Փաստ ինֆո

Ազգային ժողովը դեկտեմբերի 17-ին մեկնարկած արտահերթ նստաշրջանի առաջին նիստում առաջին ընթերցմամբ ընդունեց «Շրջանառության հարկի մասին» օրինագիծը և հարակից մի շարք օրենքներում փոփոխությունների և լրացումների փաթեթը:

Ըստ նախագծի, շրջանառության հարկն առևտրային կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից իրականացվող գործունեության համար պետական բյուջե վճարվող` ավելացված արժեքի հարկին (ԱԱՀ) և (կամ) շահութահարկին փոխարինող ուղղակի հարկ է:

Ինչպես ԱԺ վերջին քառօրյայում, ներկայացնելով կառավարության այս օրենսդրական նախաձեռնությունը, նշել էր հիմնական զեկուցող` ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Սուրեն Կարայանը, «Շրջանառության հարկի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով տարեկան կտրվածքով մինչև 58,35մլն դրամ (առանց ԱԱՀ-ի) իրացման շրջանառություն ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտների համար ներդրվում է շրջանառության հարկի համակարգ, որի կիրառությունը ենթադրում է, որ հարկային պարտավորությունը հաշվարկվելու է պարզ հարկային հաշվառմամբ` շրջանառության նկատմամբ որոշակի տոկոսներով:

Մասնավորապես, նախագծով առաջարկվում է շրջանառության հարկի հետևյալ դրույքաչափերը. առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեություն իրականացնողների համար շրջանառությունից 3,5 տոկոս, վարձակալությունից եկամուտներ, տոկոսներ, ռոյալթիներ, ակտիվների (այդ թվում` անշարժ գույքի) oտարումից եկամուտներ՝ 10 տոկոս, նոտարական գործունեությունից ստացվող եկամուտների համար՝ 20 տոկոս, այլ գործունեությամբ զբաղվողների համար շրջանառությունից՝ 5 տոկոս։

Շրջանառության հարկ վճարողները շրջանառության հարկի գծով հաշվարկները հարկային մարմին ներկայացվելու են և դրանց հիման վրա հարկի գումարները վճարվելու են եռամսյակային պարբերականությամբ, այսինքն` տարեկան կներկայացնեն ընդամենը 4 հաշվարկ-հաշվետվություն և 4 անգամ էլ կվճարեն իրենց հարկերը։

Վերացվում է ծախսերի հաշվառման համակարգը. այսուհետ շրջանառության հարկ վճարողները ստիպված չեն լինի հաշվառել և փաստաթղթերով հիմնավորել իրենց ծախսերը։

Ըստ Ս. Կարայանի, շրջանառության հարկ վճարողների հարկային բեռը թեթևացնելու և հարկային հաշվառումը պարզեցնելու նպատակով նախագծով առաջարկվում է, որ շրջանառության հարկ վճարողներն ազատվում են շուկայից առանց փաստաթղթերի կատարվող ձեռքբերումների գծով, որպես հարկային գործակալ, եկամտային հարկի գծով հարկային պարտավորությունները կատարելուց։

Բոլոր այն դեպքերում, երբ փոքր սուբյեկտները ձեռքբերումներ են իրականացնում շուկայից և, այսօրվա գործող օրենսդրության համաձայն, պետք է, որպես հարկային գործակալ, վճարեն 11% եկամտային հարկ: Շրջանառության հարկ վճարողներն ազատվում են այս հարկային բեռից։

Այս տնտեսվարողները նաև ազատվում են առաքվող, տրամադրվող կամ տեղափոխվող ապրանքների ու արտադրանքի գծով առաքումների գրքեր վարելու պարտավորությունից:

Նշենք, որ նախագծի առաջին ընթերցմամբ ընդունվելուն ձեռնպահ քվեարկեց «Բարգավաճ Հայաստան», դեմ` ընդդիմադիր «Հայ ազգային կոնգրես», ՀՅԴ և «Ժառանգություն» խմբակցությունները: Պատճառն այն էր, որ չնայած նրան, որ Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վարդան Այվազյանը հայտնել էր, թե հանձնաժողովում նախագծի վերաբերյալ երեք քննարկումներ են կայացել, և առաջարկությունները մեծամասամբ ընդունվել են կառավարության ներկայացուցչի կողմից, այդուհանդերձ դրանք քվեարկության դրված օրենսդրական փաթեթում ներառված չէին: