Փաստ ինֆո

Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 27.12.2012թ. դատավճռով  N զորամասի դասակի հրամանատար, լեյտենանտ Ռաֆայել Մկրտչյանը մեղավոր էր ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի  375-րդ  հոդվածի 1-ին և    2-րդ մասերով (Իշխանությունը չարաշահելը, իշխանազանցությունը կամ իշխանության անգործությունը) և դատապարտվել  ազատազրկման  7 տարի ժամկետով: Ռաֆայել Մկրտչյանն, ըստ դատավճռի, իմանալով, որ   02.10.2010թ.  ժամը 23-ի սահմաններում   իր ենթակայության տակ գտնվող զինծառայողները N    զորամասի տարածքում, այնուհետև զորանոցում ծեծի են ենթարկել մեկ այլ  զորամասից հավաքների գործուղված շարքային Սամվել Խաչատրյանին՝ վերջինիս կողմից զորամասի ճաշարանի լվացարանում գտնվող սպասքի վրա լվացվելու և դրա հետևանքով ծագած վեճի ընթացքում ասած հայհոյանքին պարզաբանումներ չտալու պատճառով,  դրսևորել է իշխանության անգործություն: Մասնավորապես, դասակի հրամանատարը չի կատարել իր վրա օրենքով ու զինվորական կանոնադրություններով դրված պարտականությունները, չի ձեռնարկել ծառայության բնականոն ընթացքն ապահովելուն ուղղված անհրաժեշտ միջոցառումներ, դրանով իսկ, ըստ դատավճռի,  էական վնաս է պատճառել զինվորական ղեկավարման մարմինների գործունեության բնականոն ընթացքին և զինվորական պետերի ու պաշտոնատար անձանց կողմից ծառայողական գործառույթների իրականացման հաստատված կարգին, սասանել պետական իշխանության մարմինների հեղինակությունը:

Բացի այդ,  դասակի հրամանատարը 03.10.2010թ., ժամը 11-ի սահմաններում,  «անցնելով իր պաշտոնեական լիազորությունների սահմանը, անձնական այլ շահագրգռվածությունից ելնելով, իր թվացյալ գերազանցությունը ցույց տալու համար, սեփական անձի «առավելությունները»  ընդգծելու մոլուցքով տարված, ինչպես նաև իրեն «համախոհ» ենթակաների աչքին բարձրանալու նպատակով, ենթակա անձնակազմի ներկայությամբ և հեռախոսազանգով հարազատի մոտ ստորացրել է իր նկատմամբ ստորադրյալ հանդիսացող շարքային Ս. Խաչատրյանի պատիվն ու արժանապատվությունը, որից հետո վերջինս, հոգեպես ընկճվելով ու իրեն դրսևորելու այլ ելք չգտնելով, հոկտեմբերի 3-ին կախվելու եղանակով ինքնասպանություն է գործել և նույն օրը, ժամը 16.30-ի սահմաններում հայտնաբերվել զորամասի տարածքում գտնվող երկհարկանի կիսաավեր շինությունում»:

Դատարանի 27.12.2012թ. դատավճռի դեմ  ամբաստանյալի վերաքննիչ բողոքը  ՀՀ Վերաքննիչ քրեական դատարանի 19.03.2013թ. որոշմամբ  մերժվել է, իսկ ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի 16.05.2013թ. որոշմամբ՝   ետ վերադարձվել:

28.06.2013թ. դատապարտյալը դիմել էր  առաջին ատյանի դատարան իր նկատմամբ կայացված դատավճիռը վերանայելու խնդրանքով` հիմք ընդունելով «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին»    30.04.2013թ. ՀՀ օրենքը:  Դատարանի 01.08.2013թ. որոշմամբ վերջինիս դիմումը բավարարվել է, նրա արարքը ՀՀ քրեական օրենսգքի 375 հոդվածի 2-րդ մասից համապատասխանեցվել է «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին»  30.04.2013թ. ՀՀ օրենքի խմբագրությամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 375 հոդվածի 1-ին մասին և 2-րդ մասին: 375 հոդվածի 2-րդ՝ այսինքն՝ անզգուշությամբ ծանր հետևանքներ առաջացնելու մասով նշանակված պատիժը նվազեցվել է և պատիժ նշանակվել ազատազրկում 4 տարի 6 ամիս ժամկետով (նախկինում նշանակված 5 տարվա փոխարեն), իսկ 375-րդ  հոդվածի 1-ին մասով նշանակված պատիժը՝ 2 տարվա ազատազրկումը,  թողնվել է անփոփոխ:

Այս  որոշման դեմ վերաքննիչ բողոքում  դատապարտյալի պաշտպանը  նշել էր, որ առաջին ատյանի դատարանը համամասնորեն չի նվազեցրել պատժաչափը, անտեսել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 375-րդ հոդվածի 1-ին մասը, նվազեցրել է միայն նույն հոդվածի 2-րդ մասով` 6 ամսով և ոչ թե 1 տարով։ Ըստ պաշտպանի, Դատարանի կողմից թույլ են արվել նյութական օրենքի խախտումներ, ինչն էլ արտահայտվում է նրանում, որ չի կիրառվել այն օրենքը, որն ենթակա էր կիրառման։  

Ըստ պաշտպանի,  պատիժն ու պատասխանատվությունը մեղմացնող հանգամանք է, որ Ռաֆայել Մկրտչյանը քննարկվող ժամանակահատվածում   վատառողջ է եղել, տառապել աջ ոտնաթաթի սնկախտից,  և իրավիճակին չի կարողացել բավարար չափով տիրապետել։

Ուստի պաշտպանը խնդրել  է  վերանայել  առաջին ատյանի դատարանի 01.08.2013թ. որոշումը, Ռաֆայել Մկրտչյանի արարքը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 375-րդ  հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերից համապատասխանեցնել «Հայաստանի հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու մասին»   30.04.2013թ. ՀՀ օրենքի խմբագրությամբ և 375 հոդվածի 1-ին ու 2-րդ մասերով նշանակված պատիժը նվազեցնել մեկ տարով։

Վերաքննիչ դատարանն արձանագրել է, որ  առաջին ատյանի դատարանի 27.12.2012թ. դատավճռով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 375-րդ  հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված արարքի համար Ռաֆայել Մկրտչյանի նկատմամբ պատիժ է նշանակվել ազատազրկում 5 տարի ժամկետով  այն դեպքում, երբ հոդվածի սանկցիան նախատեսել է պատիժ երեքից ութ տարի ժամկետով: Իսկ  օրենքի փոփոխությամբ պատիժը մեղմացել է՝  հոդվածը նախատեսում է մինչև   7 տարվա  ազատազրկում: Ուստի դատարանն, ըստ Վերաքննիչ դատարանի,  իրավացիորեն գտել է, որ պատիժը համամասնորեն պետք է նվազեցնել: 

Վերաքննիչ դատարանը  10.10.2013 թ.  որոշմամբ  հանգել  է  հետևության, որ վերաքննիչ բողոքն անհիմն է, սույն գործով թույլ չեն տրվել նյութական և դատավարական իրավունքի այնպիսի խախտումներ, որոնք կհանգեցնեին դատական սխալի, ուստի գտնում է, որ Դատարանի որոշումը օրինական է ու հիմնավորված և այն բեկանելու, իսկ բերված վերաքննիչ բողոքը բավարարելու օբյեկտիվ հիմքեր առկա չեն: