեւոր քայլ է՝ նման ոճիրները հետագայում կանխելու համար»,- ասված է բանաձևում:

Իսկ ինքը` բանաձևի հեղինակ Ռոբերտ Մենենդեսը, իր ելույթում ասել է. «Դուք կարող եք երկար քննարկել, թե ինչ եք անվանում Ցեղասպանություն, ինչը՝ ոչ: Ես կարծում եմ՝ Ցեղասպանությունը Ցեղասպանություն է»:

Մեկնաբանելով ԱՄՆ-ի քաղաքական օրակարգում Հայոց Ցեղասպանության հարցի հայտնվելու պատճառները՝ Ռուբեն Մեհրաբյանը հիշեցրեց, որ առաջիկայում ԱՄՆ-ում նախանշված են ներկայացուցիչների պալատի և ԱՄՆ սենատի մասնակի ընտրություններ, և կոնգրեսականներն արդեն իսկ թևակոխում են նախընտրկան շրջան: Մեր զրուցակցի խոսքով՝ հայկական ծագման ընտրազանգվածի ձայները միշտ կարևոր են հատկապես առանցքային նահանգներում, ուստի՝ նման բանաձևի ընդունումը կարող է մեծապես ազդել նաև ընտրությունների արդյունքների վրա:

Ռուբեն Մեհրաբյանի նշած երկրորդ հանգամանքը Սև ծովում ծավալվող իրադարձութուններն են` կապված Ղրիմի և Ուկրաինայի հետ: Եվ այս տեսակետից, նրա համոզմամբ, խիստ կարևորվում է Թուրքիայի դերը, որը վերջին շրջանում կտրուկ մեծացել է:

«Թուրքիան, լինելով արևմուտքի դաշնակիցը գործնականում, շատ հարցերում պարզապես երկակի խաղ է խաղում և չի ուզում իր կապերը ՌԴ-ի հետ որևէ ձևով սահմանափակել` ընդառաջելով իր դաշնակիցերին կամ դա անում է շատ մեծ դժկամությամբ»,- ասաց Ռուբեն Մեհրաբյանը` հավելելով, որ ԱՄՆ-ի կողմից ցեասպանության հարցը որպես մահակ է օգտագործվում Թուրքիայի նկատմամբ:

Հարցին, թե վերջնականապես կճանաչի ԱՄՆ-ն Հայոց Ցեղասպանությունը, թե՝ ոչ, Ռուբեն Մեհրաբյանն ասաց. «Ես կարծում եմ, որ Միացյալ Նահանգները կճանաչի Հայոց Ցեղասպանությունը միայն այն բանից հետո, երբ դա կանի Թուրքիան, և չեմ կարծում, որ մենք պետք է այլ բան սպասենք, նույնիսկ եթե Բարաք Օբաման ունի իր անձնական կարծիքը, համոզմունքը դրան մասին: Քաղաքականությունը մնում է քաղաքականություն»:

Եզրափակելով զրույցը` մեր զրուցակիցը նաև նշեց, որ ԱՄՆ-ի կողմից Ցեղասպանության ճանաչումը Հայաստանի արտաքին քաղաքական օրակարգին չի առնչվում: Իսկ հայ-ամերիկյան հարաբերություններում շատ ավելի կարևոր հարցեր կան (անվտանգություն, պաշտպանություն, տնտեսություն), որոնք, ցավոք, դուրս են մնում թե’ ՀՀ և թե’ ԱՄՆ հայկական սփյուռքի ուշադրությունից:

Ի դեպ, նշենք, որ ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում ընդունվելուց հետո, ըստ ընթացակարգի, բանաձևը պետք է նաև Սենատի ղեկավարության կողմից ընդունվի Սենատի նիստերի օրակարգ:

Սակայն, առաջիկա մի քանի շաբաթվա ընթացքում ԱՄՆ Սենատը նիստեր չի գումարելու` պայմանավորված Սուրբ Հարության տոնի հետ:

Հեղինակ՝ Նելլի Դանիելյան