Փաստ ինֆո

ՀՀ գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանի մոտ այսօր տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են Հայաստանի ազգային գրադարանի, Շիրակի մարզի Մեծ Մանթաշի միջնակարգ դպրոցի և Մասիսի թիվ 5 ավագ դպրոցի վարչական շենքերի հիմնանորոգման համար ՀՀ պետական բյուջեով  հատկացված գումարների օգտագործման ընթացքում արձանագրված չարաշահումների դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործերի քննությամբ ի հայտ եկած հիմնախնդիրները:

Այդ մասին «Pastinfo.am»-ին տեղեկացրեց ՀՀ գլխավոր դատախազի մամուլի քարտուղար Սոնա Տռուզյանը, նշելով, որ խորհրդակցությանը մասնակցել են ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Ա. Թամազյանը, ֆինանսների նախարար  Վ. Գաբրիելյանը, քաղաքաշինության նախարար Ս. Թադևոսյանը, գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչության պետ Ա. Նիկողոսյանը, ՀՀ ոստիկանության քննչական գլխավոր վարչության ՀԿԳ քննության վարչության պետ Վ. Հարությունյանը, քաղաքաշինության նախարարության քաղաքաշինական ծրագրերի իրականացման գրասենյակի ղեկավար Հ. Սարգսյանը, ֆինանսների նախարարության  վերահսկողական տեսչության պետ Ս. Ղարիբյանը, նշված քրեական գործերով քննությունն իրականացնող քննիչը, դատավարական հսկողություն իրականացնող դատախազը և պատասխանատու պաշտոնատար այլ անձինք:

«Քրեական գործերի նախաքննության ընթացքում ի հայտ են եկել մի շարք խնդիրներ, որոնք լուրջ մտորելու տեղիք են տալիս, քանզի վերաբերում են ոչ միայն նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի հիման վրա կապալառու կազմակերպությունների կողմից կատարված շինարարության ընթացքում թույլ տրված հավելագրումներին, որակին, այլ նաև՝ ի սկզբանե նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի ճիշտ կազմմանը, այսինքն՝ կապալառու կազմակերպություններին ճիշտ առաջադրանք տալուն»,-  խորհրդակցության ընթացքում հայտարարել է ՀՀ գլխավոր դատախազը՝ արձանագրելով, որ, ըստ քննության տվյալների, պետական բյուջեից հատկացված  գումարները որոշ դեպքերում ոչ նպատակային են օգտագործվում, այլ խոսքով՝ փոշիացվում են՝ սխալ, ոչ լիարժեք առաջադրանքի հետևանքով:

Անդրադառնալով ազգային գրադարանի հիմնանորոգման աշխատանքներում արձանագրված չարաշահումների դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործին՝ քննիչը տեղեկացրել է, որ  կատարողական  ակտերի կազմման ճշտության ստուգմամբ պարզվել է, որ  2008-2011թթ. կապալառու կազմակերպության կողմից կազմվել են 691.953.490 դրամի կատարողական ակտեր, ընդունման-հանձնման արձանագրություններով ֆինանսների նախարարությունը վճարել է 668.579.600 դրամ, իսկ 23.373.890 դրամը չի վճարել՝ կապալառուի կողմից ներկայացված աշխատանքները կատարված չլինելու պատճառաբանությամբ:

Ընդհանուր առմամբ հավելագրումների միջոցով, քննության տվյալներով,  պետությանը պատճառված վնասը ներկայումս կազմում է  36.880.200 դրամ: Քննարկման փուլում է կաղնու փայտից պատուհանների տեղադրման, գրադարանի պատերը սոսնձաներկից մաքրելու, ինչպես նաև՝ գրադարանի մուտքից դեպի Տերյան փողոց տանող հատվածի շինարարական աշխատանքների համար նախատեսված շուրջ 40 մլն դրամի արդյունավետ օգտագործման հարցը:

Սակայն ամենակարևոր խնդիրը  շենքի սեյսմակայունության հարցն է: «Հայսեյսմշին և ԿՊ ԳՀԻ» ԲԲ ընկերության եզրակացության համաձայն՝ գրադարանի շենքը 3-րդ աստիճանի վթարային կառույց է և անհրաժեշտ է իրականացնել սեյսմազինվածության բարձրացմանն ուղղված միջոցառումներ: Բացի այդ, առկա է հակահրդեհային համակարգի ներդրման կարիք: Իսկ նշված աշխատանքներն իրականացնելու դեպքում հիմնանորոգման համար ծախսված հարյուրավոր միլիոնները դառնում են անիմաստ:  ՀՀ գլխավոր դատախազը  վարույթն իրականացնող մարմնի առաջ խնդիր դրեց պարզել նախ՝ որքանով է կապալառու կազմակերպությունը արդյունավետ իրականացրել  պայմանագրով ստանձնած պարտավորությունները և հետո՝ ինչու պետության անունից պատվերը ձևակերպած համապատասխան պաշտոնատար անձինք առաջադրանքը ճիշտ չեն կազմել:

«Եթե շենքը սեյսմակայուն չէ, ապա ինչու է քաղաքաշինության նախարարությունը հիմնանորոգման խնդիր դրել՝ առանց սեյսմազինվածությունը բարձրացնելու առաջադրանքի: Նման պայմաններում, ակնհայտ է, որ եթե անգամ կապալառու կազմակերպությունը պատշաճ իրականացնի ստանձնած պարտավորությունը և փոխհատուցի պետությանը պատճառված վնասը, որը, ըստ ստուգման արդյունքների կազմում է մի քանի տասնյակ միլիոն դրամ, ապա միևնույն է գրադարանի հիմնանորոգման համար պետական բյուջեից  հատկացված հարյուրավոր միլիոնի դրամի ֆինանսավորումը դառնում է ոչ նպատակային, քանզի սեյսմազինվածությունը բարձրացնելուն ուղղված աշխատանքները կատարելուց հետո նախկինում կատարված հիմնանորոգումը կարժեզրկվի և կրկին վերանորոգում իրականացնելու անհրաժեշտություն կառաջանա»,- հայտարարել է ՀՀ գլխավոր դատախազը՝ ավելացնելով. «ակնհայտ է, որ կապալառու կազմակերպությունից չենք կարող պահանջել մի աշխատանք, որպիսի առաջադրանք չի տրվել, և վարույթն իրականացնող մարմինը պետք է պարզի, թե ինչու նման առաջադրանք չի տրվել: Կամ գործ ունենք չարամիտ դիտավորության հետ կամ էլ, մեղմ ասած, պաշտոնեական անփութության, անբարեխիղճ վերաբերմունքի, որի հետևանքով պետությանը պատճառվել են առանձնապես խոշոր չափերի վնաս»:

Նույն խնդիրը վերաբերում է նաև  Մասիս քաղաքի թիվ 5 ավագ դպրոցին, քանզի  նախագծանախահաշվային փաստաթղթերում չեն նախատեսվել  սեյսմազինվածության բարձրացման կամ ուժեղացման միջոցառումները: Մինչդեռ նախագծման փուլում կառույցի վնասվածության աստիճանը գնահատվել է  2-րդ աստիճանի, իսկ 2012թ. սեյսմիկ պաշտպանության ծառայությունը շենքի վնասվածության աստիճանը գնահատել է արդեն  3-րդ աստիճանի՝ անբավարար՝ առաջարկելով շահագործումն իրականացնել կառույցի ուժեղացումից և վերակառուցողական աշխատանքներից հետո: Հետևապես շենքի հիմնանորոգման համար ծախսված գումարները դառնում են ոչ նպատակային, քանզի այն վթարային է:  Ինչ վերաբերում է Մեծ Մանթաշի դպրոցին, ապա այս դպրոցի շենքը նույնպես ունի  սեյսմակայունությունը բարձրացնելու անհրաժեշտություն, բայց ի տարբերություն վերը նշված երկու դեպքերի, այդ առաջադրանքը տվյալ դեպքում ներառված է եղել  նախագծանախահաշվային փաստաթղթերում, ինչը, սակայն, պատշաճ չի կատարել կապալառու կազմակերպությունը: Արդյունքում՝ եթե նախկինում շենքի վնասվածության  աստիճանը գնահատվել է 2-րդ աստիճանի, ապա 2012 թվականին արդեն 3-րդ աստիճանի՝ անբավարար,   և պիտանի չէ շահագործման համար:
 
Խորհրդակցության ընթացքում ՀՀ գլխավոր դատախազը  հանձնարարեց ոստիկանության քննչական գլխավոր վարչության ՀԿԳ քննության վարչությանը  ապահովել քրեական գործերով քննության բազմակողմանիությունը, լրիվությունն ու օբյեկտիվությունը և համարժեք իրավական գնահատական տալ ոչ միայն կապալառու կազմակերպությունների պատասխանատու անձանց գործողություններին՝ ստանձնած պայմանագրային պարտավորությունները ոչ պատշաճ իրականացնելու և հավելագրումներով կատարողական ակտեր ներկայացնելու համար, այլ նաև բոլոր այն պաշտոնատար անձանց գործողություններին, որոնց հետևանքով  նախագծանախահաշվային փաստաթղթերը կազմվել են թերի, ինչի արդյունքում էլ պետության հատկացրած գումարներն օգտագործվել են ոչ նպատակային: Միաժամանակ հանձնարարվեց դատախազական հսկողություն իրականացնող դատախազներին՝ խորհրդակցության արդյունքներով մշակել  նախաքննության աշխատանքային վարկածներ և հետամուտ լինել, որպեսզի քննության շրջանակներում նշանակվեն անհրաժեշտ բոլոր փորձաքննությունները՝ պարզաբանման ենթակա հարցերի պատասխանները ստանալու համար, ապահովել քրեական գործի նախաքննության օրինականությունը: