Փաստ ինֆո

1995թ. փետրվարից 1997թ հուլիս ամիսն ընկած ժամանակաշրջանում Երևանի ոսկերչական գործարանը դեռ պետական էր: Այսինքն՝ այն տնօրեն Վաչագան Հարոյանի, պահեստապետ Նորայր Հովհաննիսյանի և, առավել ևս, գործարանի նյութատեխնիկական մատակարարման բաժնի պետ Ռուբիկ Ավետիսյանի սեփականությունը չէր: Պետական էր: Իրենք, ուրեմն, ձեռնարկության կայք-ունեցվածքի և բոլոր տեսակի հնարավորությունների պահպանությունն իրականացնող պատասխանատուներն էին, պետության կողմից վստահված անձինք:

Ո՞վ կմտածեր, որ գործարանին տիրություն անողների, այն էլ պետության կողմից նշանակված պատասխանատու ղեկավարների միտքը «ծուռ է» իրենց պահ տվածի նկատմամբ:

Օրինակ, ինչու՞ պիտի Ռուբիկ Ավետիսյանը գործարանից Ջրվեժի իր ամառանոց տեղափոխեր բետոնե սալեր, ցեմենտ, խողովակ, մարմարի սալեր, տարբեր տրամաչափի փականներ, վառելիքի ցանկացած տեսակ՝ սկսած հեղուկ գազից՝ վերջացրած՝ բենզինով և այլն: Ընդհանուր առմամբ, 2 մլն 262 հազար 522 ՀՀ դրամի ապրանք:

Կամ, ասենք ոսկերչական գործարանի մեկ հատը՝ մոտ 70 դրամ 32 լումա արժեքով հոլոգրաֆ տիպի պիտակները:

Ռ. Ավետիսյանը իմացավ, որ ձեռնարկության պահեստապետ Նորայր Հովհաննիսյանն ունի 5000 հատ այդպիսի պիտակների պակասորդ: Դե արի ու հասկացիր ինչու՞ պիտի նրան հորդորեր, որ ձեռնարկության փոխտնօրենին դրանց կորչելու մասին սուտ տեղեկություններ հայտնի՝ դրանով իսկ կասեցնելով կորած պիտակները գտնելու ուղղությամբ հնարավոր միջոցառումների ձեռնարկումը: Կամ ինչու՞ ընդամենը մեկ տարում, 1996-1997թթ. ընթացքում, հոլոգրաֆ տիպի պիտակների կորուստի ծավալը պիտի հասներ 23 հազար 2 հատի, որը գումարային արտահայտությամբ կազմում է 1մլն 617 հազար 277 ՀՀ դրամ:

Եվ հոլոգրաֆ պիտակների այս «գործարքները» նյութական պատասխանատու այս մարդկանց մոտ նոր օրինախախտումների հիմքեր են ձևավորում: Նրանք համատեղ սկսում են կեղծ փաստաթղթեր կազմել, որպեսզի ծածկեն այդ պակասորդները: Օրինակ, կազմում են մի ակտ, որի համաձայն 15 հազար հատ հոլոգրաֆ պիտակ թափվել է յուղի մեջ և դարձել անպետք: Ակնհայտ կեղծ փաստաթուղթը նրանք հանձնում են ձեռնարկության տնօրեն Վաչագան Հարոյանին, որն էլ թեթև ձեռքով այն «օրինականացնում» է իր ստորագրությամբ:

Այս ամենը երկար կձգվեր, եթե, ի վերջո, այս ձգձգվող զեղծարարությունների ու գողությունների շարանը չգրավեր իրավապահ մարմինների ուշադրությունը:

Երևանի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ համայնքների առաջին ատյանի դատարանը քննում է ոսկերչական գործարանին պատկանող պետական ունեցվածքի գողությանը վերաբերող գործը: Երեք մեղադրյալներից երկուսը կանգնում են դատարանի առաջ և ենթարկվում պատասխանատվության: Բայց երրորդ մեղադրյալի` Ռուբիկ Ավետիսյանի մասով գործն անջատվում և կասեցվում է` մինչև... մեղադրյալի հայտնաբերվելը...

Ռուբիկ Ավետիսյանը խույս էր տվել արդարադատությունից և անհայտացել...:

Անցան տարիներ: Առաջ գնացող կյանքը ենթադրում էր նաև իրավական դաշտի համապատասխանեցում նոր իրավիճակներին: 2006թ.-ի մարտի 21-ին Երևանի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը Ռուբիկ Ավետիսյանի արարքները համապատասխանեցնում է 2003թ.-ի ապրիլի 18-ին ընդունված նոր օրենսգրքի դրույթներին: Նրա նկատմամբ խափանման միջոց ընտրված կալանքը, սակայն, մնում է անփոփոխ և նրան գտնելու ուղղությամբ հետախուզումը շարունակվում է:

Այսպես, տարին գլորվում էր տարու ետևից: Այդ ընթացքում Ռուբիկ Ավետիսյանի գործի և օրենսդրական փոփոխությունների համապատասխանեցման ևս մի քանի անհրաժեշտություններ առաջացան, ինչը և դատական մարմինները կատարում էին համաձայն սահմանված կարգի:

Եկավ 2012թ.-ը: Սա Ռուբիկ Ավետիսյանի երկարաձգվող գործի պատմության մեջ բեկումնային տարի է:

Հուլիսի 18-ին Երևան քաղաքի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանին միջնորդությամբ դիմում է փաստաբան Գիվի Հովհաննիսյանը: Նա խնդրում է Ռ. Ավետիսյանի գործով սկսել կասեցված վարույթը, փոխել խափանման միջոցը և դադարեցնել նրա նկատմամբ քրեական հետապնդումը՝ քրեական պատասխանատվության ենթարկելու վաղեմության ժամկետն անցնելու պատճառով:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 75-րդ հոդվածի համաձայն՝ անձն ազատվում է քրեական պատասխանատվությունից, եթե հանցանքն ավարտված համարելու օրվանից անցել է հանցանքի ծանրությանը համապատասխան օրենքով սահմանված ժամկետը:

Դատարանը փաստում է, որ Ռուբիկ Ավետիսյանի կատարած արարքը համապատասխանում է միջին ծանրության հանցագործությանը: Նրա կատարած հանցանքի ավարտից հետո անցել է ավելի քան 15 տարի: Դատարանը չունի որևէ տվյալ որ այդ ժամանակահատվածում նա որևէ այլ հանցագործություն է կատարել: Ուստիև վաղեմության ժամկետը լրանալու հիմքով գործը կարճվում է։ Ելնելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի սահմանված համապատասխան դրույթներից, դատարանը որոշում է կայացնում Ռուբիկ Ավետիսյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնել:

Սակայն այդ ամենը վերաբերում է Ռուբիկ Ավետիսյանի քրեական պատասխանատվությանը: Դրանից նա կարողացավ խուսափել:

Արդյոք դա նշանակում է, որ նա ազատվում է պետությանը հասցրած նյութական վնասի պատասխանատվությունից: Պարզվում է, որ ոչ։ Քրեական գործը կարճելուց հետո ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Արմեն Դանիելյանը գրավոր դիմում է ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական գույքի կառավարման վարչության պետ Արման Սահակյանին՝ առաջարկելով ներկայացնել հայց՝ պետությանը պատճառված վնասը վերականգնելու համար։ «Նկատի ունենալով, որ Ռուբիկ Ավետիսյանի հանցավոր գործողությունների հետևանքով պետությանը պատճառվել է գույքային վնաս և վերջինիս կողմից այն չի վերականգնվել և ղեկավարվելով «Դատախազության մասին» ՀՀ օրենքի 27-րդ հոդվածով խնդրում եմ Ռ.Ավետիսյանից պետությանը պատճառված վնասները բռնագանձելու հայց հարուցել դատարան և արդյունքների մասին հայտնել ՀՀ գլխավոր դատախազություն»,- նշել է Ա.Դանիելյանը 2012 թվականի հոկտեմբերի 2-ի գրության մեջ։

Արձագանքը չի ուշանում և պետական գույքի կառավարման վարչությունը հոկտեմբերի 30-ին հայց է ներկայացնում Երևան քաղաքի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանին, որտեղ մատնանշում է, որ Ռ. Ավետիսյանը աշխատելով ոսկերչական գործարանում «... մի խումբ մարդկանց հետ համաձայնության գալով, հափշտակել է 2մլն 262 հազար 522 ՀՀ դրամ...»: Եվ ... պահանջում, որ Ռ. Ավետիսյանը այդ գումարը վերադարձնի պետությանը:

Որպես իր պահանջի հիմնավորում Ա. Սահակյանը նշում է, որ համաձայն ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 345 հոդվածի «...պարտատերն իրավունք ունի պարտապանից պահանջել կատարելու իր պարտականությունը» և դատարանին խնդրում է հօգուտ պետական բյուջեի բռնագանձել պետությանը հասցրած վնասը և կիրառել այս հայցի ապահովման ուղղությամբ միջոցներ, այն է հայցագնի չափով արգելանք դնել Ռ. Ավետիսյանին պատկանող գույքի վրա:

Ինչպես ասում են այստեղ մեկնաբանություններն, արդեն, ավելորդ են:

Սամվել Մարտիրոսյան