Կարեն Բեքարյան. Ադրբեջանի իշխող էլիտան իր որդեգրած ուղին չփոխելու դեպքում կանգնելու է փակուղու առաջ

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

01/19/2025 21:36 Թուրքիայի ՆԳՆ-ն շնորհակալություն է հայտնել Հայաստանի Արդարադատության փոխնախարարին 01/19/2025 21:21 ԱՄՆ-ում TikTok կայքն աշխատում է, սակայն հավելվածը ներբեռնելնհնարավոր չէ 01/19/2025 21:03 Իրանը կզարգացնի ռազմական համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ. Մասուդ Փեզեշկիան 01/19/2025 20:41 Երևանում անչափահաս տղան «Mercedes»-ով բախվել է «07»-ին, ապա՝ երկաթե սյանը 01/19/2025 20:20 Մերկելը Եվրոպային կոչ է արել միավորվել Թրամփի պատճառով 01/19/2025 20:00 Բժիշկը նախազգուշացրել է արագ նիհարելու տխուր հետևանքների մասին 01/19/2025 19:46 Հունվարի 20-ին ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը փակ կլինի 01/19/2025 19:36 Ստամբուլում տեղի է ունեցել ոգեկոչման արարողություն` ի հիշատակ սպանության զոհ դարձած Հրանտ Դինքի (տեսանյութ) 01/19/2025 19:24 Հայաստանի իշխանություններն ակնհայտորեն բացարձակ անտարբեր են Արցախի ղեկավարների ճակատագրի վերաբերյալ․ ՀԱԿ 01/19/2025 19:07 Թուրքական հատուկ ստորաբաժանումների ծառայողները թուրքական ինքնաթիռով են ժամանել Հայաստան 01/19/2025 18:50 Ծաղկաձոր քաղաքում և Սպիտակի ոլորաններում ձյուն է տեղում 01/19/2025 18:36 Ռեժիսոր Տիգրան Քեոսայանը դեռ կոմայի մեջ է 01/19/2025 18:19 Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան» ՍՊԸ-ի պահեստամասերի և սպասարկման բաժնի ղեկավարի երկու «Lexus»-ները 01/19/2025 17:59 Հայաստանը Թուրքիային է արտահանձնել երկու անձի. ԱԳՆ 01/19/2025 17:48 Բժիշկը բացատրել է դաշտանադադարի տհաճ ախտանիշի առաջացման պատճառները 01/19/2025 17:35 Զովունիում բախվել են «ԳԱԶ 3110»-ն ու «Volkswagen»-ը․ վերջինը կիսակողաշրջված հայտնվել է բնակչի այգում 01/19/2025 17:17 Թրամփը կոչ է արել փրկել Tik Tok-ը 01/19/2025 17:07 Վաշինգտոնում ստորագրված փաստաթղթով ոչ միայն աղավաղվել են միջազգային կազմակերպությունների արձանագրած որակումները, այլև փորձ է արվել կանխորոշելու միազգային դատական ատյանների վճիռները. Գեւորգ Դանիելյան 01/19/2025 16:53 Միածնաէջ Մայր Տաճարում գերիների համար աղոթք է կատարվել 01/19/2025 16:35 Գերմանական խոշոր բանկը կկրճատի հազարավոր աշխատակիցների 01/19/2025 16:16 Պուտինի նվերը Իրանի նախագահին՝ ի հիշատակ Մոսկվա այցի 01/19/2025 16:05 Համաձայն եմ Դանա Ուայթի հետ․ հայտնի է Ծառուկյանի ապաքինման ժամկետը 01/19/2025 15:51 Արագածոտնում ընտանիքի 5 անդամ շմոլ գազից թունավորման հետևանքով տեղափոխվել է հիվանդանոց 01/19/2025 15:31 Հայտնի է ռուս դպրոցականների ճաղատանալու պատճառը 01/19/2025 15:15 Պուտինը Լուկաշենկոյին հաջողություն է մաղթել առաջիկա ընտրություններում 01/19/2025 15:00 Պետերբուրգում պարզել են տաճարի մոտ տաբատը հանած դեռահասների ինքնությունը 01/19/2025 14:41 Նիգերիայում բենզատարի պայթյունի հետեւանքով 70 մարդ Է զոհվել (տեսանյութ) 01/19/2025 14:36 Հանրապետության ողջ տարածքում սպասվում է ձյուն 01/19/2025 14:14 Իսրայելը բանտերից ազատ կարձակի 90 պաղեստինցի կանանց՝ ՀԱՄԱՍ-ի երեք պատանդների դիմաց 01/19/2025 14:03 Ռուսաստանում ևս Tiktok-ի աշխատանքում խափանում է տեղի ունեցել 01/19/2025 13:45 Արագածոտնի մարզի Թալին համայնքում գործարկվելու են էլեկտրական շչակներ 01/19/2025 13:31 Ֆրանսիայի հրապարակում բախվել են Jaguar-ը, Opel-ն ու Kia-ն․ կա վիրավոր 01/19/2025 13:13 Գազայի հատվածում հրադադարի մասին համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտնում այսօր 01/19/2025 13:00 Հանրապետության մի շարք հասցեներում կդադարեցվի ջրամատակարարումը 01/19/2025 12:48 Ադրբեջանը ռուս-իրանական վերահսկողության տակ է անցնում. քաղաքագետ 01/19/2025 12:29 Բայդենը փորձում է բարդացնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները Թրամփի համար. Լավրով 01/19/2025 12:12 Կատարվելու են պայթեցման աշխատանքներ 01/19/2025 11:52 Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների գործով երկու գանգատ է ներկայացվել ՄԻԵԴ 01/19/2025 11:36 Կրակոց՝ Կոտայքի մարզում․ կասկածյալը վիրավորի եղբայրն է 01/19/2025 11:11 Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 7 ավտոմեքենա 01/19/2025 10:59 Ոստիկանական մեքենայի մասնակցությամբ ՃՏՊ՝ Ադրբեջանում․ երկու երեխա է մահացել 01/19/2025 10:44 Tik Tok-ն արգելափակվել է ԱՄՆ-ում 01/19/2025 10:27 Հանրապետությունում առանձին շրջաններում սպասվում է ձյուն 01/19/2025 10:10 Թրամփը ժամանել Է Վաշինգտոն երդմնակալության 01/19/2025 09:52 Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բեռնատարների համար 01/19/2025 09:36 Կալիֆորնիայի բնակչուհին պատմել է, թե ինչպես են հարեւանները փրկել իր տունը կրակից 01/19/2025 09:21 ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ 01/18/2025 21:55 Հոսանքազրկումներ Երևանում ու գրեթե բոլոր մարզերում՝ երկուշաբթի 01/18/2025 21:38 Ֆրանսիան շարունակում է խորացնել պաշտպանական համագործակցությունը Հայաստանի հետ. ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան 01/18/2025 21:20 Ադելիա Պետրոսյանը կրկին լավագույնն է

01/19/2025 19:07 Թուրքական հատուկ ստորաբաժանումների ծառայողները թուրքական ինքնաթիռով են ժամանել Հայաստան 01/18/2025 13:31 Որևէ խորհրդի անդամ լինելու ոչ պատրաստակամություն եմ հայտնել, ոչ էլ՝ կլինեմ, ես որևէ մեկին չեմ միացել, իրենք են ինձ միացել․ Միքայել Սրբազան 01/18/2025 17:16 Բոլոր գերիները, պահվող անձինք, ազատազրկվածները, որոնք երբևէ եղել են Ադրբեջանի իրավազորության ներքո, ենթարկվել են անմարդկային վերաբերմունքի․ Զեյնալյան 01/17/2025 22:51 Արման Ծառուկյանը հրաժարվել է UFC 311-ում Մախաչովի դեմ պայքարից 01/17/2025 22:03 Ազատի զինվորական կացարանում հրդեհից հետո մարմինները եղել են «բռնցքամարտիկի» դիրքով, կարծես կծկված լինեին․ դասակի նախկին հրամանատարի հարցաքննությունը 01/18/2025 18:52 Վլադիմիր Պուտինի ավագ եղբոր մասին որոշ տեղեկություններ են պարզվել 01/18/2025 20:04 «Քեզ ասու՛մ եմ ներկա դիր, դու՛ չես որոշողը, դու՛ փոքր մարդ ես». Ավանի թիվ 57 մնակապարտեզի ղեկավարը բաց նամակ է հղել Ավինյանին 01/18/2025 13:35 Amnesty International-ն արձագանքել է Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությանը 01/18/2025 11:52 Թրամփը երդմնակալության հաջորդ օրն իսկ կսկսի միգրանտների արտաքսումը. WSJ 01/18/2025 08:07 Ինչու ՀՀ վարչապետը չի հրավիրվել ինաուգուրացիային․ «Հրապարակ» 01/18/2025 11:12 Արդար ժողովրդին Աստված ինքը կօժտի արդար լիդերներով, իսկ անարդար ժողովուրդն էլ կզրկվի արդար լիդերներ ունենալու շնորհից. Փաշինյան 01/19/2025 15:00 Պետերբուրգում պարզել են տաճարի մոտ տաբատը հանած դեռահասների ինքնությունը 01/18/2025 18:19 Վիտալի Բալասանյանը հրապարակել է իր նամակը նոյեմբերի 9-ի հայտարարության կողմերի ղեկավարներին 01/18/2025 15:04 Իրանի իշխանությունները՝ Ռաիսիի ուղղաթիռի վթարի մասին 01/18/2025 08:15 10 տարում ԱԺ կրտսեր փորձագետից՝ ՀՀ Գլխավոր հարկադիր կատարող․ ով է Սիրո Ամիրխանյանը. «Ժողովուրդ» 01/18/2025 20:30 Ալիեւի պրովոկացիան ձախողվեց. Գրիգոր Բալասանյան (տեսանյութ) 01/18/2025 21:55 Հոսանքազրկումներ Երևանում ու գրեթե բոլոր մարզերում՝ երկուշաբթի 01/19/2025 16:05 Համաձայն եմ Դանա Ուայթի հետ․ հայտնի է Ծառուկյանի ապաքինման ժամկետը 01/18/2025 15:37 Վահրամ Սահակյանի վերաբերյալ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել 01/18/2025 08:26 Ձվածեղ պատրաստող բռնապետը ստիպում է իրեն տեսնելիս ոտքի կանգնել. «Ժողովուրդ»

Կարեն Բեքարյան. Ադրբեջանի իշխող էլիտան իր որդեգրած ուղին չփոխելու դեպքում կանգնելու է փակուղու առաջ 08/21/2013 13:43 | Հարցազրույց

«Ղարաբաղյան հակամարտության հարցում ստատուս-քվոյի փոփոխության մասին ցանկացած խոսող պետք է հասկանա, թե դրա փոխարեն ինչ է սպասվում: Եթե մենք ունենալու ենք հետկոնֆլիկտային իրավիճակ, որը կարող է վերաճել նոր կոնֆլիկտի, ապա ինքնաքանպատակ չէ գնալ ստատուս-քվոյի փոփոխության: Նպատակը երկարատև խաղաղությունն ու խաղաղության պայմանագիրն է»,-«Փաստինֆո»-ի հետ հարցազրույցում մասնավորապես ասաց «Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ-ի ղեկավար, վերլուծաբան Կարեն Բեքարյանը:

- Պարոն Բեքարյան, վերջին շրջանում, կարծես թե, պարբերաբար նկատվում են ղարաբաղյան հակամարտության ներկայումս գոյություն ունեցող ստատուս-քվոն խախտելու փորձեր:

-Եթե մենք ստատուս-քվոյին անդրադառնում ենք, իմ կարծիքով, առնվազն երկու հարցի պետք է պատասխանենք իրարից անջատ՝ ու՞մ համար և որքանո՞վ է շահեկան ստատուս-քվոյի պահպանումը: Սրանից է ի հայտ գալու, թե ով է ատամներով դրանից կառչած և ինչի համար: Երկրորդ հարց՝ ի՞նչ ասել է ստատուս-քվոյի փոփոխություն: Այսինքն՝ եթե ինչ-որ մի բան փոփոխում ես, պետք է հասկանաս՝ ինչով ես փոխարինում: Հետևաբար՝ այս երկու հարցերի ամբողջությունն է տալիս պատկերը ստատուս-քվոյի կամ դրա դինամիկ փոփոխության կամ չփոփոխվելու վերաբերյալ:

Եթե անդրադառնալու լինենք առաջին հարցին՝ կարծում եմ, որ հակամարտության կողմերին, հասարակություններին, լինի դա Հայաստանում, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում, թե Ադրբեջանում, ոչ մեկին էլ ստատուս-քվոն ձեռնտու չէ: Բոլոր կողմերն էլ, բոլոր ժողովուրդներն էլ, բնականաբար, կգերադասեն ունենալ երկարատև կայուն խաղաղություն, խաղաղության պայմանագիր, որի դեպքում ոչ թե կմտածեն, որ մենք ունենք ոչ խաղաղություն, ոչ պատերազմ իրավիճակ, որը ցանկացած պահի կարող է վերաճել պատերազմի, այլ կսկսեն իրենց ապագան կառուցել՝ հասկանալով, որ այդ խնդիրը հաղթահարված է:

Եթե անդրադառնալու լինենք էլիտաներին կամ իշխող ուժերին, ապա, կարծում եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը՝ ի դեմս իր Նախագահի և արտգործնախարարի, մեկ անգամ չէ, որ արտահայտվել է, որ ստատուս-քվոն մեր համար ինքնանպատակ չի և մենք, այո՛, ունենք ցանկությունը հասնելու երկարաժամկետ խաղաղությանը կամ խաղաղության համաձայնագրին:

Նման է շատ իրավիճակը նաև Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում: Բայց, բնականաբար, այնտեղ էապես տարբերվում է իրավիճակը և՜ Հայաստանից, և՜ Ադրբեջանից, որովհետև նրանց համար անվտանգության լիարժեք երաշխիքներն էական են, ինչը մեր համար այդքան էլ պատկերացնելի չէ: Նույն ձևով դա այդքան էլ պատկերացնելի չի ադրբեջանցիների համար: Ղարաբաղցիներն եղել են հենց կոնֆլիկտի կիզակետում և այդ ամեն ինչը զգացել են սեփական մաշկի վրա: Այս հարցը շատ զգայուն է իրենց համար, և, բնականաբար, երբ ինչ-որ մեկը խոսում է ստատուս-քվոյի փոփոխության մասին, նրանց մոտ անվտանգության խնդիրը դառնում է պատնեշ:

Բավականին այլ է իրավիճակը Ադրբեջանում: Նորից եմ կրկնում, եթե ժողովրդի առումով կասկած չունեմ, որ ցանկանում են ստատուս-քվոյի փոփոխություն և երկարաժամկետ խաղաղություն, ապա իշխող վարչակազմի մոտ պատկերը չափազանց այլ է: Տարիներ ի վեր Ալիևների ընտանիքը՝ սկզբից հայրը, հետո որդին, սեփական ժողովրդին անընդհատ սնել է թշնամու կերպարով և այդ կերպարի զարգացմամբ անընդհատ փորձ է արվել բացատրել սեփական ժողովրդին, թե ինչու նա չի օգտվում երկրի բավականին մեծ բնական հարստությունից այն կոնտեքստով, որ «մենք այդ ամբողջ հարստությունը փորձում ենք ուղղել ռազմաարդյունաբերությանը, ռազմական գնումներին, որպեսզի մենք կարողանանք վերադարձնել մեր հողերը»: Այսինքն՝ սա սեփական ժողովրդին մատուցվող բավականին երկարաժամկետ ընթացող սերիալ է:

- Ձեր կարծիքով, այդ ստատուս-քվոն դեռևս որքա՞ն հնարավոր կլինի պահպանել:

- Ստատուս-քվոյի փոփոխության մասին ցանկացած խոսող պետք է հասկանա, թե դրա փոխարեն ինչ է սպասվում: Եթե մենք ունենալու ենք հետկոնֆլիկտային իրավիճակ, որը կարող է վերաճել նոր կոնֆլիկտի, ապա ինքնաքանպատակ չէ գնալ ստատուս-քվոյի փոփոխության: Նպատակը երկարատև խաղաղությունն ու խաղաղության պայմանագիրն է:

Ադրբեջանի իշխող էլիտան իր որդեգրած ուղին չփոխելով, շատ կարծրացնելով, փակուղու առաջ է կանգնելու: Ո՞րն է այդ փակուղին: Օրինակ, հիմա ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ներքո ընթանում են բանակցություններ: Եթե դու այնտեղ ունես կոնստրուկտիվ վիճակ և փոխզիջումներով հասնում ես խնդրի կարգավորմանը, ու վերադառնում ես սեփական երկիր, պետք է քո հանրությանը փոխզիջումները ներկայացնես: Հանրությունդ ասում է՝ չհասկացա, այսքան ժամանակ մենք կեղեքվել ենք, որ դու հիմա փոխզիջումներ անե՞ս, բա ո՞ւր են այդ ամբողջ գումարներն ու ռեսուրսները: Եվ բարձրանում է դժգոյության ահավոր մեծ ալիք. «այսքան տարի մենք խաբված ենք եղել, մեր երկիրը, ունենալով ընդերքի այդքան հարստություն, հարստացրել է մեկ կամ մի քանի ընտանիքի, և փոխարենը հայերի կերպարով մեզ սպառնալով, դուք ընդհամենը լուծել եք ձեր անձնական խնդիրները»:

Կա երկրորդ տարբերակ՝ չես գնում կոնստրուկտիվ բանակցությունների, շարունակում ես պատերազմի սպառնալիքներ հնչեցնել: Այս դեպքում շատ լավ հասկանում ես, որ այսօրվա վիճակում դու բլից -քլիք չես անելու: Եթե պատերազմ սկսեցիր, դրա ավարտը դրական ելքով քեզ համար ոչ ոք չի երաշխավորի, եթե չասեմ հակառակը: Հետևաբար, ես ադրբեջանական ժողովրդին էլ դա չեմ ցանկանում, առաջին իսկ զոհվածների դիերը հենց հայտնվեն Բաքվում, ժողովրդի մոտ պայթյուն է լինելու:

Ադրբեջանում իշխանության գինը շատ բարձր է, այսինքն՝ դա նույնը չի, ինչ որ կարելի է ասել այստեղ կամ որևէ ժողովրդավարական կամ ժողովրդավարությանը մոտ երկրում: Այնտեղ իշխանության գինը կարող է լինել կյանքը, հարազատների կյանքը, ընտանիքի կյանքը: Սրանից ելնելով ունենում ենք այն, ինչ որ այսօր ունենք. բառերով Ալիևն ամբողջ օրը պրոպագանդում է ստատուս-քվոյի փոփոխություն, իսկ գործողություններով անում է ամեն ինչ, որ այդ ստատուս-քվոն պահպանվի, երկար տևի և ինքը շարունակի հաստացնել իր ընտանիքը՝ արդեն ծոռների մակարդակով:

Դրա համար սերիալը պետք աշխատեցնել, թեժացնել, անընդհատ պահել լարվածության մեջ, բայց այստեղ կա տարածաշրջանի համար մի շատ էական վտանգ. դու չես ուզում պատերազմ, բայց սերմանում ես թշնամանք և ինչ-որ այդ թշնամանքը կարող է դառնալ անվերահսկելի:

Չի կարելի թեկուզ փխրուն կայունությունը խարխլել՝ ընդամենը մտածելով խարխլելու մասին: Պետք է մտածել ավելի կայուն վիճակի բերող լուծումների մասին: Այսօր ես այդ ավելի կայունի պատրաստման մեթոդոլոգիան, տեխնոլոգիան, մեխանիզմները կարող եմ մտքում պատկերացնել, բայց փաստացի չեմ տեսնում: Ինչո՞ւ չեմ տեսնում: Քանի դեռ Ադրբեջանի մոտ չի փոխված հռետորաբանությունը, ուժի կիրառման սպառնալիքը, դա ուղղակի գժի կանխավարկած է: Այսինքն՝ ի՞նչ է նշանակում դա. ես ամբողջ օրը պետք է սպառնամ ձեզ ոչնչացմամբ և դրա հետ մեկտեղ ակնկալեմ, որ, օրինակ, դուք պատրաստ կլինեք ինձ վերադարձնելու է այսպես ասած ինչ-որ տարածք: Այս իրավիճակը նման է նրան, որ դու հարևանիդ ասես. «Ես ուզում եմ քեզ սպանել, բայց նշան բռնելու համար ոտքից տեղ է պետք, ոտքի տեղը տուր, ես կանգնեմ վրան, որ քեզ սպանեմ»: Նա էլ համաձայնի:

Ադրբեջանի այսօրվա հռետորաբանության և քաղաքականության պարագայում ոչ մի բան չի կարող տեղից շարժվել: Մինչև այդ հռետորաբանությունը չփոխվի, հարցի լուծման եղանակների միջնադարյան պատկերացումները չվերանան, չգան քաղաքակիրթ մեթոդներ, դա շատ բարդ է լինելու: Այդ պարագայում ստատուս-քվոն փոխում ես՝ ի՞նչ ունենաս:

Հեղինակ` Գայանե Մելիքյան