Փաստ ինֆո

Օրերս ՌԴ պետդումայի քննարկմանն է ներկայացվել «Արբիտրաժային վարույթի օրենքի 29 և 191 հոդվածներում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրինագիծը:

Ինչպես հաղորդվում է օրենքի նախագծի հիմնավորման մեջ, այն նպատակամղված է վարչական և այլ հասարակական իրավահարաբերություններում` միջնորդ և ընդհանուր իրավասության դատարանների միջև իրավասությունների սահմանազատմանը:

Այսօր երկրի Սահմանադրության մեջ և դատական համակարգի մասին օրենքում սահմանված է, որ միջնորդ դատարանների իրավասություններին գործերի վերաբերելու չափանիշները հետևյալներն են. վեճի տնտեսական բնույթը, դրա մասնակիցների սուբյեկտիվ կազմը,  անմիջապես միջնորդ դատարանին կոնկրետ գործերի վերաբերելու մասին օրենքում նշված ցուցումը: Մյուս գործերը վերաբերվում են ընդհանուր իրավասության դատարաններին: Իրավասության որոշման այդ սկզբունքն ամրագրված է նաև ՌԴ արբիտրաժային վարույթի օրենքի 27-րդ հոդվածում:

Սակայն, ինչպես կարծում են նախագծի հեղինակները՝ ՌԴ Պետդումայի «Միացյալ Ռուսաստան» խմբակցության անդամներ Դմիտրի Վյատկինը և Միխայիլ Ստարշինովը, այդ նույն օրենսգրքի 29 հոդվածը, ի հաշիվ առանձին նորմատիվ ակտերի վերաբերյալ վիճաբանությունների, զգալիորեն ընդարձակում է միջնորդ դատարանի գործերի իրավասությունները` անկախ այն բանից դիմողները կազմակերպություննե՞ր են, անհատ ձեռներեցնե՞ր, թե քաղաքացիներ:

Իրավասությունների այդ ընդարձակումը տեղի է ունեցել 2010թ. Դմիտրի Մեդվեդևի կողմից ՌԴ արբիտրաժային դատարանի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու հանձնարարությունն ի կատար ածելուց հետո:

Նախագծի հեղինակները գտնում են, որ դա առաջացնում է անորոշություն և ամեն ինչ պետք է ետ բերել նախկին վիճակին: Հատկապես, պետք է վերացնել 29 հոդվածում 2 տարի գոյատևող այն գործերի թվարկումը, որոնք քննում են միջնորդ դատարանը, միաժամանակ այն ցուցումները, որոնք թվարկած գործերը տալիս են միջնորդ դատարանին` անկախ դիմորդների իրավական կազմակերպական ձևից:

Պատգամավորներն առաջարկում են օրենսգրքում ընդգրկել միայն այն ցուցումը, համաձայն որի՝ միջնորդ դատարանների իրավասություններին վերաբերում են ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնող դիմողի իրավունքները և օրինական շահերը շոշափող   նորմատիվ իրավական ակտերի մասին վիճաբանությունները, եթե դաշնային օրենքով այդ հարցերի քննարկումը դրված է միջնորդ դատարանի իրավասության վրա:

Այս նախագիծն ինչ-որ ձևով հարաբերվում է ՌԴ արդարադատության նախարարության կողմից հուլիսին նախաձեռնած օրենսդրական բարեփոխումներին, որոնցում, մասնավորապես, առաջարկվում էր ճշտել այն անձանց կազմը, ովքեր կարող են դիմել միջնորդ դատարան` պետական մարմինների, ՏԻՄ-երի և այլ կառույցների կամ պաշտոնատար անձանց ընդունած նորմատիվ իրավական ակտերն անիրավազոր ճանաչելու, նորմատիվ իրավական ակտը վիճարկելու պայմանները ճշտելու և այն կոնկրետ անհատի կամ կազմակերպության նկատմամբ կիրարկելու համար: