Փաստ ինֆո

Եվրոպայի Խորհրդի տեղական ու տարածքային մարմինների կոնգրեսը հոկտեմբերին Ստրասբուրգում կհրապարակի Երևանի ավագանու երեկվա ընտրությունների վերաբերյալ իր վերջնական զեկույցը: Այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց հիշյալ կազմակերպության պատվիրակության ղեկավար Սթյուարթ Դիքսոնը՝ ներկայացնելով երևանյան ընտրություններում իրենց դիտորդական առաքելության նախնական արդյունքները:

Երևանի ավագանու ընտրություններում դիտորդական առաքելություն անցկացնող միակ միջազգային կազմակերպության պատվիրակության ղեկավարը նշեց, որ իրենք դիտարկում են անցկացրել ընդհանուր առմամբ Երևանի 13 ընտրատարածքների ավելի քան 100 ընտրատեղամասերում՝ դրանց բացման պահից մինչև դրանց փակումը՝ ներառյալ քվեների հաշվման գործընթացը: Բացառությամբ մի քանի միջադեպերի, քվեարկությունն իրականացվել է խաղաղ, կանոնավոր ձևով, ընտրությունները տեխնիկապես լավ նախապատրաստված էին: Ըստ միջազգային կազմակերպության նախնական գնահատականի՝ քվեարկության գաղտնիությունը մեծամասամբ հարգված էր:

Ս.Դիքսոնը նշեց, որ ընտրությունների ժամանակ ընտրական ծրարների առկայությունը դրական երևույթ է, սակայն միաժամանակ այն դանդաղեցնում ու հոգնեցուցիչ է դարձնում քվեների հաշվման գործընթացը: Ըստ միջազգային կազմակերպության նախնական եզրակացության՝ ավելի լավ վերահսկողություն էր սահմանված միաժամանակ ընտրատեղամասում 15 մարդուց ոչ ավելի մարդկանց գտնվելու մասին օրենքի պահանջը պահպանելու ուղղությամբ: Երևանի ավագանու անցյալ ընտրությունների համեմատ դրոշմակնիքների թանաքի որակը բարելավվել էր:

Դրական էր նաև ՀՀ նոր ընտրական օրենսգրքով հենց տեղամասում քվեարկողներին պարզաբանումներ տալը թույլատրող դրույթի կիրառումը: Դրական է նաև օրենսգրքով նախատեսված անցումը կուսակցականից ոչ կուսակցական մոդելի՝ ընտրական հանձնաժողովների կազմավորման հարցում:

Տեղամասերում տեսախցիկների առկայությունը մի կողմից նպաստում է գործընթացի թափանցիկությանը, մյուս կողմից՝ կարող է հակադարձ ազդեցություն ունենալ քվեարկողների վրա՝ գերվերահսկելի լինելը կարող է նրանց մոտ անվստահություն առաջացնել ընտրական գործընթացի հանդեպ: Ըստ միջազգային կազմակերպության՝ միջոցներ պետք է ձեռնարկել նաև քվեների հաշվման ընթացքում բջջային հեռախոսների օգտագործումը սահմանափակելու համար:

Ընտրատեղամասերում հասարակական կազմակերպությունների ու ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների ներկայությունը ու նրանց մտադրությունները երկիմաստ էին, միջազգային կազմակերպության դիտարկմամբ, նրանք որոշ դեպքերում գործում էին քաղաքական կուսակցությունների ու դաշինքների օգտին:

Ս.Դիքսոնը նշեց, որ ընտրությունների ընթացքում բազմակի քվեարկության ու «կարուսելի» մի քանի միջադեպեր են արձանագրվել, և իրենք հետևելու են բողոքների հետագա ընթացքին և այս մասին կներկայացնեն իրենց համապարփակ զեկույցում:

Ս.Դիքսոնը հիշեցրեց, որ Հայաստանը 10 օրից ստանձնելու է Եվրախորհրդում նախագահությունը, ինչը պատեհ առիթ է Հայաստանի համար բարելավելու օրենսդրական դաշտը, ընտրական պրակտիկան և ընտրական միջավայրը:

Սթյուարթ Դիքսքոնը բացահայտումներ կատարեց նաև եվրոպական երկրների, այդ թվում՝ իր երկրի՝ Մեծ Բրիտանիայի ու Հյուսիսային Իռլանդիայի միացյալ թագավորության ընտրական պրակտիկայի մասին: Պարզվում է, եվրոպական շատ երկրներում ընտրողներին տրանսպորտով ընտրատեղամասեր տեղափոխելը «ոչ հազվադեպ հանդիպող երևույթներ են»: Եվրոպացիները՝ անկախ նրանից, տրանսպորտով տեղափոխող ուժի օգտին են քվեարկելու, թե ոչ, կգերադասեն օգտվել տրանսպորտից և պահպանել սեփական ռեսուրսները: «Բազմաթիվ եվրոպական երկրներում այնքան էլ հազվադեպ երևույթ չէ նաև, որ այս կամ այն քաղաքական ուժի կողմնակիցները փորձում են ուղղորդել ընտրողներին: «Ամենակարևորը քվեարկության գաղտնիության ապահովելն է, որպեսզի յուրաքանչյուր քաղաքացի վստահ լինի, որ քվեարկությունը գաղտնի է»:

Ս.Դիքսոնը հույս հայտնեց, որ Հայաստանի իշխանությունները լուծում կգտնեն, որպեսզի ընտրողների ցուցակներում բացառվեն այն անձանց տվյալներն, ովքեր այլևս Հայաստանում չեն բնակվում: Պետական ծառայողների կողմից ընտրողների քվեարկության վրա ներգործելու, քվեների գնման վերաբերյալ հնչող մեղադրանքների առնչությամբ, ըստ միջազգային դիտորդի, Հայաստանի իշխանությունները պետք է ջանքեր գործադրեն, որպեսզի վախի մթնոլորտ ու «կանխիկ դրամի խթան» գոյություն չունենա: Անկախ նրանից, թե այդ մեղադրանքներն իրականություն են, թե սոսկ ընկալում, դրանք խոչընդոտում են ընտրական համակարգի հանդեպ քաղաքացիների վստահության աճին: