Փաստ ինֆո

2012թ. առաջին 9 ամիսների տվյալներով հանրապետությունում արձանագրվել է սուտ մատնության 80 դեպք՝ 2010 և 2011թթ. նույն ժամանակահատվածում այդ դեպքերը եղել են համապատասխանաբար՝ 70 և 89: Այս մասին «Փաստինֆո»-ին հայտնեցին ոստիկանության հասարակայնության հետ կապերի և լրատվության վարչությունից:

ՀՀ դատական դեպարտամենտի միջազգային համագործակցության և հասարակայնության հետ կապերի ծառայության պետ Արսեն Բաբայանի փոխանցմամբ, «ՀՀ դատական համակարգ» տվյալների բազայի համաձայն` 2012թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին դատարաններում քննվել է 27 գործ, դատապարտվել է 27 անձ, 1 անձ արդարացվել է: 2010թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին քննվել էր 17 գործ, դատապարտվել 17 անձ, իսկ 2011թ. նույն ժամանակահատվածում քննվել է 23 գործ, դատապարտվել է 28 անձ:

Փաստաբան Ինեսսա Պետրոսյանի տպավորությամբ, դատաիրավական պրակտիկայում վերջին տարիներին է կիրառվում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 333-րդ հոդվածը՝ Սուտ մատնությունը, նախկինում հոդվածն այդքան կիրառվող հոդված չէր և այդքան տարածում չուներ:

Ըստ փաստաբանի՝ արարքի ճիշտ որակման հարցում կարևոր է, որպեսզի նախաքննական մարմինը խորությամբ քննի ու նախևառաջ պարզի, թե անձը գիտակցե՞լ է, որ իր տրամադրած տեղեկատվությունը կեղծ է, եթե այո, ապա արարքը կարող է որակվել որպես հանցագործության մասին սուտ մատնություն կատարել: «Որպես կանոն, մարդիկ իմանում են, որ իրենց տրամադրած տեղեկությունները ճիշտ են, ուղղակի լինում են դեպքեր, երբ որ իրենք վախենում են ինչ-ինչ նկատառումներից ելնելով՝ նշել դրանց աղբյուրը և դա կարող է պատճառ հանդիսանալ մեղադրանքի առաջադրման համար: Նախաքննական մարմինը ինքը պետք է զբաղվի, կարողանա պարզել աղբյուրը, ինչը շատ դեպքերում չեն կարողանում պարզել, և ապացուցման բեռն ընկնում է տեղեկություն հայտնողի վրա՝ անձը մեղադրվում է սուտ, կեղծ տեղեկություն հայտնելու մեջ»,- նշեց Ի. Պետրոսյանը:

Իսկ փաստաբան Ամալյա Ավագյանն իր փաստաբանական պրակտիկայում հանդիպել է մի դեպքի, երբ անձը հայտնել է, որ իր գույքը գրավադրելու համար ոչ թե լիազորագիր է կազմվել, այլ առուծախի պայմանագիր՝ մարդը չի իմացել, թե ինչ են տալիս իրեն ստորագրելու, և տուժող ճանաչվելու փոխարեն անձը մեղադրվել է սուտ մատնություն կատարելու մեջ: Դատաքննության փուլում այդ հոդվածով մեղադրանքը հանվեց մեղադրանքի ծավալից, սակայն նախաքննության ողջ ընթացքում՝ 6 ամիս, անձը գտնվեց կալանքի մեջ:

Միաժամանակ զավեշտի ու ողբերգության երանգներ ունի մեկ այլ «հանցագործության» դեպք, երբ ուսանողը հայտնել էր, որ հեռախոսը մոռացել է տաքսի մեքենայի մեջ, նրա նկատմամբ «մի կերպ կիրառվել էր գրավ որպես խափանման այլընտրանքային միջոց»: Ի վերջո հեռաալիքային որոնման միջոցով հայտնաբերվել էր անձը՝ տաքսի մեքենայի մեկ այլ ուղևորը, ով «վերցրել էր» հեռախոսը, և գործը կարճվել էր:

Նշենք, որ քրեական օրենսգրքի հիշյալ հոդվածի առաջին մասը՝ հանցագործության մասին սուտ մատնությունը, եթե անձը գործել է` գիտակցելով, որ իր տրամադրած տեղեկատվությունը կեղծ է, պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով՝ մեկից երեք ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով:

Իսկ հոդվածի երկրորդ մասով՝ ծանր կամ առանձնապես ծանր հանցագործության մեջ մեղադրելով, մեղադրանքի արհեստական ապացույցներ ստեղծելով զուգորդված կամ շահադիտական դրդումներով կատարվելու դեպքում պատժվում է ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը հինգ տարի ժամկետով: