Փաստ ինֆո

Այսօր` նոյեմբերի 7-ին Եվրոպական միությունը և ՀՀ արդարադատության նախարարությունը ներկայացրեցին արդարադատության ոլորտի բարեփոխումները Հայաստանում: Ներկայացվեցին ԵՄ աջակցության որոշ ուղղություններ, որոնց նպատակը եղել է ապահովել արդարադատության անկախությունն ու հաշվետվողականությունը, ինչպես նաև դատավճիռների իրականացման գործընթացի բարելավումը:

Օննո Սիմոնս

ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար Տրայա Հրիսթեանի առաջին տեղակալ.
- ԵՄ աջակցության առաջին ձեռքբերումը յոթ դատարանների նոր շենք կառուցելն ու երկու դատարանների շենքեր վերանորոգելն է: Դատարաններում ներդրվել են ավելի քան 26 էլեկտրոնային տեղեկատվական տեխնիկաներ, որոնք հնարավորություն են տալիս բողոքներն ուղարկել էլեկտրոնային փոստերով: Դրանք նաև տեղեկատվություն են տալիս գործերի ժամանակացույցի վերաբերյալ: Ձեռքբերում եմ համարում նաև ԵՄ աջակցությամբ ստեղծված Փաստաբանների դպրոցը: Իրականացվում է նաև ծրագիր, որի նպատակն է էլեկտրոնային նոտարիատի համակարգի ստեղծումը: Բարեփոխումների իրականացման ընթացքում Հայաստանն արդարադատության ոլորտում արդեն զգալի առաջընթաց է ձեռք բերել: Այնուամենայնիվ դեռ աշխատանքներ կան իրականացնելու: Բյուջետային աջակցման ծրագրի երկրորդ փուլի աշխատանքներն ուղղված կլինեն արդարադատության ոլորտի անկախությանն ու թափանցիկությանը, ինչպես նաև ՔԿՀ-ների բարեփոխումներին:

Հրայր Թովմասյան

ՀՀ արդարադատության նախարար.
- Եվրոպական Միությունը վերջին տասը տարիներին եղել է, կա ու շարունակում է մնալ մեր հանրապետության տարբեր ոլորտների գլխավոր գործընկերը: Պարոն փոխդեսպանն իր խոսքում մի քանի անգամ նշեց «հայաստանյան կառավարությունը պահանջել է» արտահայտությունը: Իրականում մենք պահանջատեր չենք, մենք խնդրում ենք որպես գործընկեր: Այս պարագայում մեր շահերը համընկնում են: Այն խնդիրները, որ դրված են մեր առջև, մենք ենք պարտավոր դրանք իրականացնել, ԵՄ-ն աջակցում է այդ ծրագրերի իրականացմանը: Բարեփոխումների և անցումային փուլի մասին միշտ ենք խոսում: Կատարվող աշխատանքները հաճախ նկատելի չեն լինում: Բայց վերջին 2-3 տարվա ընթացքում կատարվածներն իսկապես որակական փոփոխություններ են:

Դատաիրավական բարեփոխումների այն ծրագիրը, որ հաստատվեց ՀՀ նախագահի կողմից այս տարվա սկզբին, հասցրել է «ամբիցիոզ» պիտակը կրել իր վրա: Ծրագրում դրված են խնդիրներ, որոնք պետք է հաղթահարել: Դա մեր իշխանությունների, իսկ առաջին հերթին իմ պատվի խնդիրն է: Այդ ծրագրի իրականացման պարագայում մենք ունենալու ենք նոր որակի դատաիրավական համակարգ:

Արդարադատության համակարգում խնդիրները բազմաշերտ են հատկապես ՔԿՀ-ներում: ԵՄ աջակցության շնորհիվ մշակել ենք Քրեական դատավարության մասին օրենսգիրքը, որը տասնյակ խնդիրների պատասխան է տալիս: Մշակման փուլում է գտնվում Քրեական օրենսգիրքը: Մշակվել է նաև Վարչական իրավախախտումներ հայեցակարգը: Ծրագրի օժանդակությամբ դատարանների յոթ շենք է կառուցվել, որոնցից հինգը` մարզերում:

Արամ Օրբելյան

ՀՀ արդարադատության փոխնախարար.
- Երեք ծրագրերի աջակցության շրջանակներում մեծ աշխատանքներ են կատարվել: Օրինակ Բյուջետային աջակցություն արդարադատության բարեփոխումներին ծրագիրը գուցե գռեհիկ հնչի, բայց Եվրամիության հետ քննարկումների ժամանակ կոչվում է «ԵՄ-ն փորձում է գնել մեզնից բարեփոխումներ»: Իրականում կարող են լինել մարդիկ, ովքեր կասեն, թե ոչինչ չի փոխվում: Կարող են լինել մարդիկ, ովքեր կհաստատեն, որ շատ բան է փոխվում: Փոփոխությունն իրականում ընկալելու համար պետք է կատարել համեմատական: Ով ասում է, թե որևէ փոփոխություն չկա, խորհուրդ եմ տալիս վերցնել ասենք 1995, 1998 և 2010, 2012 թթ. Դատավճիռները և համեմատել դրանք: Արդյունքում կտեսնեն` դատավճիռների իրականացման գործընթացի բարելավում կա, թե ոչ: Իհարկե ակնհայտ է նաև այն, որ ոլորտում կան խնդիրներ, բայց եթե դրանք չլինեին` դատաիրավական բարեփոխումների ծրագիրն այսքան մեծ չէր լինի: