Փաստ ինֆո

Առաջիկա 4 տարին լինելու է արդարադատության ոլորտում այլ համակարգի ստեղծման ժամանակահատված: Այս մասին լրագրողների հետ տարեվերջյան, արդեն ավանդական դարձող հանդիպմանն այսօր հայտարարեց ՀՀ արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանը: Առանց փողկապի հանդիպմանը լրագրողների հետ անկաշկանդ զրույցում նախարարն ընդգծեց, որ անցնող տարին արդարադատության նախարարության համակարգում առկա ձեռքբերումների ամրապնդման ու լուծում պահանջող խնդիրների բարձրացման տարի էր: «Ես տեսնում եմ խնդիրներն ու դրանց լուծումները»,- հավաստիացրեց ՀՀ արդարադատության նախարարը: Նա հավելեց, որ դատաիրավական բարեփոխումների 4-ամյա ծրագրի իրականացումն առաջին հերթին իր ու քաղաքական իշխանությունների պատվի խնդիրն է:

Ձեռքբերումների թվում նախարարը, մասնավորապես, նշեց իրավաբանական անձանց գրանցման համակարգի կայացումը՝ դրանով Հայաստանը աշխարհում, եթե ոչ առաջին տեղում է, ապա առաջին եռյակում կամ առաջին հնգյակում է: Համակարգի ներդրմամբ հաշվված 5-7 րոպեների ընթացքում կարելի է գրանցել իրավաբանական անձին՝ առանց քաշքշուկների: «Եթե առաջիկա 3-4 տարում մեզ հաջողվի համակարգը պռոյեկտել քաղաքացի-պետություն մյուս հարաբերությունների վրա, և սա մի խնդիր է, որ ամրագրված է կառավարության ծրագրում, ապա այդ հարաբերություններում դուք միանգամայն այլ պատկեր եք տեսնելու»,- լրագրողներին հավաստիացրեց արդարադատության նախարարը:

Հ.Թովմասյանն ընդգծեց, որ արդեն իսկ նախադրյալներ կան, որպեսզի իրականություն դառնա հավակնոտ ծրագիրը, որով նախատեսվում է առաջիկա 4 տարվա ընթացքում պետության կողմից մատուցվող ծառայությունների 80-90 տոկոսն իրականացնել առցանց կամ սեղմ ժամկետում՝ մեկ օրվա ընթացքում: Դա հեքիաթ չէ, նշեց նախարարը, դրա իրականացումն «այնքան էլ հեռու չէ»: Նախարարն արձանագրեց, որ 100 տոկոսով թվայնացված է իրավաբանական անձանց ռեգիստրը, թվայնացված են քաղաքացիների հաշվառման ու անշարժ գույքի համակարգերը, սկսվել է քաղաքացիական կացության ակտերի թվայնացումը և էլեկտրոնային նոտարի համակարգի ներդրման գործընթացը: «Տեղեկանք բեր, որ քեզ տեղեկանք է պետք» վիճակներից ձերբազատվելը լինելու է արդարադատության նախարարության գլխավոր թիրախը եկող և հաջորդող տարիների ընթացքում:

Նոտարիատի համակարգը, նախարարի գնահատմամբ, առաջիններից մեկն է հայաստանյան իրականության մեջ, որտեղ 0 տոկոս ստվերայնություն կա՝ թեև առկա է գործարքների թվի կրճատում, սակայն ս.թ. առաջին 8-9 ամիսների տվյալներով կա վճարված հարկերի 18 տոկոսանոց աճ: «Մենք չենք կարող ասել, որ մի գին է սահմանվում, այլ գին՝ վճարվում: Մենք գրեթե ձերբազատվել ենք հերթերից»,- ասաց նախարարն՝ ընդգծելով, որ այս համակարգի զարգացման տեսլականի համաձայն, նոտարիատը պետք է լինի տնտեսական հարաբերություններում գլխավոր կայունության էլեմենտներից մեկը: Արդեն իսկ պատրաստ է համակարգի զարգացման հայեցակարգը, մինչև հաջորդ տարվա ավարտը «մենք կունենանք փոփոխված օրենսդրություն», ինչը կհանգեցնի նոր նոտարական համակարգի կայացմանը: Նոտարների թիվը մինչև 2014-2015թթ. Հայաստանում պետք է հասցվի 100-ի, ներկայումս երկրում կա 85 նոտար:

Անցնող տարում ամենաշատ քննարկված ու ամենախոցելի քրեակատարողական համակարգում շատ արագ փոփոխություններ հնարավոր չէ անել, քանի դեռ լուծված չեն առկա մի շարք խնդիրները: Խնդիրների թվում են՝ ենթակառուցվածքների բարելավում, կադրերի խնդրի լուծում ու նոր մտածողության արմատավորում, ըստ որի դատապարտյալը մարդ է, որ ուղղվելու և հասարակությանը նորմալ ինտեգրվելու հնարավորություն պետք է ունենա: Խնդիրներից մեկի լուծմանն է ուղղված եկող տարվա ընթացքում 400-տեղանոց նոր քրեակատարողական հիմնարկի շահագործման հանձնելը. այն առաջին հերթին կլուծի կալանավայրերի գերբնակեցվածության խնդիրը: Նախարարը հույս հայտնեց, որ մինչև հաջորդ տարեվերջ կընդունվի պրոբացիոն ծառայության ողջ օրենսդրական փաթեթը և 2014թ. հունվարից այդ ծառայությունը կգործի: Նախարարը քրեակատարողական համակարգում գլխավոր խնդիր է համարում դատապարտյալների աշխատանքով զբաղվածության ապահովումը, որի ուղղությամբ քայլեր են կատարվում՝ 2011թ. աշխատանքով զբաղված էին 160, 2012թ. 310 հոգի, իսկ եկող տարվա թիրախը այդ թիվը 550-600-ի հասցնելն է:

Բոլոր խնդիրներով հանդերձ՝ դրական տեղաշարժեր ու դրական միտումներ առկա են դատական համակարգում: Նախարարը ասվածի վկայությունն է համարում Մատաղիսի գործով արդարացման դատավճիռը՝ այն ցույց տվեց, որ դատական իշխանությունը կարող է դեմ գնալ մեղադրանքը պաշտպանող կողմին և այլ որոշում կայացնել: Եկող տարի պետք է լուծվի դատավորին ներկայացվող պահանջների, դատավորների առաջխաղացման չափորոշիչների հստակեցման հարցը: Դատական համակարգում բարեփոխումների ինդիկատորը պետք է որոշվի համակարգի անկախության և հասարակության առջև պատասխանատվության ինդիկատորի բարձրացմամբ՝ դրանք կներդրվեն, և ըստ այդմ պարզ կլինի առաջխաղացում կա՞ համակարգում, թե ոչ:

Նախարարը իրավական թեմաներին հաճախակի անդրադարձող «Panorama.am», «Hetq.am», «Iravaban.net» լրատվական կայքէջերի, «Առավոտ», «Ժողովուրդ» թերթերի, «նոր շունչ բերած» «Armnews» հեռուստաընկերության խմբագրակազմերին, Ցմահ դատապարտվածների խնդիրներով զբաղվող քաղաքացիական նախաձեռնության ու Սախարովի անվան հիմնադրամի ներկայացուցիչներին հանձնեց իր շնորհակալագրերն ու դատապարտյալների ձեռքով պատրաստված հուշանվերները: Նա ընդգծեց, որ միշտ չէ, որ իր կարծիքը համընկել է լրագրողների կարծիքի հետ և միշտ չէ, որ «շատ հաճելի է եղել լսել»:

Իսկ նախարարի ամանորյա բարեմաղթանքներն երկուսն են՝ հանրային կյանքում արդարության զգացողության և սահմանների անվտանգության մակարդակի բարձրացում՝ դրանցից է կախված նաև մյուս խնդիրների լուծումը:

Լուսանկարը՝ «Արմենպրես» լրատվական գործակալության