Փաստ ինֆո

74- ամյա 2-րդ կարգի հաշմանդամ Սերյոժա Դավթյանը «Էրեբունի» թաղապետարանի դիմաց հանդիպել է իր ծանոթ Արսեն Գևորգյանին: Մոտակա սննդի խանութից օղի, հաց և այլ մթերքներ գնելով ` գնացել են «Վարդավառի» զբոսայգի: Բայց օղի խմելուց հետո նրանց մեջ վեճ է ծագել: Ս. Դավթյանը դանակով հարվածել է Արսենին:

Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանը 2010 թ. հունիսի 11-ի դատավճռով ամբաստանյալ Ս. Դավթյանին մեղավոր ճանաչեց: Նա դատապարտվեց 3 տարվա ազատազրկման: Սակայն, դատարանը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի հիմքերով, Ս. Դավթյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառեց՝ սահմանելով 2 տարվա փորձաշրջան:

Ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի այս դատավճիռը չի բավարարում մեղադրող կողմին: Դատախազ Ս. Մկրտչյանը ներկայացնում է վերաքննիչ բողոք, որը բավարարվում է. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառումը վերացվում է և ուժի մեջ է թողնվում դատավճռով նշանակված պատիժը, որի համաձայն Ս. Դավթյանը 3 տարի ժամկետով պետք է ազատազրկվեր:

Վերաքննիչ դատարանի այս որոշման դեմ հանդես է գալիս ամբաստանյալ Ս. Դավթյանի պաշտպան Կ. Աղաջանյանը՝ ներկայացնելով վճռաբեկ բողոք:

Տուժող Արսեն Գրիգորյանը և տուժողի ներկայացուցիչ Արուսիկ Գևորգյանը վճռաբեկ բողոքին ի պատասխան՝ հայտնում մեն, որ ամբաստանյալը հոգացել է տուժողի բուժման ծախսերը, իրենք հաշտվել են, և չեն առարկում, որպեսզի Ս. Դավթյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառվի:

Վճռաբեկ դատարանն ուշադրություն է դարձնում, որ առաջին ատյանի դատավճռի մեջ առկա է հետևյալ ձևակերպումը. «...Դատարանն ամբաստանյալի պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանք է դիտում այն, որ վերջինս մեծահասակ է (74 տարեկան), նախկինում արատավորված չի եղել, բնութագրվում է դրական, մասնակիորեն ընդունել է մեղքը և զղջացել է կատարած արարքի համար»: Վճռաբեկը նկատում է նաև, որ Ս. Դավթյանի գործով կայացված դատավճռում պատասխանատվությունն ու պատիժը ծանրացնող հանգամանքներ չեն արձանագրվել:

Իսկ ահա վերաքննիչ դատարանի որոշման մեջ առկա է հետևյալ ձևակերպումը. «Հանցավորի պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանքները, որոնք հաշվի են առնվել առաջին ատյանի դատարանի կողմից, անիրական են և բավարար չեն հանգելու այն հետևության, որ ամբաստանյալ Ս. Դավթյանի ուղղվելը հնարավոր է առանց պատիժը կրելու»:

Քննելով վճռաբեկ բողոքը՝ վճռաբեկ դատարանը նշում է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 62-րդ հոդվածի 1-ին մասն ամրագրում է պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանքների ցանկը, որի 2-րդ մասի համաձայն՝ «Պատիժ նշանակելիս դատարանը կարող է հաշվի առնել նաև մեղմացնող այլ հանգամանքներ, որոնք նշված չեն սույն հոդվածի առաջին մասում»: Որպես այդպիսիք վճռաբեկ ատյանը ընդգծում է առաջին ատյանի դատարանի կողմից առանձնացված մի շարք հանգամանքներ, ինչպիսիք են՝ մեղադրյալի մեծահասակ լինելը, նախկինում արատավորված չլինելը, դրական բնութագիրը, մեղքը մասնակիորեն ընդունելը, արարքի նկատմամբ ունեցած զղջումը: Բացի այդ, դատարանն ուշադրություն է դարձրել Ա. Գևորգյանի կողմից հակաօրինական վարքագծին, որով էլ պայմանավորված է Ս. Դավթյանի կատարած արարքը:

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ առաջին ատյանի դատարանի կողմից մատնանշված պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանքներն իրական են և սույն գործով կարող են դիտվել որպես ամբաստանյալի պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող գործոն:

Բացի այդ ընդգծվում է, որ «նշանակված պատիժը կրելու նպատակահարմարության վերաբերյալ դատարանի կողմից կայացված որոշումը պետք է հիմնված լինի կատարած հանցագործության, դրա առանձնահատկությունների, գործի կոնկրետ հանգամանքների, հանցավորի անձի, պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքների բազմակողմանի գնահատման վրա»:

Միաժամանակ նշված օրենսդրական կարգավորումներից և վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշումներում արտահայտված իրավական դիրքորոշումներից հետևում է, որ «պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու համար անհրաժեշտ է դատարանի համոզվածությունը, որ դատապարտյալի ուղղվելը հնարավոր է առանց նշանակված պատժատեսակն իրական կրելու»:

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ չնայած Ս. Դավթյանի կողմից իրեն մեղսագրվող արարքն ալկոհոլի ազդեցության տակ կատարելու հանգամանքին, այնուամենայնիվ, հանցավորի անձը բնութագրող տվյալների և պատիժն ու պատասխանատվությունը մեղմացնող կոնկրետ հանգամանքների համակցությունը, ինչպես նաև այն հանգամանքը, որ տուժողը չի առարկում Ս. Դավթյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու դեմ, սույն գործով բավարար են հանգելու այն հետևության, որ Ս. Դավթյանի ուղղվելը հնարավոր է առանց պատիժը կրելու և հիմք են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման համար:

Վերոգրյալի հիման վրա և ղեկավարվելով ՀՀ Սահմանադրության 92-րդ հոդվածով, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի համապատասխան հոդվածներով՝ վճռաբեկ դատարանը որոշում է վճռաբեկ բողոքը բավարարել:

Ամբաստանյալ Ս. Դավթյանի վերաբերյալ վերաքննիչ քրեական դատարանի որոշումը բեկանվում է և օրինական ուժ է տրվում Երևանի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի 2010 թվականի հունիսի 11-ի դատավճռին: