Փաստ ինֆո

«ՀայՌուսգազարդ»-ը դարձյալ դիմել է հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով` գազի սակագների վերանայման հայտով: Ընկերության պաշտոնական հաղորդագրությունը փաստում է, որ հանձնաժողովին առաջարկվել է 1000 խմ գազի դիմաց ներկայիս 132 000 դրամի փոխարեն սահմանել 221 000 դրամ սակագին:

«ՀայՌուսգազարդ»-ն իր այս մտադրության մասին թերեւս վաղուց էր հայտարարել: Եվ սա միայն փաստացի արված քայլն է:

Գազի թանկացման սպասումներ հայ հասարակության շրջանում արդեն մի քանի տարի է առկա են: Ի պատասխան դրանց, իշխանությունն էլ պարբերաբար հայտարարում է, որ գազի գինը հայաստանցի սպառողների համար չի թանկանա:

Հիշեցնենք, գազի ներկայիս սակագինը սահմանվել է 2011թ-ին: Այն ժամանակ կառավարությունը որոշեց սոցիալական արձագանքը մեղմելու համար սուբսիդավորում տրամադրել անապահով ընտանիքներին: Այսպիսով այդ ընտանիքների համար գազի գինը մնաց նախկինը 1 խմ դիմաց 100 դրամ: Ընդ որում, սուբսիդավորումն էլ կատարվեց «Երևանի ՋԷԿ»-ի արդիկանացումից ստացված գումարների հաշվին: Բայց տեւեց միայն մեկ տարի: Եվ արդեն 2012-ից գազի 1 խմ գինը բոլորի համար 132 դրամ է:

Գազի գնի սուբսիդավորումը թեեւ մոռացված, բայց նոր երեւույթ չէ հայաստանյան կյանքում: Էժան գազի մասին մեր հիշողություններով մենք հենց այս` սուբսիդավորման համակարգին ենք պարտական:

Ժամանակին, երբ Ռուսաստանը Հայաստանին վաճառվող գազի գինը 2006թ. ապրիլին 55 դոլարից դարձրեց 110 դոլար, Հայաստանը շուրջ 250 մլն դոլարով Ռուսաստանին վաճառեց Հրազդանի ՋԷԿ-ի 5-րդ էներգաբլոկը եւ այդ գումարից 188 մլն դոլարը հատկացրեց գազի գնի սուբսիդավորմանը: Արդյունքում՝ չնայած տեղի ունեցած թանկացմանը, Հայաստանի սպառողների համար գազի գինը մնաց անփոփոխ` 59.000 դրամ, թեեւ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը Ռուսաստանի կողմից թանկացնելուց հետո այն արդեն սահմանել էր 84.000 դրամ: Մնացած 25.000 դրամը սպառողների փոխարեն երկու տարի շարունակ 2006-08 թթ-ին, փաստորեն վճարում էր Հայաստանի կառավարությունը` ՋԷԿ-ի վաճառքից ստացված գումարների հաշվին:

Ի դեպ, վճարում էր բոլորի համար, ապահով, թե անապահով, խոշոր, թե մանր սպառող: Ընդ որում, հատկապես խոշոր սպառողներին սուբսիդավորելու համար բերվում էր բավական ծանրակշիռ պատճառ` տնտեսության զարգացման, հայրենական արտադրության ապրանքների մրցունակության եւ իհարկե գնաճը զսպելու անհրաժեշտությունը: Պատճառներն, իհարկե, ծանրակշիռ էին, բայց, ցավոք, կյանքը ցուց տվեց, որ տնտեսական աճի ցուցանիշները ոչ միայն չավելացան, այլեւ դեռ շարունակում են նվազել, իսկ գները հակառակը` սրընթաց աճում են:

Էժան գազի մասին առասպելն ավարտվեց այն ժամանակ, երբ վերջացան ՋԷԿ-ի վաճառքից գոյացած սուբսիդավորմանն ուղղված գումարները:

2008թ-ին գազի գինը հերթական անգամ թանկացավ, իսկ սուբսիդավորման գումարներն արդեն սպառվել էին: Հենց այստեղ էլ հայաստանցիներս առաջին անգամ զգացինք գազի թանկացման ողջ ծանրությունը:

Բայց սա դեռ միայն սկիզբն էր. հետագա երկու տարիներին Ռուսաստանը եւս երկու անգամ վերանայեց Հայաստանին մատակարարվող գազի գինը` ամեն տարի այն թանկացնելով մի քանի տասնյակ դոլարով:

Եվ ահա, Հայաստանին սպասվում է հերթական թանկացումը, այն էլ միանգամից 60 տոկոսով: Եթե ՀԾԿՀ-ը հաստատի «ՀայՌուսգազարդի» առաջարկած գինը, ապա գազի 1 խմ դիմաց ներկայիս 132 դրամի փոխարեն կսկսենք վճարել 221 դրամ:

Կհաջողվի արդյո՞ք իշխանություններին այս անգամ խուսափել գազի սակագնի թանկացան սոցիալական հետեւանքներից , կամ լուծել բնակչության համար դրա գնի պահպանման խնդիրը, թերեւս պարզ կդառնա ապագայում, բայց մի բան արդեն իսկ հստակ է: Խոշոր սպառողների` ձեռնարկությունների համար գազի գնի 60 տոկոսանոց թանկացումը չի կարող չազդել արտադրանքի գների վրա: Այնպես որ, առաջիկայում պետք է սպասել առաջին սպառման ապրանքների գների հերթական եւ բավական կտրուկ թանկացման եւս:

Հեղինակ` Նելլի Դանիելյան