Փաստ ինֆո

ՀՀ սահմանադրական դատարանում անցկացվեց «Սահմանադրական դատարանի որոշումների կատարման գործընթացը Հայաստանում» խորագրով հետազոտության բաց քննարկում։ Այն ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի աջակցությամբ, հրապարակել է ՀՀ փաստաբանների պալատը, հեղինակներն են՝ փաստաբաններ Հ. Ալումյանը, Կ. Մեժլումյանը, Տ. Հայրապետյանը, Ա. Գրիգորյանը: Քննարկմանը մասնակցում էին ՀՀ Սահմանադրական դատարանի նախագահ Գագիկ Հարությունյանը, ՍԴ անդամներ, փաստաբաններ, այդ թվում ՝ հետազոտության հեղինակները:

Հետազոտության հեղինակներից փաստաբան Կարեն Մեժլումյանը «Փաստինֆո»-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ հետազոտության հեղինակները փաստերն են արձանագրել, մասնավորապես, Սահմանադրական դատարանի այս կամ այն որոշումը կատարվո՞ւմ է դատական իշխանության, Ազգային ժողովի, գործադիր իշխանության կողմից: Յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքով ներկայացվում են Սահմանադրական դատարանի որոշումների առավել հետաքրքրական պատճառաբանական մասերը: Դա թույլ կտա, ըստ հետազոտության հեղինակներից մեկի, որպեսզի ձեռնարկը մարդկանց համար դառնա «ձեռքի գիրք»՝ ընթերցելով մարդը կկարողանա տեղեկանալ, թե Սահմանադրական դատարանն ինչպիսի դիրքորոշում ունի և ինչպես է կիրառվում ՍԴ որոշումը, օրինակ, ընդհանուր իրավասության դատարանների, Ազգային ժողովի կողմից: Հետազոտության հեղինակները եկել են համոզման, որ շատ դեպքերում, այդ թվում՝ Վճռաբեկ դատարանի կողմից, չեն կատարվել ՍԴ որոշումները և ներկայացվել են առաջարկներ՝ ուղղված խնդրի լուծմանը, այդ թվում՝ օրենսդրական ճանապարհով:

ՀՀ Սահմանադրական դատարանի նախագահ Գագիկ Հարությունյանը «Փաստինֆո»-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ գիրքը ՍԴ որոշումների գնահատական չէ, այլ ՍԴ որոշումների կատարման վիճակի վերլուծություն, մատնանշվում են խնդիրներ, որոնք փաստաբանների կարծիքով, պետք է լուծվեն այդ որոշումների կատարումը երաշխավորելու համար:

«Մենք ամեն տարի տարեկան հաղորդում ենք պատրաստում և այս հարցերը քննարկման առարկա դարձնում, մեզ հետաքրքրեց, թե կողքից այս ամենն ինչպե՞ս է դիտարկվում, փաստաբաններն ի՞նչ խնդիրներ են տեսնում, ի՞նչ լուծումներ են առաջարկվում»,- ասաց Գ.Հարությունյանը՝ հավելելով, որ ՍԴ-ի կողմից մանրամասն ուսումնասիրվել է հետազոտությունը, փաստաբանները հրավիրվել են քննարկման: ՍԴ նախագահն ընդգծեց, որ ընդհանուր նպատակը մեկն է՝ իսկապես կարողանալ իրավունքների երաշխավորումը, պաշտպանությունը բարձրացնել պատշաճ մակարդակի և սահմանադրական իրավունքները դարձնել անմիջական գործող իրավունքներ: Դրա համար, ըստ ՍԴ նախագահի, շատ կարևոր է հասկանալ, թե ի՞նչ է որոշումը և ինչպե՞ս է պետք այն կատարել:

Գ.Հարությունյանը նշեց, որ այս թեմային էր նվիրված օրերս ՀՀ ՍԴ-ի կոմից հրավիրված «Պետական իշխանության տարբեր ինստիտուտների գործակցությունը ՍԴ որոշումների կատարումը ապահովելու գործում» վերտառությամբ խորհրդաժողովը՝ 20 երկրների մասնակցությամբ, այդ թվում՝ 8 երկրներ մասնակցում էին ՍԴ նախագահների մակարդակով: «Շատ գործնական, հետաքրքիր, առարկայական քննարկում ծավալվեց, դարձյալ նպատակը մեկն էր՝ գտնել դեռևս չլուծված խնդիրների լուծման մոտեցումներ՝ միջազգային փորձն ու մեր պրակտիկան հաշվի առնելով»: Ըստ ՀՀ ՍԴ նախագահի, արտասահմանյան պատվիրակությունները չափազանց տպավորված էին որոշ այն լուծումներով, որ Հայաստանում է գտնվել: Մասնավորապես՝ անցած տարվա նոյեմբերին կատարված օրենսդրական փոփոխություններն այս հարցում կարող են բեկումնային լինել: «Դա նաև մեր պրակտիկան ցույց տվեց, որ այստեղ նոր մոտեցում է պետք և գտնվեց այդ նոր մոտեցումը», որով ՀՀ ՍԴ-ն կարողանում է սուբյեկտիվ իրավունքի պաշտպանության գործում առավել ակտիվ դերակատարություն ունենալ:

Գ.Հարությունյանն առաջարկել է 2013թ.–ին Եվրախորհրդում նախագահող Հայաստանում 2013թ. հուլիսի սկզբին անցկացնել խորհրդաժողով «Եվրոպական իրավական չափորոշիչները և իշխանության հայեցողության սահմանները» թեմայով: Ըստ ՀՀ ՍԴ նախագահի, ԵԽ անդամ երկրներում դա շատ հրատապ թեմա է, որը գլոբալ առումով առնչվում է եվրոպական միասնական տարածքի հիմնախնդիրներին: Խորհրդաժողովին առաջարկվում է մասնակցել օրենսդիր մարմինների, Սահմանադրական դատարանների, ընդհանուր իրավասության բարձրագույն դատական ատյանների, արդարադատության նախարարությունների ներկայացուցիչների, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի անդամների, Վենետիկի հանձնաժողովի փորձագետների: