Փաստ ինֆո

Հայ բնապահպաններն անհանգստացած են Հայաստանում Փոքր հեկերի համատարած կառուցման փաստով:«Էկոլուր» հասարակական կազմակերպության պատրաստած «Փոքր ՀԷԿ-երը միջազգային ֆինանսական ինստիտուտների հովանո ներքո» զեկույցի շնորհանդես-քննարկման ժամանակ մասնագետները ներկայացրեցին դրանց բացասական ազդեցությունը հայաստանյան բնության վրա:  

Ներկայացված զեկույցի համաձայն, այն գետերում, որոնց վրա ՀԷԿ-եր են կառուցվել, փոխվել է գետի միկրոկլիման: Օրինակ, Եղեգիս գետում, որի վրա ներկա պահին 12 ՀԷԿ-ի կառուցման արտոնագիր է տրված, Ինգա Զարաֆյանի խոսքով արդեն իսկ «պաշտոնական տվյալներով, թթվածնի քանակությունը ջրում նվազել է, ջրի ջերմաստիճանը՝ բարձրացել»: «Գետը հիվանդացել է»,- եզրափակեց բնապահպանը:

Բացի այդ, ՀԷԿ-երի պատճառով գետերի հուներըցամաքում են, նաև հարակից տարածքների անապատացման պատճառ դառնալով:

Բանն այն է, որ այսպես կոչված էկոլոգիատակ թողքը, կամ այլ կերպ ասաց ջրի նվազագույն քանակը, որ ՀԷԿ-ի տերերը օրենքով պարտավոր են ապահովել գետում, հաճախ չի գերազանցում մեկ դույլի ծավալը:

Ի դեպ, Բանախոսները նաև նշեցին, որ միտում է նկատվում միևնույն գետի հունի վրա մի քանի ՀԷԿ-երի կառուցման արտոնագրեր տալու: Բանն այն է, որ եթե մեկը կառուցված է, ապա մյուսների կառուցումն ավելի է հեշտանում, քանի որ տվյալ տեղանքում արդեն առկա են ենթակառուցվածքներ, լեռնային հատվածներում արդեն իսկ կառուցված են ասֆալտապատ ճանապարհներ:

Այսպես, միայն Սևանի ջրահավաք ավազանի գետերի վրա արդեն իսկ կառուցված է 19 ՓՀԷԿ: Իսկ հանրապետության տարածքում 144 գործող և կառուցման փուլում գտնվող ՀԷԿ կա: «Ամեն շաբաթ Բնապահպանության նախարարության կայքում ՓՀԷԿ-երի նախագծերի հասարակական լսումների մասին նոր հայտարարություններ են հայտնվում»,- ահազանգում է Ինգա Զարաֆյանը, հավելելով, որ այդ գործընթացին հետևելով համոզվել են, որ ներկայացված ոչ մի նախագիծ չի մերժվում, իսկ նախագծերն էլ միմյանց կրկնօրինակն են: Դրանք որոշ բնապահպանների համոզմամբ գրվում և վաճառվում են միևնույն ձեռքով:

Ի դեպ, այս հարցում ՀՀ պատկան կառույցներից զատ բնապահպանները մեղադրում են նաև միջազգային ֆինանսական կառույցներին, մասնավորապես KFW-ին, ՎԶԵԲ-ին, Գերմանական հիմնադրամին: Բանն այն է, որ ՓՀԷԿ-երի նախագծերը հիմնականում վարկավորվում են հատկապես այս կազմակերպույունների կողմից:

«Նրանք այստեղ միայն բիզնես շահ են տեսնում, եթե նայեք ՓՀԷԿ-երի նախագծերը, այնտեղ գրված է 100 % վերադարձելիություն»,- ասաց «Էկոլուր» հասարակական կազմակերպության  նախագահ Ինգա Զարաֆյանը: Նրա խոսքով, այս կառույցներին բացառապես հետաքրքրում է իրենց գումարների վերադարձը, «իսկ նախագծերի չափանիշների պահպանման հետ կապված ոչ մի վերահսկողություն չի իրականացվում»,- ասաց Ի. Զարաֆյանը:

Հեղինակ` Նելլի Դանիելյան