Փաստ ինֆո

Փետրվարի 26-ին Սահմանադրական դատարանը պետք է գրավոր ընթացակարգով քննության առներ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 51-րդ հոդվածի 4-րդ մասի և 54-րդ հոդվածի 5-րդ մասի սահմանադրականության վերաբերյալ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի դիմումի հիման վրա գործը: Հաշվի առնելով գործով զեկուցող` ՍԴ անդամ Հրանտ Նազարյանի առաջարկը, դատարանն աշխատակարգային որոշում կայացրեց` լրացուցիչ ուսումնասիրության նպատակով դատաքննության օրն ապրիլի 23 փոխադրելու վերաբերյալ:

Ինչպես «Pastinfo.am»-ի թղթակցին հայտնեց ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացուցիչ, ՄԻՊ-ի աշխատակազմի Իրավական վերլուծության վարչության պետ Արամ Վարդևանյանը, ինքը կարևորում է հետաձգելու մասին ՍԴ-ի որոշումը` վերջինիս կողմից խնդրի վերաբերյալ ավելի խորը, համապարփակ, կոնկրետ և սպառիչ իրավական դիրքորոշում հայտնելու առումով:

Վիճարկվող հոդվածները վերաբերում են ոչ մեծ և միջին ծանրության հանցանքների համար որպես պատիժ նշանակված տուգանքին և հանրային աշխատանքներին:

ՔրՕր-ի 51-րդ հոդվածի վիճարկվող 4-րդ մասը սահմանում է, որ տուգանքը վճարելու անհնարինության դեպքում դատարանը տուգանքը կամ տուգանքի չվճարված մասը փոխարինում է հանրային աշխատանքներով` հանրային աշխատանքների հինգ ժամը նվազագույն աշխատավարձի դիմաց: Եթե տուգանքը կամ տուգանքի չվճարված մասը հանրային աշխատանքներով փոխարինելու համար կատարված հաշվարկի արդյունքում ստացվում է պակաս, քան երկու հարյուր յոթանասուն ժամը, ապա նշանակվում է երկու հարյուր յոթանասուն ժամ, իսկ եթե այն գերազանցում է երկու հազար երկու հարյուր ժամը, ապա նշանակվում է երկու հազար երկու հարյուր ժամ:

54-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ հանրային աշխատանքները կատարելուց չարամտորեն խուսափելու դեպքում հանրային աշխատանքների չկրած մասը դատարանը փոխարինում է կալանքով կամ որոշակի ժամկետով ազատազրկմամբ՝ կալանքի կամ որոշակի ժամկետով ազատազրկման մեկ օրը հաշվարկելով հանրային աշխատանքների երեք ժամվա դիմաց:

Ըստ Ա.Վարդևանյանի, իրենք գտնում են, որ օրենսգրքի վերոնշյալ դրույթները չեն համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 22-րդ հոդվածի 3-րդ մասին, այն է` արգելվում է նշանակել ավելի ծանր պատիժ, քան կարող էր կիրառվել հանցագործության կատարման պահին գործող օրենքով:

Դիմումատուն, մասնավորապես, նշել է, որ ՔրՕր-ով հստակորեն ամրագրված արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքի համաձայն` հանցանք կատարած անձի նկատմամբ կիրառվող պատիժը և քրեաիրավական ներգործության այլ միջոցները պետք է լինեն արդարացի՝ համապատասխանեն հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար լինեն նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար:

Բացի այդ` օրենսգրքի 49-րդ հոդվածը սահմանում է պատժի տեսակները, հիմքում դնելով դրանց համեմատական ծանրության չափանիշը` ավելի մեղմից դեպի ավելի խիստը: Ըստ այդ չափանիշի` տուգանքն ամենամեղմ պատժատեսակն է, որին հաջորդում են որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելը, հանրային աշխատանքները և այլն: Հանրային աշխատանքը պատիժների համակարգում իր զբաղեցրած տեղով և իր ներգործությամբ ավելի խիստ պատժատեսակ է, քան տուգանքը, քանի որ, ի տարբերություն տուգանքի, այն սահմանափակում է դատապարտյալի ազատությունը և իր մեջ պարունակում ազատազրկման տարրեր: