Փաստ ինֆո

2011 թ. անչափահասների նկատմամբ` երկրից դուրս իրականացված թրաֆիքինգի երկու դեպք է բացահայտվել: Մեկը սեռական շահագործում Թուրքիայում, մյուսը` աշխատանքային շահագործում ՌԴ-ում: Երկու դեպքում էլ շահագործման են ենթարկվել 17-ամյա աղջիկներ:

Այդ մասին «Pastinfo.am»-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց People in need կազմակերպության թրաֆիքինգի և միգրացիոն ծրագրերի ղեկավար Տաթևիկ Բեժանյանը: Ըստ նրա` Թուրքիայում շահագործման դեպքը դատաքննության փուլում է, իսկ ՌԴ-ում շահագործման դեպքը` նախաքննության:

«Երկրներ կան, որոնցում անչափահասների շահագործմամբ գումար են աշխատում: Բարեբախտաբար, Հայաստանն այդ երկրների թվին չի պատկանում: Թեև ցավոք մեր երկիրն էլ զերծ չի մնացել այդ հանցագործության դրսևորումներից »,- նշեց մեր զրուցակիցը:

Չնայած երկու դեպքերի բացահայտմանը` փորձագետն անչափահասների թրաֆիքինգի առումով նախադրյալներ Հայաստանում չի տեսնում:

«Հայաստանից երեխա դուրս բերելը բավականին դժվար է, բազմաթիվ փաստաթղթեր, ծնողի համաձայնություն է հարկավոր»: Սակայն ըստ նրա` անչափահասների թրաֆիքինգի անգամ մեկ դեպքը Հայաստանի պարագայում շատ է: Փորձագետի հետ համակարծիք է ԵԱՀԿ Երևանի գրասենյակի հակաթրաֆիքինգային ծրագրի փորձագետ Դավիթ Թումասյանը: Ըստ նրա` անչափահասների արտահանման որևէ դեպք նախկինում չի գրանցվել: Ինչ վերաբերում է բացահայտված երկու դեպքերին, ապա նրա կարծիքով՝ քանի դեռ չկա մեղադրական դատավճիռ՝ հաշվի առնելով անմեղության կանխավարկածը, չենք կարող հաստատել, որ անչափահասի թրաֆիքինգ է տեղի ունեցել  Հայաստանից դուրս:

Դ. Թումասյանի խոսքով՝ այս հանցագործությունը շարունակում է մնալ լատենտային, ինչը որոշ դեպքերում հետևանք է հոգեբանական  առանձնահատկությունների:

Օրինակ ծնողը մտածում է` ավելի լավ է տեղի ունեցածը թաքցնեմ ընտանիքի ներսում, ընտանիքի «կեղտը» դուրս չհանեմ: Այդ պատճառով, ցավոք, չենք իմանում տեղի ունեցող դեպքերի մասին:  Չնայած հասարակության իրազեկվածության, գիտելիքների պակասին՝ փորձագետները թրաֆիքինգի դեմ պայքարը դրական, իսկ իրավիճակն էլ վերահսկելի են գնահատում:

«Անչափահասների թրաֆիքինգի բացահայտումների ավելացումը ոստիկանության նպատակաուղղված աշխատանքների արդյունք է: Նրանք արդեն գիտակցել են խնդրի առարկան, սկսել են բացահայտել ավելի մեծ ուշադրությամբ»,- նշեց Դ. Թումասյանը:

Իրավաբանի խոսքով՝ թրաֆիքինգի դեմ պայքարին մեծապես նպաստեց օրենսդրության կարգավորումը: ՀՀ-ում թրաֆիքինգը հանցագործություն համարվեց 2003 թվականից, երբ ընդունվեց գործող Քրեական օրենսգիրքը:

«Այն համապատասխանեցվեց միջազգային չափորոշիչներին, առանձնացվեց առանձին հոդված 132.2 երեխաների թրաֆիքինգի առումով, նաև տեղի ունեցան խստացումներ: Օրինակ՝ նախկինում երբ անչափահասին ներգրավում էին մարմնավաճառության մեջ, արարքը որակվում էր որպես շահադիտական դրդումներով պոռնկության մեջ ներգրավել: Հիմա տվյալ արարքը որակվում է որպես անչափահասի թրաֆիքինգ»:

Իսկ Տ. Բեժանյանի կարծիքով՝ հայաստանյան օրենսդրությունը շատ ավելի լավ վիճակում է, քան մեր հարևաններինն է: «Օրինակ՝ ԱՄՆ պետդեպարտամենտի զեկույցում Վրաստանը առաջին լավագույն երկրների թվին է պատկանում, Հայաստանն ու Շվեյցարիան՝ երկրորդ: Մենք այդ հանցագործության դեմ պայքարելու առումով նույնիսկ ավելի շատ աշխատանք ենք տանում, քան առաջին սանդղակում գտնվող շատ երկրներ»,- խոսքն ամփոփեց Տ. Բեժանյանը: