Փաստ ինֆո

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը հայտնի օլիգարխ Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող և Երևանի Կոմիտաս 60/2 հասցեում գտնվող «Երևան սիթի» սուպերմարկետում վերջերս հայտնաբերել է վտանգավոր թռչնամիս: Մասնավորապես, ինչպես տեղեկացանք հիշյալ ծառայությունից, սառեցված հավ «Սադիա» և սառեցված ճուտ «Ֆրանգոսուլ» (DOUX) սննդատեսակներում լաբորատոր փորձաքննությամբ հայտնաբերվել է տեստոստերոն հորմոնի չափազանց մեծ քանակություն: Ի դեպ, այդ թռչնամսի ներկրողը, արդեն իսկ հրապարակված տեղեկատվության համաձայն, դարձյալ նույն Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող «Ալեքս Գրիգ» ընկերությունն է:

Հորմոնալ փորձաքննությունն իրականացրած «Ստանդարտ դիալոգ» ՍՊԸ-ի փորձարկման լաբորատորիայի տված եզրակացության համաձայն`«Սադիա» հավի մեջ տեստոստերոնի պարունակությունը եղել է 66.104 մգ, իսկ «Ֆրանգոսուլ» (DOUX) հավի մեջ նույնիսկ` 92.041 մգ:

Վերոնշյալ սեռական հորմոնն օգտագործվում է հավերի աճը, մսարտադրությունը խթանելու համար: Սահմանային թույլատրելի քանակությունից հորմոնի բարձր պարունակությամբ սննդամթերք օգտագործելու պարագայում, ըստ մասնագետների, կարող են առաջանալ ալերգիա, ասթմա, հորմոնալ հավասարակշռության, նյութափոխանակության և մտավոր խանգարումներ, շագանակագեղձի և կրծքագեղձի ուռուցքային հիվանդություններ, գիրացում և ճարպակալում: Կարող է նաև խախտվել օրգանիզմի վերարտադրողական գործառույթը: Հղիության ընթացքում հորմոնների` թույլատրելիից մեծ պարունակությամբ սննդամթերքի օգտագործումը կարող է նպաստել պտղի աճի խանգարմանը, իսկ երեխաների և դեռահասների մոտ առաջացնել նաև մազակալում և վաղաժամ սեռական հասունացում:

Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Ղուլյանը Hetq.am էլեկտրոնային պարբերականին հավաստելով, որ թույլատրելիից հորմոնների բարձր պարունակությունն արդեն վտանգավոր է համարվում, տեղեկացրել է նաև լաբորատոր փորձաքննության արդյունքների մասին, որոնց համաձայն` «նշված երկու տեսակի հավերը վտանգավոր սննդատեսակ են և դրա վերաբերյալ համապատասխան գործողություն են կատարել»:

Ինչպես արդեն հայտնի է, դիտարկումից հետո ծառայության պետ Աբրամ Բախչագուլյանի հրամանով «Ալեքս Գրիգ» ընկերությունում իրականացվում է ստուգում, քանզի փորձաքննությամբ անհրաժեշտություն կա պարզելու, թե ընկերության պահեստում առկա թռչնամսի խմբաքանակներում չկա՞ն արդյոք նույնաբնույթ շեղումներ:

«Ներմուծված մյուս խմբաքանակում էլ եթե պարզ դառնա, որ հորմոնների չթույլատրված չափաքանակը կանոնավոր բնույթ է կրում, այս ապրանքատեսակներն արդեն վտանգավոր կճանաչենք և ներմուծումը կարգելենք»,- հիշյալ պարբերականին հայտնել է Դավիթ Ղուլյանը:

Վերջինս տեղեկացմամբ, ծառայության պետի նոր հանձնարարականի համաձայն` տնտեսվարողի կողմից «Սադիա» և «Ֆրանգոսուլ» (DOUX) հավերի ապրանքատեսակները Հայաստան ներմուծելիս, դրանք սահմանային բոլոր անցակետերում այսուհետ պարտադիր պետք է ենթարկվեն փորձաքննության, որից հետո նոր միայն պետք է թույլատրվի նշված ապրանքատեսակների ներմուծումը: Իհարկե, դա ճիշտ և անհրաժեշտ հանձնարարական է: Սակայն, ինչպես հայտնի դարձավ «Փաստինֆո» գործակալությանն, արդեն բավական երկար ժամանակ Հայաստան է ներկրվել, գուցե այս պահին էլ ներկրվում է նաև «Սադիա» անվամբ խոզի միս: Դրանում նույնպես հորմոնների պարունակությունը, եթե նկատի ունենանք վերոնշյալ փաստը, կարող է գերազանցել սահմանված թույլատրելին, հետևաբար անհրաժեշտություն կա նշված խոզի մսի փորձաքննությունը սահմանային կետում անցկացնելու:

Ավելին. անվիճելի է, որ ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության անգործության հետևանքով մեր երկրի բնակչությունը, «ցավին ու դավին» անտեղյակ, տևական ժամանակ օգտագործել է վերոնշյալ սննդատեսակները: Չնայած Ռուսաստանը և Եվրոպան հորմոնների անթույլատրելի պարունակության պատճառով արդեն բավական ժամանակ է արգելել են բրազիլական և ամերիկյան մսեղենի ներմուծումը, հիշյալ ծառայությունը ոչ միայն չի արգելել դրանց ներմուծումը Հայաստան (ինչը դեռ ինչ-որ կերպ կարելի է հասկանալ), այլև ժամանակին չի պահանջել կամ հանձնարարել, որ հիշյալ սննդամթերքների փորձաքննությունը սահմանային անցակետերում կատարվի, ինչը թույլ չէր տա վտանգավոր սննդամթերքների ներթափանցումը երկիր և վաճառահանումը: Այդ հիմա է ծառայության աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալն ասում, որ «Ներմուծված մյուս խմբաքանակում էլ եթե պարզ դառնա, որ հորմոնների չթույլատրված չափաքանակը կանոնավոր բնույթ է կրում, այս ապրանքատեսակներն արդեն վտանգավոր կճանաչենք և ներմուծումը կարգելենք»:

«Հորմոնները մի կողմից կարող են աճ տալ, մյուս կողմից՝ տեստոստերոնը կարող է նպաստել ուռուցքային օջախների զարգացմանը, եթե դրանք կենդանուն տրվեն ոչ չափավոր քանակով,- Hetq.am-ին հայտնել է Ագրարային համալսարանի անասնաբուժական սանիտարական փորձաքննության ամբիոնի վարիչ, անասնաբուժական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Նաիրա Խաչատրյանը:- Մարդը, եթե հաճախակի սնվի այդ սնունդով, շատ հնարավոր է, որ ինքն էլ հիվանդանա: Մեզ մոտ ուռուցքային հիվանդությունները որտեղի՞ց են այսքան տարածված: Պատճառը սնունդն է՝ հորմոնները, քիմիական նյութերը»:

Մեկ այլ մասնագետ` ՀՀ առողջապահության նախարարության սնուցման և սննդամթերքի անվտանգության բաժնի պետ Մարգարիտա Բաբայանը խոսելով տեստոստերոն հորմոնի մասին, նույն լրատվամիջոցին հայտնել է. «Ընդհանրապես ռիսկային խմբերի մոտ՝ երեխաների, հղիների, հետևանք թողնում է: Հղիների համար վտանգավոր է այն առումով, որ երեխայի մոտ հետագայում հորմոնային խախտումների կարող է հանգեցնել»:

Ընդգծենք, որ Հայաստանում վերջին տարիներին սպառվող թռչնամսի գերակշիռ մասն արտերկրից, հիմնականում Բրազիլիայից, ԱՄՆ-ից ներկրվածն է: Միաժամանակ հայտնի է, որ նույն ժամանակաընթացքում Հայաստանում ուռուցքային հիվանդություններն ավելացել են տարեկան միջինը մոտ 3500-ով, ինչը, սակայն, չի նշանակում, թե այդ աճն ամբողջությամբ պայմանավորված է հորմոնների գերազանցումով սննդամթերքի օգտագործմամբ:

Ծառայության աշխատանքային խումբը բացահայտել է նաև, որ «Ֆրանգոսոլ» (DOUX) սառեցված ճտի, «Սադիա» սառեցված հավի, «Pilgrims» սառեցված հավի ազդրի պիտակների վրա առկա հայերեն մակնշման անհամապատասխանությունները, ինչպես նաև կշռածրարված քառորդ հավերի վրա ընդհանրապես մակնշման բացակայության փաստը: Եթե այդ ամենը կատարվեր ստուգման շրջանակում, հիշյալ ընկերությունը տուգանվելու էր, սակայն քանի որ հիշյալ ծառայությունը ստուգման փոխարեն դիտարկում է իրականացրել, չի տուգանելու` պատճառաբանելով, որ դիտարկումն այդ իրավասությունը չի տալիս: Բայց մի՞ թե դա սպառողին հետաքրքիր է, նա իրավացիորեն կարող է ասել` թող չդիտարկեին, ստուգեին:

Ինչպես «Փաստինֆո» գործակալությունը տեղեկացավ ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունից, նշված ծառայությունն անցյալ տարի իրականացրած ուսումնասիրությունների շրջանակում ավելի քան 44 խանութում հայտնաբերել էր առանց հայերեն մակնշման «Սադիա» բրազիլական սառեցված հավի միս (3,6 կգ քաշով), հավ ու հավի դոշ, 25 խանութում` «Frangosul» սառեցված հավ, 45 խանութում` «Doux» սառեցված հավ ու հավի քարաճիկ, 12 խանութում` «Pilgrims›› սառեցված հավ: Ու դարձյալ` ոչ մի տուգանք, քանի որ ուսումնասիրության շրջանակում, ինչպես ասում են, չի կարելի տուգանել: Լավ, չտուգանեցին, հասկացանք, բայց հայտնաբերված փաստերն անտեսելով, ծառայությունը «Երևան սիթի» սուպերմարկետում ինչո՞ւ է ստուգման փոխարեն, դիտարկում կատարել…

Հեղինակ` Արթուր Հովհաննիսյան