Փաստ ինֆո

2012 թ. Համաշխարհային բանկի կողմից ներկայացված պաշտոնական վիճակագրական տվյալներով` աշխարհում անտառների անօրինական հատումների մեծ մասը բաժին է ընկնում Ինդոնեզիային, Մադագասկարին և Արևմտյան Աֆրիկայի երկրներին:

ՀԲ հրապարակած զեկույցի համաձայն` անօրինական անտառահատումների արդյունքում օրինախախտների անօրինական եկամուտները հասնում են տարեկան 15 մլրդ ԱՄՆ դոլարի: Ընդ որում, անօրինական անտառահատումները մեծապես իրականացնում են կազմակերպված հանցավոր խմբերը:

Հայաստանի անտառները ևս ապահովագրված չեն նմանօրինակ «արշավախմբերից»: Վերջին դեպքը նոյեմբերի 7-ին էր, երբ Սևան-Գավառ մայրուղուց ոստիկանության կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի և քրեական հետախուզության գլխավոր վարչությունների ծառայողների ձեռնարկած օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում՝ ապօրինի ծառահատում կատարելու կասկածանքով, բերման ենթարկվեցին 1949 թ. ծնված Էդիկ Թամրազյանը և 1974 թ. ծնված Դավիթ Հարությունյանը և Թամրազյանի վարած «ՄԱԶ-5549» մակնիշի բեռնատարը:

Մեքենայի զննությամբ բեռնախցում հայտնաբերվել է ընդհանուր 441.000 դրամ արժողությամբ 2,1 խմ հաճարի կիսաչոր վառելափայտ և նույն ծառատեսակի 4,2 խմ տախտակ, որոնց վերաբերյալ փայտանյութի տեր Դ. Հարությունյանը համապատասխան փաստաթղթեր չի ներկայացրել:

Միամտություն կլինի մտածել, որ սա նրանց սեփական նախաձեռնությունն է եղել, կամ էլ առաջին և միակ դեպքը: Հարցին իրավական գնահատական կտան իրավապահ մարմինները, սակայն կա մեկ այլ վտանգ, որն ուղղակիորեն սպառնում է մեր ազգային անվտանգությանը:

Մասնավորապես` անտառահատումը անկախ նրանից՝ այն կազմակերպվա՞ծ, թե տարերային բնույթ է կրում, հարցականի տակ է դնում մարդկանց անվտանգությունը, քանի որ անտառապատ գոտիների վերացումն ազդում է նաև կենդանական աշխարհի կյանքի, կենցաղի ու վարքագծի վրա:

Մասնավորապես անտառներում բնակվող կենդանիները կորցնում են կողմնորոշումը, կեր փնտրելու նպատակով դուրս են գալիս այսպես ասած՝ բաց միջավայր և սկսում են հարձակվել մարդկանց ու տնտեսությունների վրա:

Սա դժվար թե առանձնապես անհանգստացնի ապօրինի ծառահատումներով զբաղվողներին, բայց գյուղական համայնքների համար գայլերի հարձակումներին դիմակայելը կյանքի ու մահվան կռիվ է դարձել:

Սկսած 2011 թվականից գայլերի թվաքանակի կարգավորման համար Կառավարությունը ՀՀ բնապահպանության նախարարությանը գումար է հատկացնում: 2012 թ. այդ գումարը կազմել է 20 մլն դրամ: Որսած յուրաքանչյուր գայլի դիմաց բնապահպանության նախարարությունը որսորդին վճարում է 100 հազար դրամ: Առաջին հայացքից ամեն ինչ արվում է գայլերի «արշավներից» մարդկանց փրկելու համար, բայց դա ընդամենը առաջին հայացքից:

«Pastinfo.am»-ի այն հարցին, թե անտառահատումները ի՞նչ ազդեցություն են ունենում կենդանիների վարքագծի վրա, ՀՀ բնապահպանության նախարարության կենսառեսուրսների կառավարման գործակալության պետ Արտաշես Զիրոյանը պատասխանեց. «Ինչպես բոլոր բնական էկոհամակարգերը, այնպես էլ անտառային էկոհամակարգը մեծ ազդեցություն է թողնում կենդանական աշխարհի, հատկապես` խոշոր ողնաշարավոր կենդանատեսակների կենսագործունեության վրա:

Անտառային կենսազանգվածը համարվում է կենդանատեսակների համար որպես սնման միջոց և բնակմիջավայր: Ուստի ինտենսիվ անտառահատումներից խիստ տուժում են ինչպես թռչնաշխարհը, այնպես էլ խոշոր ողնաշարավոր կենդանատեսակները: Էկոհամակարգերի տարրերի կառուցվածքային փոփոխությունն իր հերթին դառնում է սննդային շղթայի ֆունկցիոնալ խախտման պատճառ»:

2012 թ. մայիսի 24-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ բնապահպանության նախարար Արամ Հարությունյանին զարմացրել էր այն, որ վերջին օրերին մարզերում գայլերը հարձակվում են գյուղացիների ոչխարների վրա:

«Մեզ համար անսովոր է, ձմեռային սեզոն չէ, կերի խնդիր չկա, սակայն տարբեր առիթներով տեղեկանում ենք գայլերի հարձակման մասին»,- ասել էր նախարարը:

Նրա տեղեկացմամբ` եթե անհրաժեշտություն և մարզպետարանների կողմից առաջարկություն լինի, նախարարությունը գայլերի որս կատարելու լրացուցիչ թույլտվություն կտա:

Ստացվում է, որ ապօրինի ծառահատումները կրկնակի հարված են հասցնում պետությանը: Նախ խախտվում է էկոհամակարգի հավասարակշռությունը, որն ուղղակիորեն սպառնում է հասարակության անվտանգությանը, երկրորդ, որն ամենազավեշտալին է` պետական մարմինները հարցն արմատապես լուծելու փոխարեն, նորից գնում են «հատվածային լուծումների» ճանապարհով: Շրջանցում են պրոբլեմն առաջացնող հիմնական պատճառը, նորից հույսը դնում պետական միջոցների վրա և պետբյուջեի գումարների հաշվին գյուղացու ուսերին դնում սեփական անվտանգության ապահովման հարցը:

Արմինե Գրիգորյան